25-a de aprilo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: ekspedicio al norda poluso
→‎Eventoj: ANZAC alvenis al Kalipolis
Linio 34:
* [[1906]]: Usona astronomo [[Joel Hastings Metcalf]] malkovris asteroidon [[599 Luizo|Luizo]]
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1915]]: [[Britoj]] kun [[ANZAC]], taĉmentoj de aŭstraliaj kaj nov-zelandaj armeaj korpusoj (ANZAC), surgrundiĝis sur turka duoninsulo [[Kalipolis]] - '''[[batalo de Kalipolis]] komenciĝis''' (la plej granda tiuspeca de la [[milito]])
** [[1918]]: [[Ruĝa Armeo]] malfondis [[Krimeo|Krimean]] Popolan Respublikon
* [[1920]]: [[Pola-bolŝevika milito]]: '''[[poloj|pola]]-[[ukraino|ukraina]] militiro al [[Kievo]] komenciĝis - celo de [[Józef Piłsudski]] estis kreo de la [[federacio]] de [[Mezeŭropo|Mez-Eŭropaj ŝtatoj]]''', en tio de sendependa Ukrainio, pro tio oni hisis nur [[Flago de Ukrainio|ukrainajn flagojn]]
* [[1926]]: '''[[Reza Ŝaho Pahlavi]] kroniĝis kiel [[ŝaĥo]] de [[Irano]]'''
* [[1926]]: En itala [[Teatro alla Scala]] okazis prapremiero de nefinita opero ''[[Turandot]]'' de [[Giacomo Puccini]], finita- kompletigita nur post lia morto de [[Franco Alfano]]
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
**[[1940]]: '''[[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafmortigis arbare apud [[Gostynin]] 41 [[poloj]]n'''; en [[Krakovo]] dum laborkonferenco pri sekureco en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] '''[[Hans Frank]] ordonis realigon fare de sekureca polico de "[[Eksterordinara Ekstermiga Agado]]" t.e. [[murdo]] de polaj gvidantaj socitavoloj''', kiu estis finontadaŭris ĝis la 15-a de junio 1940 ('''paralele kun la soveta [[masakro de Katin|kaŝita murdado de polaj oficiroj]]'''); estro de [[Poznań]] ordonis forigon de ĉiuj [[pola|pollingvaj]] surskriboj ankoraŭ troveblaj sur konstruaĵoj
** Soveta [[NKVD]] transportis de [[militkaptito|militkaptitejomilitprizono]] en [[Starobilsk]] 63 polajn [[oficiro]]jn kaj substandarditojsubstandardistoj al internigejo Pavliŝĉev Bor; [[Budapeŝto]]: "[[Wieści Polskie]]" skribis pri polaj [[skoltismo|skoltistinoj]] en [[Argentino]], kiu aranĝis funebran [[meso (diservo)|meson]] pro mortfalintaj skoltoj dum la [[invado en Pollandon|germana-pola milito]] - ĉiu taĉmento elektos kiel patronon unu [[soldato]]n-skolon kaj skoltistinoj skribos leterojn kaj perlaboros monon por pakaĵoj pere de sia vetura teatreto
** [[1941]]: Komisaro de popola ŝtata sekureco de '''[[Litova Soveta Socialisma Respubliko]] ordonis amasan [[deportado]]n, fare de Popola [[KGB]], en [[Sovetunio]]n kun aparta konsidero de la gvidantoj de polaj organizaĵoj'''; nombro de engaĝitaj en [[Nazia Germanio]] [[trudlaboro|trudlaborantoj]] deportitaj de polaj [[okupado|okupataj]] teritorioj estis 872 672
** [[Londono]]: laŭ "Dziennik Polski" en [[Kanado]] pola [[konsulo]] Wiktor Podoski de la [[invado en Pollandon|komenco de milito]] pli ol 100-foje prelegis per radio kaj liaj paroloj estis eldonitaj franclingve (25 mil ekzempleroj) kaj anglalingve (100 mil ekzempleroj) en broŝuroj; Balkana Fronto: '''[[Adolf Hitler]] subskribis direktivon n-ro 28 pri ekrego de [[Kreto (insulo)|Kreto]]''' ([[batalo de Kreto|operaco Merkuro]]); [[Usono]] donis [[kredito]]n de 50 milionoj da [[usona dolaro|usonaj dolaroj]] al [[Ĉinio]]; [[Kamboĝo]]: al la trono eniris reĝo [[Norodom Sianuk]]
** [[1942]]: '''[[SS (organizaĵo)|SS]]-anoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en Urszulin ĉirkaŭ 30 personojn'''; en [[malliberejo]] en [[Katowice]] [[germanoj]] [[ekzekuto|ekzekutis]] 6 [[poloj]]n; soldato de [[Pola Enlanda Armeo]] [[Jan Bytnar]] korektis surmurigitan de [[germanoj]] [[afiŝo]]n: "Veturu kun ni al [[Germanio]]" al "Veturu mem al Germanio"; regopovoj de ĜG konstatis, ke inter ĉirkaŭ 600 mil loĝantoj de [[Lvovo]] estas nur 89 germanoj; germana polico deportis al Izbica ([[distrikto Krasnostawski]]) 961 [[judoj]]n de [[Bamberg]] kaj [[Würzburg]]
** [[brita aerarmeo|RAF]] atakis nokte de la 24-a/25-a de aprilo [[Rostock]], kaj [[Luftwaffe]] - [[Exeter]] (25 [[bombaviadilo]]j); de la 25-a/26-a RAF atakis Rostock kaj Luftwaffe [[Bath]]
** [[1943]]: '''[[Gestapo|Gestapano]] Wilhelm Schuhmacher pafmortigis sur tombejo en Nowy Żmigród, proksime al [[Jasło]], 16 kriplajn lemkojn, [[ciganoj]]n kaj [[judoj]]n'''; [[Pola Rezistomovado]]: taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] el areo [[Łańcut]] atakis gardejon de germana polico kaj frakasis arestejon en la distrikto
** Pro tiel nomata [[masakro de Katin|afero de Katin]] nokte de la 25-a/26-a de aprilo '''[[Stalin]] rompis [[diplomatio|diplomatiajn]] rilatojn kun la [[pola ekzila registaro en [[ekzilo]] de generalo [[Władysław Sikorski]]''' ([[Londono]]) - riproĉante kontraŭsovetan kampanjon kune kun [[Nazia Germanio]]
** [[1944]]: '''Germana polico pafmortigis en Urszulin ĉirkaŭ 30 personojn''', en tio polojn [[deportado|deportitajn]] de [[Poznanio]]; '''apud [[Dynów]] nokte de la 24-a/25-a de aprilo surteriĝis 11-persona soveta [[spionado|spion]]grupo'''; taĉmento de Kamparana Bataliono el areo [[Puławy]] malarmigis 16 soldatojn de [[Rusa Liberiga Armeo]] - oni akiris [[maŝinpafilo]]n kaj [[fusilo]]jn, la [[militkaptito]]jn transprenis kunaganta taĉmento de Popola Armeo, kaj taĉmento de KB el areo [[Olkusz]] kun EA batalis kaj malarmigis 2 germanojn kaj 12 soldatojn de Rusa Liberiga Armeo - oni akiris maŝinpafilon, 4 [[mitraleto]]jn kaj 10 [[fusilo]]jn; batalgrupo de KB kun 15 soldatoj de PA el areo [[Miechów]] batalis kontraŭ ĝendarmoj kaj blua polico - oni pafmorigis komandanton, 2 ĝendarmojn, 2 policanojn, 3 vundiĝis
** Dum kunsido ĉe [[Hitler]] en [[Obersalzberg]] '''[[Martin Bormann]] deklaris, ke en [[Nazia Germanio]] 12-jaraj polaj [[infano]]j laboras ĉe produktado de bruligiloj por [[eksplodaĵo]]j'''
** [[1945]]: Nokte de la 14-a/25-a de aprilo taĉmentoj de [[Pola Enlanda Armeo]] frakasis en [[Miechów]] sovetan arestejon liberigante enprizonigitojn; [[Okcidenta Fronto (Dua Mondmilito)|Okcidenta Fronto]]: '''Unua Armeo de Pola Soldataro akre batalis kontraŭ armeo de Felix Steiner iranta kun helpo al [[Berlin]]'''; polaj soldatoj trovis en [[Gdańsk]] rabitajn de germanoj [[arkivo]]jn; [[stalinismoStalinismo]]: soveta generalo Serov informis [[Moskvo]]n ke '''en la zono de la 1-a Belorusa Fronto oni arestis ĝis tiu ĉi tago 50 604 personojn, en tio 15 328 polojn'''
** Finna armeo forĵetis lastajn germanajn taĉmentojn de sia lando - '''fino de [[Laponia milito]]'''; polaj [[bombaviadilo]]j partoprenis bombadon de la kvartiro de [[Hitler]] en [[Berchtesgaden]]; liberiĝo de [[Italio]] - la germana okuparmeo forlasas la lastajn grandajn urbojn en Italio: [[Ĝenovo]], [[Milano]] kaj [[Torino]] puŝita de la anglo-usonaj [[Aliancanoj|aliancitoj]] kaj de la italaj partizanoj; [[Elba Tago]]: '''en [[Torgau]] apud [[Elbo (rivero)|Elbo]] okazis posttagmeze unua renkonto de soveta kaj usona armeoj''' - disdivido de la teritorio kontrolata de Germanio al 2 partoj, la norda kaj la suda; kunvoko de la '''unua [[konferenco]] de [[Unuiĝintaj Nacioj]] en [[San-Francisko]]''', kiun partoprenis 50 ŝtatoj-fondintoj - la [[pola ekzila registaro en [[ekzilo]] sendis proteston kontraŭ pligrandigado, fare de unuopaj ŝtatoj, de iliaj teritorioj malfavore al siaj najbaroj, '''[[poloj]] malgraŭ ilia la plej longa batalado kontraŭ [[germanoj]] kaj partopreno en preskaŭ ĉiuj frontoj de la milito ne partoprenis la konferencon'''
* [[1952]]: En [[Federacia Respubliko Germanio]] oni kreis [[Federacia lando (Germanio)|federacian landon]] [[Baden-Virtembergo]]
* [[1953]]: '''En [[anglalingva]] "Nature" aperis artikolo de [[James Watson]] kaj [[Francis Crick]], priskribanta [[modelo]]n de duobla [[helico (matematiko)|helico]] de [[DNA]]'''
* [[1961]]: '''Usonano [[Robert Noyce]] patentispatentigis [[integra cirkvito|integran cirkviton]]'''
* [[1963]]: En [[Libio]] oni abolicis federacion favore al [[Reĝlando Libio]]
* [[1974]]: '''[[Revolucio de la Diantoj]] en [[Portugalio]] komenciĝis'''; la lando direktiĝis al demokratio - laŭ tiu ĉi evento oni nomis la tiaman Salazar-ponton [[Ponto 25-a de aprilo]].
Linio 60:
* [[1982]]: [[Israelo]] retiriĝis de [[Sinajo]]
* [[1982]]: [[Falklanda milito]]: [[Britio|britaj]] taĉmentoj rekonkeris [[Sud-Georgio kaj Sud-Sandviĉinsuloj|Sud-Georgion]]
* [[1983]]: [[Metroo de Lillo]] ekfunkciis en Francio - la unua en Eŭropo moviĝnta laŭ la sistemo [[Vehiklo Aŭtomata Leĝera]]
* [[1988]]: Nova ondo de laboristaj [[striko]]j eksplodis en [[Pola Popola Respubliko]], kiu ampleksis i.a. [[Gdańsk]], [[Stalowa Wola]] kaj Nowa Huta, apud [[Krakovo]] - ĝi alkondukis al kunsido de la Ronda Tablo
* [[1990]]: [[Violeta Chamorro]] kiel la unua virino en [[Ameriko]] ekpostenis kiel prezidentino de [[Nikaragvo]]
* [[1992]]: '''En [[Kievo]] oni malfermis [[muzeo]]n de [[Ĉernobilo]]'''
* [[2000]]: '''[[Konsilio pri Homaj Rajtoj ĉe Unuiĝintaj Nacioj]] kondamnis la rusian politikon en [[Ĉeĉenio]]'''
* [[2002]]: Sud-afrika entreprenisto [[Mark Shuttleworth]] iĝis la dua [[kosmoturismo|kosmoturisto]]
* [[2004]]: [[Heinz Fischer]] gajnis prezidentan balotadon en Aŭstrio
* [[2005]]: 107 personoj pereis kaj 555 vundiĝis en [[katastrofo (akcidento)|katastrofo]] de pasaĝera [[trajno]] en japana urbo [[Amagasaki]]
* [[2005]]: La lastaLasta el tri fragmentoj de la [[obelisko de Aksumo]] revenis al [[Etiopio]], rabita de [[italoj|italaj]] [[faŝisto]]j en 1937, post la [[dua italio-etiopia milito|italia-etiopia milito]]
* [[2008]]: [[Srilanko]]: ne malpli ol 26 personoj pereis en bomba [[atenco]] kontraŭ [[aŭtobuso]] en [[Kolombo (urbo)|Kolombo]]
* [[2008]]: En la revuo ''[[Science]]'' aperis esplorrezultoj pri [[klasifiko]] de [[tiranosaŭro]]j en [[filogeneza arbo]] pli proksime al [[birdo]]j ol [[reptilio]]j