Kordoteorio: Malsamoj inter versioj

'''Teorio de kordoj''' aŭ '''kordoteorio''', kiu fakte ekzistas en pluraj variantoj (do, foje nomataj kune plurale "Teorio'''j''' de Kordoj"), estas [[teorio]] de [[fiziko]] kiu priskribas la fundamentajn [[partiklo]]jn kaj iliajn interagojn surbaze de tre malgrandaj [[dimensio|unudimensiaj]] fundamentaj estaĵoj nomataj "kordoj". Tiaj kordoj formas [[maŝo]]jn kiuj estas multege pli etaj ol [[partiklo]]j kiel [[protono]]j. Tamen, la graveco de la [[koncepto]] de kordoj estas ke ili ne estas "[[Punkto (matematiko)|matematikaj punktoj]]"; eĉ [[elektrono]], iam antaŭe konsiderita kiel punkteca estaĵo povas esti priskribita per la uzo de kordoj. Tiu [[teorio]] pri konsisto el kordoj profunde efikas sur la [[ekvacio]]jn kaj kondukas al multaj konkludoj akordaj kun observitaj [[fenomeno]]j de la partiklaro. Eble la plej grava aspekto de la Teorio de Kordoj estas ke ĝi ŝajnas inkludi aŭtomate la [[gravito]]n en unu sama sistemo kune kun la ceteraj [[fundamentaj fortoj]] de la [[naturo]].

 

Nu, por atingi la ideon de [[supersimetrio]], ĉio komenciĝis en 1970, kiam [[Joiĉiro Nambu]], de la [[Universitato de Ĉikago]], ekhavis la ideon pritrakti la [[Listo de partikloj|fundamentajn partiklojn]], ne kiel punktojn (do nuldimensiajn) sed kiel etetajn unudimensiajn estaĵojn nomitajn "kordoj". Tiutempe la modelo pri [[kvarko]]j komencis esti konsiderata serioze, kaj la ideo de [[Joiĉiro Nambu|Nambu]] estis surombrita fare de la rapida akcepto de la [[Kvarkoj|kvarka modelo]]. Tiam oni vidis la teorion de [[Joiĉiro Nambu|Nambu]] kiel rivalan de la [[Kvarkoj|kvarka teorio]], ne kiel komplementan de ĉi-lasta. La fundamentaj estaĵoj kiujn [[Joiĉiro Nambu|Nambu]] klopodis modeli ne estis [[kvarko]]j, sed hadronoj. Spite la sukceson de la [[Kvarkoj|kvarka modelo]], kelkaj matematikemaj [[fizikisto]]j plu esploris la ideon pri kordoj.

 

La Teorio de Kordoj de [[Joiĉiro Nambu|Nambu]] enhavis turniĝantajn kaj vibrantajn kordojn kies [[longo]] estis nur 10⁻¹³ [[Centimetro|cm]] proksimume. Trajtoj kiel [[maso]], [[elektra ŝargo]], k.t.p., de la [[partiklo]]j kiujn li klopodis tiel modeli, estis komprenataj kiel korespondaj al diversaj vibrostatoj, kvazaŭ diversaj [[noto]]j ludataj en [[gitaro|gitarkordo]], aŭ kiel estantaj iel "gluitaj" al la ekstremoj de la svingiĝantaj kordoj. Aldone, la vibrado havis [[oscilado|oscilojn]] en pliaj [[dimensio]]j ol tiuj tri spacaj plus unu tempa kiujn ni konas.

 

 

== Eksteraj ligiloj ==

Facile kompreneblaj ttt-ejoj:

* [http://www.jp-petit.org/science/smolin/smolin_damour.htm libroj kritikaj je la teorio (france)]

 

[[Kategorio:Partikla fiziko]]