Kiel registrite je 16:28, 26 dec. 2018 redakti Renardo la vulpo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 10 533 redaktoj forigis romiajn nombrojn, kiuj ne estas laŭ la kutimoj de vikipedio (kaj, miaopinie, de Esperanto entute) ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 17:09, 30 nov. 2019 redakti malfari LoMo600 (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 1 143 redaktoj e Forigi la linion == Enkonduko == Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Dosiero:Struktur Eidgenossenschaft.png\|eta\|300px\|dekstra\|Strukturo de la Svisa Ĵurkomunumo]] ~~== Enkonduko ==~~ La '''Svisa Ĵurkomunumo''' estas la malnova [[Svislando]] en la formo, kiel ĝi ekzistis de la unuiĝo de la tri [[prakantonoj]], [[Kantono Urio\|Urio]], [[Kantono Ŝvico\|Ŝvico]] kaj [[Untervaldo]] de la jaro [[1291]] ĝis la franca invado okaze de la helveta revolucio kaj la kreo de la [[Helveta Respubliko]] en la jaro [[1798]]. == Priskribo == La malnova ĵurkomunumo estis ~~loza~~malstrikta reto de aliancoj, kiu forte dependis de la individuaj interesoj de la unuopaj membroj. Ĝi konsistis el la efektivaj membroŝtatoj (ek de [[1513]] tio estis 13 lokoj) kaj ties regataj aŭ servutaj teritorioj kaj la komunaj regnejoj. [[Dosiero:Urs Graf Schrecken des Kriegs 1521.jpg\|eta\|300px\|dekstra\|Ilustraĵo pri la svisa malvenko en Marigniano de Urs Graf, titolita: La teruro de la milito]] Linio 25 ⟶ 24: == "Konstitucio" de la malnova Svisa Ĵurkomunumo == En la senco de moderna internacia juro la Svisa Ĵurkomunumo neniam estis ŝtato eĉ ne federacio aŭ interŝtata unio. Ekzistis neniu skriba dokumento aŭ kontrakto. La tuta komunumo estis ~~loza~~malstrikta alianco, kies celo konsistis el la protekto de la interna landpaco kaj la defendo kontraŭ eksteraj malamikoj. Por tiu-ĉi celo oni celebris la malnovajn ĵurojn, kiu estis ĝis [[1526]] la formala ~~kuniglio~~kunigilo de la 13 ŝtatoj. Post la reformacio tiu ceremonio pro malsameco religio forfalis. Pro tiu-ĉi jura situacio jam por la ŝtatjuristoj de la 16-a jarcento la demando ĉu la Svisa Ĵurkomunumo estas ŝtato, federacio, inerŝtata unuiĝo aŭ simpla ~~loza~~malstrikta militalianco estis disputita. La decida disputpunkto estis la demando pri la suvereneco de la svisaj ŝtatoj. Jure tiun-ĉi suverenecon akiris la svisaj ŝtatoj nur per la [[Vestfalia Paco]] en la jaro [[1648]]. Antaŭ tiu dato la Svisa Ĵurkomunumo nur estis fakta alianco de [[imperio\|imperiaj lokoj]], kiuj dedutkis siajn privilegiojn kaj rajtojn ankoraŭ el malnova epoko. Eĉ post 1648 la preskaŭ solaj skribaj dokumentoj, kiuj reguligis la rilaton inter la svisaj ŝtatoj estis la soldkontraktoj kun eksteraj ŝtatoj, precipe [[Francio]]. Oni fakte tiujn dokumentojn kvazaŭ konsideris kiel [[konstitucio]] de la malnova Svisa Ĵurkomunumo, kio nature nutris disputojn pri la reala suverenceo de la komunumo. Je nivelo de la Svisa Ĵurkomunumo la ununura formale ekzistanta institucio estis la [[Svisa Dieto]]. Ĝia ĉefa tasko estis la administrado de la komunaj regnejoj, kaj la negocado de soldkontraktoj kun aliaj ŝtatoj. Bazon por tiuj taskoj formis post la [[militoj de Kappelen]] la landpackontraktoj, en kiuj estis regulita ~~povdivido~~povodivido inter la protestantaj kaj la katolikaj kantonoj. Provoj evoluigi la ĵurkomunumon al federacia ŝtato en la 17-a kaj 18-a jarcento fiaskis. Nur per la franca invado en la jaro [[1798]] kun la [[Helveta Respubliko]] unuan fojon en la historio estiĝis tutsvisa ŝtato. == Literaturo ==

Svisa Ĵurkomunumo: Malsamoj inter versioj