Karateo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 23:
Ekde 1901 ĝis 1905 la lernejoj de la prefekturo Okinava ekadoptis "tuidi" kiel parto de la programo de fizika edukado.<ref>[https://web.archive.org/b/20080222140817/http://www.wonder-okinawa.jp/023/eng/002/002/index.html «Brief Chronological Table Related to Okinawan Karate and Martial Arts with Weaponry».] 22a de februaro 2008. Konsultita la 27an de marto 2020. </ref> En tiu epoko, la majstro Anko Itosu (糸洲安恒 Itosu Ankō?) ŝanĝis la prononcon de 唐手 el ''tode'' aŭ ''tuidi'' ĝis ''karate''. Inter 1904 kaj 1905, Ĉomo Hanaŝiro (stilo Ŝorin Rju) kaj poste ankaŭ aliaj majstroj ekuzis por la unua fojo la kanji 空手 anstataŭ la ideogramoj 唐手. En [[1933]], en la kunsido dediĉita al Okinavo agnoskita de la tutlanda asocio de batalartoj de Japanio aŭ Dai Nihon Butokukai oni agnoskis la karateon (空手 karate?) kiel japana batalarto.<ref> ''Meeting in 1936'' de la retejo Sanjinso </ref>
 
Karateo estas konata nuntempe kiel "la vojo de la malplena mano". Tiu estas la interpretado de la ideogramoj por la termino Karate-Do, popularigita en [[Okcidento]] fare de la majstro Masatoŝi Nakajama, reprezentanto de la Japana Asocio de Karateo (aŭ JAK), kiu disvastigis la stilon Ŝotokan post la [[Dua Mondmilito]], kiam oni intencis montri Japanion kiel pacema lando antaŭ la okupacio fare de Usono, kiu malpermesis la praktikon de la batalartoj konsiderante ilin kiel restintaĵo de la imperia spirito de Japanio. Tiu traduko estis akceptita kiel aludo al la ne uzado de armiloj kaj manko de militemo en la moderna karateo. Tamen, rimarkindas, ke ĉiuj ĉefaj reprezentantoj kaj majstroj de karateo, ĝis antaŭ nelonge, havis konkapablojn de la arto de la [[kobudo]], aŭ batalarto per uzado de la tradiciaj armiloj de Okinavo, kiel la longa bastono aŭ ''bo'', la mallonga frapobastono aŭ ''tonfa'', la tridento aŭ ponardo ''sai'', la rizmuelilo/ĉevalbrido aŭ ''nunĉaku'', la falĉiletoj aŭ ''kama'', la feraj fingrartikoj aŭ ''tekko'' ktp. Tiuj estas inkluditaj kaj konservitaj nuntempe kiel batalartoj separitaj, kvankam konservitaj ene de kelkaj karatestiloj. Tiel estis kelkaj la karatemajstroj kiuj praktikis paralele la modernan batalarton de la japana sabro aŭ ''[[kendo]]'', aŭ la modernan batalarton de la lukto aŭ [[Ĵudoĵudo]]. Alia traduko de la vorto "karate" estas "la mano kiu aperas/enhavas la malplenon, la tuton" aŭ "la mano de la absoluto", "la vojo de la volo". <ref>Estas komprenebla ankaŭ la traduko al la "vojo de la absoluto" pro la filozofia, fizika kaj teknik-taktika profundeco de la arto ne nur en tio fizika, sed ankaŭ en ties ebla mensaplikado partikulare en la ĉiutaga vivo, ĝis la punkto ke la karatea filozofio povas alveni al la difino de la vivo de kelkaj praktikantoj. Alia ebla traduko estas "la vojo de la mano kaj de la vivo" ĉar la malpleno aŭ "kara" filozofie enhavas la tuton; kiel esenco senliga, senjuĝa, senlima, senforma.</ref>
 
Kvankam oni rekonas kiel pioniroj de la klasika karateo la majstrojn Kanga Sakukaŭa (konata ankaŭ kiel To-de Sakukaŭa) kaj Sokon Macumura, same kiel iliaj lernantoj Ĉutoku Kjan, Asato Ankō, Anko Itosu, inter multaj aliaj, estis unu de iliaj lernantoj de tria generacio, nome la majstro [[Giĉin Funakoŝi]], la fondinto de la karatea stilo Ŝotokan, kaj kiu estas konata kiel la "patro de la moderna karateo", estante la plej grava respondeco pro la enkonduko kaj popularigo de la karateo en la ĉefaj insuloj de Japanio. Tamen estas rimarkinda, ke dum la komencoj de la 20a jarcento ankaŭ kelkaj aliaj majstroj de Okinavo estis dediĉitaj al instruado, pro kio ankaŭ ili estis responsaj de la disvastigo de karateo en la ĉefaj insuloj de Japanio. Giĉin Funakoŝi mem estis lernanto de Asato Ankō kaj Anko Itosu (kiuj estis laborintaj por enkonduko de la karateo en la eduksistemo de la prefekturo de Okinavo ekde 1902). DuranteDum estatiu épocaepoko, losla maestrosplej destacadoselstaraj quemajstroj tambiénkiuj influyeronsame influis en la difusióndisvastigo delde Karatekarateo en Japón incluyenJapanio aestis KenwaKenŭa Mabuni (estilostilo ShitoŜito RyuRju), ChojunĈoĝun MiyagiMiĝagi (estilostilo GojuGoĝu RyuRju), Motobu ChōkiĈōki (estilostilo Motobu RyuRju), Kanken ToyamaToĝama (estilostilo ShudokanŜudokan, quienkiu incluso instruyóinstruis ala loskoreojn coreanosel dekiuj losaperos que surgiría el taekwondola [[tekvondo]]) ykaj Kanbun UechiUeĉi (estilostilo UechiUeĉi RyuRju). Este fueTiu unestis períodomalfacila turbulentoperiodo en la historiahistorio de latiu regiónmondoregiono, quekiu incluyóenhavis eventosterurajn comookazaĵojn kiel la anexiónaneksigo delde la archipiélagoarkipelago de OkinawaOkinavo al JapónJapanio en [[1872]], la Primera[[Unua Guerra Sinoĉina-Japonesajapana milito]] (1894-1895), la guerra ruso[[Rusa-japonesajapana milito]] (1904-1905), la invasióninvado kaj aneksigo de yKoreio anexiónfare de CoreaJapanio (1910-1945), ykaj ella ascensoascendo delde militarismola japonésjapana militismo (1905-1945), ademáskrom definfine la segunda guerra[[Dua mundialMondmilito]] (1939-1945).
 
La primeraunua demostraciónpublika públicaprezento delde Karatekarateo en elJapanio Japón fueokazis en [[1917]] en ella Butoku-den de Kyoto[[Kioto]], porfare Gichinde Giĉin FunakoshiFunakoŝi. EstaTiu ykaj posteriorespostaj demostracionesprezentoj dejaronege bastanteimpresis impresionadosmultajn a muchos japonesesjapanojn, entreinter ellosili alla príncipeprinco herederoheredonto [[Hirohito]], quekiu quedórestis entusiasmadokortuŝita conde ella arte marcialbatalarto de OkinawaOkinavo. En 1922, ella DrDro. Jigoro Kano, fundadorfondinto delde artela japonésjapana delarto Yudo[[ĵudo]], invitóinvitis alla maestromajstron FunakoshiFunakoŝi al Dojo Kodokan parapor hacerfari unamontradon demostraciónkaj y permanecerresti en JapónJapanio parapor enseñarinstrui karatekarateon. EsteTiu patrociniosponsorado fueludis clavegravan pararolon elpor establecimientola yestablado posteriorkaj desarrolloposta deldisvolvigo de karatekarateo en JapónJapanio. SinSen ella respaldohelpo delde maestrola majstro Kano, ella artebatalarto marcial okinawenseokinava, consideradokonsiderita hastaĝis entoncestiam como unkvazaŭ "arte campesinokamparana, provincialprovinca, atrasadosubevoluinta arto", habríaestus sidoestinta despreciadomalaprezata aún másplie porfare losde la japonesesjapanoj. Por otro ladoAliflanke, en ella añojaro 1929 ella MaestroMajstro KenwaKenŭa Mabuni se instalóinstaliĝis en la ciudadurbo de[[Osako]] Osakapor parainstrui enseñarsian sukaratestilon, estilonome de karate, ella karatekarateo ShitoŜito RyuRju.
 
En 1949 estis fondita la Japana Asocio de Karateo (JAK). Estrita de lernanto de Funakoŝi, nome majstro Masatoŝi Nakaĝama. La JAK realigis la unuajn ĉampionecojn de karateo de Japanio en [[1957]]. La asocio celis dekomence grupigi la diversajn stilojn de karateo, samtempe kiam oni popularigis ties praktikon en Okcidento; sed finfine ĝi iĝis la tutmonda reprezentanto de la karateo de stilo Ŝotokan varianto JAK aŭ Kjokai, kiel ĝi estas konata en Japanio.
En 1949 se fundó la Asociación Japonesa de Karate (o JKA según sus siglas en inglés, o Japan Karate Association). Liderada por un alumno del Funakoshi. El maestro Masatoshi Nakayama. La JKA realizó los primeros campeonatos de kárate del Japón en 1957. La asociación pretendió inicialmente agrupar a los diferentes estilos del arte, a medida que popularizaba su práctica en occidente; pero eventualmente se convirtió en la representante a nivel mundial del karate estilo Shotokan variante JKA o Kyokai, como es conocido en Japón.
 
==Bildaro==