Moravio: Malsamoj inter versioj

| histregiono1 = Margraflando Moravio

| histregiono2 = Lando Moravia

| histregiono4 = Aŭstrio-Hungario

| histregiono_faldo = 1

| urbo_faldo = 1

| urbo_tipo = Plej grandaj urboj

| urbo1 = Ostrava

| montaro_faldo = 1

| montaro_tipo = Montaroj

| montaro = Moraviasileziaj Beskidoj

| montaro1 = Jeseníky

| montaro2 = Bohemia-Moravia montetaro

| montaro3 = Králický Sněžník

| limo2_noto = ŝtato

| limo3 = Malsupra Aŭstrio

<!-- *** Dimensioj *** -->

<!-- *** Loĝantaro *** -->

| loĝantaro = 3000000

<!-- ***Situo ***-->

| situo =

| plej_alta_tipo =

| plej_malalta_leviĝo = 148

| plej_malalta_situo = Kunfluejo de Morava kaj Dyje

 

== Historio de Moravio ==

=== Slava loĝigo ===

La plej malnova historie dokumentita etno estis [[keltoj|keltaj]] triboj de Volkoj-Tektosagoj, alternitaj en eraoŝanĝo de ĝermanaj Kvadoj (verŝajne ĉi tien tuŝis influo de Regno de Marobudo). En la [[6-a jarcento]] loĝis en Moravio slavaj triboj: Holasicoj en [[Regiono Opava]] (sed kies ekzistado estas tre problema) kaj Moravianoj (de tie la nomo – unuafoje ili estas menciataj nur en la jaro [[822]], sed evidente temis pri suma nomo por ĉiuj loĝantoj de unu tribo, kiu en la [[8-a jarcento|8-a]] aŭ la [[9-a jarcento]] subjugis la ceterajn tribojn vivantaj en tiu ĉi regiono), vivantaj precipe ĉirkaŭ la meza kaj suba fluo de rivero [[Morava]], verŝajne ĝis kunfluejo kun rivero [[Danubo]].

 

=== Grandmoravia epoko ===

En la [[7-a jarcento]] Moravio kreis parton de [[Sámo|Regno de Sámo]]. En la jaro [[833]] okazis unuiĝo de moravia princlando (en la teritorio de moraviaj triboj) kaj [[Nitra|nitra princlando]] (sudokcidenta [[Slovakio]]), en la jaroj [[833]] – [[906]] Moravio tiel fariĝas centro de unua frue feŭda ŝtato en la teritorio de [[Ĉeĥio]] – [[Grandmoravia regno]]. En la jaro [[863]] komencas en la teritorio de Grandmoravia regno agadi [[Bizanco|bizanca]] misio de fratoj [[Cirilo kaj Metodo]]. La alia el ili je iom pli malfrue fariĝas la unua grandmoravia ĉefepiskopo. [[Grandmoravia regno|Granda Moravio]] estis krom sia kultura signifo kiel lulilo de malnovslava klereco ankaŭ politike kaj armee la plej forta mezeŭropa ŝtato. Post ties pereo Moravio en la jaroj [[906]]/[[907]] estis influita proksimume por 50 jaroj sub influon de [[hungaroj]], dum kio la restoj de la devena profana kaj eklezia administradoj estis sendube konservitaj.

 

=== [[Přemyslidoj|Přemyslida]] Moravio ===

| first = Zbyšek

| last = Svoboda

 

=== Margraflando Moravio ===

En la jaro [[1182]] Moravio estis avancigita de imperiestro [[Frederiko Barbarossa]] en memstarajn imperiestrajn margraflandojn – la unua margrafo fariĝis devene apanaĝa princo [[Konrád la 2-a Ota]] el [[Znojmo]] (pro prirego de ĉiuj moraviaj [[Přemyslidoj|přemyslidaj]] apanaĝoj li en la fakto kunigis la tutan Moravion sub sian regadon). La margraflando estis subiĝonta rekte al la imperio, ĝi estis havonta do la saman postenon samkiel [[Bohemio]]. Dank‘ al lia t.n. [[interkonsento de Knín]] kun [[Přemysl Otakar la 1-a]] post sanga [[batalo ĉe Loděnice]] ([[1185]]), kiun ili fermis la sekvantan jaron, sed Moravio estis subigita eĉ plu al la ĉeĥa princo. Tiu ĉi stato nur firmigis surtroniĝon de [[Konrád la 2-a Ota]] sur ĉeĥan tronon, respektive interkonsento de [[Přemysl Otakar la 1-a]] kaj de lia filo [[Vladislao Henriko]] ([[1189]]) pri divido de la regado.

 

 

=== Moravio en la jaroj [[1918]] – [[1948]] ===

En la jaro [[1918]] Moravio fariĝas parto de [[Ĉeĥoslovakio]], dum kio la landa parlamento estas nuligita kaj aŭtonomio de Moravio estas forte limigita – kiel tio respondis al centralisma politiko de la fondintoj de Ĉeĥoslovakio. En la jaro [[1920]] estis al Moravio aligita malgranda parto de Aŭstrio Malsupra (regiono de [[Valtice]] kaj teritorio sude de [[Lanžhot]] – la t.n. [[Dyje|Dyja triangulo]]). Dum la unua respubliko estis en la jaro [[1927]] forlasita ideo anstataŭigi la historiajn landojn per regionoj. En la jaro [[1928]] poste Moravio fariĝas parto de lando Moraviasilezia, kiu estis unu el kvar aŭtonomiaj landoj, en kiujn la teritorio de [[Ĉeĥoslovakio]] dividiĝis (lando Bohemia, lando Moraviasilezia, pejzaĝo Slovaka kaj lando Subkarpatarusia). La kaŭzo por la estiĝo de la lando Moraviasilezia estis ne nur la relative malgranda areo de [[Ĉeĥa Silezio]], sed ankaŭ klopodo limigi politikan influon de ĉi tieaj [[sudetaj germanoj]]. En la jaro [[1935]] estiĝas nova politika distrikto [[Zlín]].

 

 

== Vidu ankaŭ ==

* [[Bohemio]]

* [[Ĉeĥa Silezio]]

* [[Moraviaj enklavoj en Silezio]]

 

 

{{ADLS|2005|36}}

{{Regionoj de Ĉeĥio}}

{{Teritorioj de Ĉeĥio}}

 

[[Kategorio:Moravio|*]]