Grandprinclando Litovio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e aŭ foje Grandduklando
esperantigita ŝablono (Dosiero), esperantigita ŝablono (Referencoj), Commonscat el Vikidatumoj, esperantigita parametro, pli bona ŝablono (Projektoj), +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 18:
| post 2 flago = Flag of the Kingdom of Prussia (1750-1801).svg{{!}}border
| larĝeco de la 1-a kolumno =
| flago = Alex K Grundwald flags 1410-03.svg
| flago grandeco = 130px
| blazono = Pahonia - Пагоня, Grand Duchy of Lithuania COA (1575) cut.png
| blazono grandeco = 80px
| kadro blazono =
Linio 37:
| lingvoj = [[litova]], [[rutena]], [[pola]], [[latina]], [[germana]] (pli vidu tekste)
| nacieca konsisto =
| religio = [[paganismo]] (antaŭ 1250; 1263–1387), [[Romkatolika eklezio|katolikismo]] (1251–1263; ekde 1387), Eastern Orthodox [[Ortodoksa Kristana Eklezio|orienta ortodoksismo]]
| ŝtata formo = Hereda monarkio (1230–1572), elekta monarkio (1572–1795)
| monunuo =
Linio 43:
| pereo =
}}
[[Dosiero:Polish-Lithuanian Commonwealth (1619) compared with today's borders PL.png|thumbeta|240px|La teritorio de la [[Pola-Litova Unio]] tio estas [[Krono de la Regno de Pollando]] kaj [[Grandprinclando Litovio]] ([[Litvo]]), dum la jaroj 1619–1622, post la [[armistico]] (batalhalto) en '''Deulino''' (Dywilin), vidata sur la nunaj limoj de la landoj en Eŭropo.
<br />'''Legendo:'''
{{Legendo|#ffaec9|[[Krono de la Regno de Pollando]], 1635}}
Linio 74:
 
== La vorto "Litvo" en Esperanto ==
[[FileDosiero:Magnus_ducatus_Lithuania,_1780.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|500px|Magnus Ducatus Lithuania, Tobias Lotter, 1780]]
 
Rilate al tiu slavismo dum la dua duono de la 19-a jarcento, en la tiutempe naskiĝanta lingvo Esperanto enkondukiĝis la vorto '''Litvo''' por la litova mezepoka ŝtato – vorto do permesebla laŭ [[PIV]] kaj "malnova esperanta vorto" uzita de slavaj esperantistoj antaŭ pli ol 100 jaroj, kvankam ĝi reprezentas slavisme impresitan redifinon de la historio: La vorto Литва ''[Litva]'' simple estas la [[rusa]] traduko de la vorto "Litovio". La sama vorto ankaŭ estas la [[belarusa]] kaj [[ukraina]] traduko, kaj la [[pola]] vorto por "Litovio" (Litwa) simple estas latinlitera ekvivalento. La mezepoka ŝtato tamen, kiel skizite, origine estas tute litova, ampleksiĝis pli kaj pli kaj integrigis multajn regionojn de slavoj, sen ke ĉiuj estis devigitaj paroli nur la litovan. Tial kompreneble la belarusoj kaj ukrainoj en la regno tradukis la nomon de la ŝtato al sia lingvo, kaj el "Lietuva" (en la [[litova lingvo]]) iĝis "Литва". Ankaŭ la nomoj de la litovaj regantoj ricevis kromajn formojn en la [[rutena lingvo]], antaŭa formo de la nuna [[belarusa]], kaj en la [[pola]]. Tamen la ŝtato "Lietuva" en la origina lingvo havas la saman nomon en la frua mezepoko kiel nun en la 21-a jarcento. Tial ne estas historie ĝuste ŝajnigi, ke la mezepoka Grandprinclando Litovio estis slava ŝtato, kiu nomiĝis Литва, esperante Litvo, kvankam ja ĝustas, ke en la Grandprinclando loĝis multaj slavoj. Sincere dirite jam la "normala" esperanta vorto Litovio estas pli rus- ol litov-devena, alikaze tekstus "Lietuvio", sed tio post pli ol centjara lingva praktiko ne plu ŝanĝeblas - la vorto Litovio same profunde apartenas al Esperanto kiel la latinismo "Germanio" (kaj neniu germano sincere postulas la alternativon ''Dojĉlando'').
Linio 88:
 
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
<references/>
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
{{commonscat|Grand Duchy of Lithuania}}
* [http://depts.washington.edu/baltic/papers/grandduchy.htm Cheryl Renshaw. La Grandprinclando Litovio 1253-1795 (artikolo angla)]
* [http://www.stankiewicz.e.pl/index.php?kat=8&sub=78 Grandprinclando Litovio ĝis la 18-a jarcento (paĝo pola)]
Linio 103:
Dosiero:Chrzest Litwy 1387 Matejko.JPG|<center>olea pentraĵo de ''Jan Matejko'', 1889, Reĝa Kastelo Varsovio: "La kristanigo de Litovio en [[1387]]"
</gallery></center>
 
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Grandprinclando Litovio| ]]