Kiel registrite je 13:59, 10 apr. 2018 redakti Michipedian (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 5 178 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 08:40, 17 feb. 2020 redakti malfari Osteologia (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 5 398 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 9: \|ordo = [[Fabaloj]] ''Fabales'' \|familio = [[Fabacoj]] ''Fabaceae'' \|subfamilio = [[~~Faboideae~~Faboideoj]] ''Faboideae'' \|tribo = [[Vicieae]] \|genro = [[Pizoj]] ''Pisum'' Linio 55: }} La '''ĝardena pizo''' (''{{lang-la\|Pisum sativum''}} [[Karolo Lineo\|L.]]) estas [[planto]][[specio]] el la [[familio]] de [[fabacoj]], subfamilio [[papiliofloruloj]] (Faboideae). Oni nomas pizo la tutan planton kaj mallonge la grajnon de la piza planto (tio validas por aliaj specioj de pizo en la genro „pisum”). La pizo venas verŝajne el [[Anatolio]] kaj estas jam ekde jarmiloj grava [[utilplanto]]. Oni jam trovis pizojn dekmil-jarajn ĉe arkeologiaj fosaĵoj en okcidenta Azio.▼ == Priskribo == La pizo estas unujara, moltiga, [[polenado\|mempolenita]], la plimulto de la specoj estas longtaguloj. Pizo estas ankaŭ grimpanta planto, kiu en konvenaj kondiĉoj povas kreski eĉ je 2 m. Ĝi havas pinatajn foliojn, finiĝantajn per [[ĉiro]], grandajn foliecajn [[stipulo]]jn, florojn unuopajn aŭ malmultajn ĉe la folianguloj. Linio 64 ⟶ 63: La verdaj [[guŝo]]j, false nomata kelkfoje "[[silikvo]]j", estas longaj ĝis 10 cm kaj entenas rondajn, 5 ĝis 7 mm grandajn [[grajno]]jn, kiuj sekiĝante povas esti randaj. == Homa uzo == ▲La pizo venas verŝajne el [[Anatolio]] kaj estas jam ekde jarmiloj grava [[utilplanto]]. Oni jam trovis pizojn dekmil-jarajn ĉe arkeologiaj fosaĵoj en okcidenta Azio. La pizo estas hodiaŭ dismonde kulturata kaj freŝe (krude aŭ kiel kuirita [[legomo]]) aŭ seke uzata. Ekzistas eĉ [[speco]]j, kies junaj guŝoj estas manĝeblaj. Oni uzas la pizojn kiel kompletan semon (kun semoŝelo) aŭ duonan pizon (kiam oni forigas la semoŝelon). La duonigitaj pizoj estas iomete pli multekostaj, sed pli rapide kuiriĝas. La sekaj pizoj estas verdaj aŭ flavaj. == Klasifiko == Oni povas diferenci tri specogrupojn: * '''ŝelpizo''' (''Pisum sativum L. convar. sativum'') havas glatŝelan semgrajnon. Ties seka grajno uzatas ĉefe por kuirado. Linio 73 ⟶ 76: == Vidu ankaŭ == * [[Pizosupo]] {{Commons\|Pisum sativum}} [[Kategorio:~~Fabacoj~~Faboideoj]] [[Kategorio:Legomoj]]

Ĝardena pizo: Malsamoj inter versioj