Reĝa molanaso: Malsamoj inter versioj

La '''Reĝa molanaso''' (''Somateria spectabilis'') estas specio el familio [[anasedoj]] (''Anatidae''), ordo [[anseroformaj]] (''Anseriformes''), klaso [[birdoj]] kaj grupo de [[molanasoj]]. Ĝi estas granda birdospecio de la grupo de [[Mergenoj|maranasoj]] kiu reproduktiĝas laŭlonge de la nordhemisferaj arktaj marbordoj de nordorienta [[Eŭropo]], [[Nordameriko]] kaj [[Azio]]. Tiuj birdoj pasas plej parton de la jaro en marbordaj maraj ekosistemoj je altaj latitudoj, kaj migras al [[tundro]] de [[Arkto]] por reproduktiĝi en junio kaj julio. La ino demetas 3-7 ovojn en skrapaĵo surgrunda kovrita el herbo kaj lanugo.

 

 

 

Vintrumantaj birdoj povas formi grandajn arojn en taŭgaj marbordaj akvoj, kaj kelkaj aroj povas superi la 100,000 birdojn.

La '''Reĝa molanaso''' estas unu el la specioj al kiuj aplikiĝas la ''Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds'' (AEWA).

 

 

 

La brusto estas flaveca, kiel ĉe la Komuna molanaso, sed multe pli markata. Krom la pli buntkolora kapobildo, tiu masklo estas iom simila al la parenca Komuna molanaso, nome kun blankanigra korpo, nome ĉe la Reĝa molanaso kun nigraj flankoj, ventro, vosto kaj flugilplumoj (unuarangaj kaj duarangaj) same kiel ĉe la komuna, kaj nigraj suba dorso kaj ŝultroj, malsame. Fakte la ŝultroj ripoze kaj dumnaĝe videblas kiel nigra areo ĉirkaŭata de blanka ŝultrobordo, dum dumfluge videblas kiel blanka makulo ĉirkaŭta je nigro. Ankaŭ la komuna havas blankajn ŝultrojn sed ne ĉirkaŭate je nigro. Ambaŭ specioj havas la similan blankan rondoforman makulon antaŭvoste (femura makulo). Krome kiel partikulara distingilo la nigraj ŝultroj montras du nigrajn dornecajn plumojn stare, iom simile al tiuj velformaj de la [[Mandarenanaso]]. Tiuj plumoj restas iomete dum la [[eklipsa plumaro]], kiam la masklo perdas la kolorojn de kapo kaj brusto, kiuj griziĝas kaj restas iom de la blanka vangolimo kaj tute la koloroj de la beko. Ĉiukaze la kruroj estas flavoranĝecaj. La alvoko de la masklo estas profunda rukulado.

La femalo estas helbruna, kun pli malhelaj strioj kaj makuloj. Ŝi povas esti facile distingata el ĉiuj [[anasoj]] escepte de aliaj specioj de [[molanasoj]] pro grando kaj strukturo. La kapo estas pli mallonga ol ĉe la Komuna molanaso kaj la pluma etendo al beko estas rondoforma, ne triangula. La strioj estas longaj kaj paralelaj en suba dorso. La makuloj estas vo-formaj ĉe la flankoj kaj punktecaj ĉe la dorso kie aperas, kiel ĉe la masklo, paro de pli malgrandaj dornoplumoj. La beko estas griza kaj ankaŭ la pintungo, sed malpli. Anstataŭ la maskla ŝvelaĵo, estas longa bekobazo al frunto, kiel ĉe aliaj molanasoj, kaj en centra kaj suba bekobazo estas hela nuanco, kaj komisuro kio same kiel ĉe la masklo havigas ''ridetan mienon''.<ref>Lars Svensson, ''Guía de aves. España, Europa y región mediterránea'', Omega, Barcelona, 2010, paĝoj 36 kaj 37.</ref> La junulo estas tre simila al ino, sed ne tiom ruĝecbruna kaj ne havas la dorsan dornoplumojn.<ref>Lars Svensson, ''Guía de aves. España, Europa y región mediterránea'', Omega, Barcelona, 2010, paĝoj 36 kaj 37.</ref>

 

Ĝi nutras sin per moluskoj, vermoj, kankroj kaj fiŝoj. Ĝi rapide laciĝas pro la flugado, sur la kontinento estas mallerta, sed naĝas elstare kaj merĝas suben en la akvon. Tiu specio plonĝas for bentikajn senvertebruloj kiaj [[krustulo]]j, vermaj [[poliĥetoj]] kaj [[molusko]]j, kaj el tiuj [[mitulo]]j estas ties preferata manĝo, sed foje ili manĝas ankaŭ [[algo]]jn. For de la reprodukta sezono, ĉar ili estas ĉe tero, ili manĝas pli da [[insekto]]j.

 

La migrado de tiu specio estas spektakla. La enormaj aroj, foje konstituataj nur de maskloj aŭ nur de inoj, veturas en longaj strioj laŭ la marbordo.

 

Kvankam temas pri [[marbirdo]]j, tiu specio ne reproduktiĝas en kolonioj, sed laŭ izolaj paroj en interno. La ino konstruas neston sur bordoj de la dolĉakvoj (sed foje malproksime) el plantaj materialoj kaj remburas la neston per propra [[lanugo]]. Post la ovodemetado, la masklo foriras kaj liberiĝas el kovado aŭ idozorgado. Ŝi [[Kovado|kovas]] 3-7 ovojn dum 22-24 tagoj. La [[frumatura]]j idoj tuj forlasas la neston. For de la [[reprodukta sezono]] ĉiuj iras al maro, kaj ofte ili malproksimiĝas el marbordo pli ol la [[Komuna molanaso]].

 

La '''Reĝa molanaso''' estas regula fonto de freŝa [[viando]] printempe. Ili ekmigras pase tra la delto de la rivero [[Jukono]] fine de aprilo kaj estas ĉasataj en grandaj nombroj. Maje kelkaj centoj da miloj pasas tra Point Barrow en norda Alasko survoje al la reproduktejoj de Alasko kaj Kanado.

 

 

 

* [http://www.oiseaux.net/oiseaux/eider.a.tete.grise.html Oiseaux] En la franca: informo, fotoj kaj mapo.

* Roger Peterson, Guy Mountfort, P.A.D. Hollom, "Guía de campo de las aves de España y de Europa", Omega, Barcelona, 1983. En la hispana.

* Alaska Migratory Bird Calendar (2008). Publication of The US Fish and Wildlife Service

 

{{Portalo Birdoj}}

 

[[Kategorio:Mergenoj]]