Kiel registrite je 20:36, 14 nov. 2020 redakti Szalakóta (diskuto \| kontribuoj) 11 redaktoj e Szalakóta movis paĝon Legado sur la lipoj al Liplegado ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 16:23, 5 dec. 2020 redakti malfari Koracio (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 2 009 redaktoj vortoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''~~Legado sur la lipoj~~Liplegado''' estas metodo, kiu ebligas al ĝia uzanto rekoni parolon laŭ movoj de lipoj. Tiuj movoj estas nomitaj [[buŝmimiko]]. Multfoje parolsonoj vidiĝas same, kaj estas vortoj kun sama buŝmimiko. Oni povas rekoni trionon de tiu, kiu estis elparolita,<ref name ="szgep">[http://hirek.prim.hu/cikk/75203/ Komputilo povas pli bone legi sur lipo ol homoj]</ref> do li devas kompletigi tiujn kun aliaj informoj, kiel temo, kunteksto, mimiko kaj gestoj. Tiu teĥniko estas uzita konscie precipe de [[aŭdmalkapablo\|aŭdmalkapabluloj]], [[surdeco\|surduloj]] kaj [[malfacila aŭdado\|malfacile aŭdantoj]]. Estas surduloj, kiuj povas tre bone legi sur lipoj, kaj povas paroli kun aŭdantoj, kiuj ne rekonas lian surdecon. Estas ankaŭ tiuj kiuj ne povas uzi tiun teĥnikon. Kutime oni formas vortojn dum signumado por helpi inteligadon.<ref name="hallatlan">[http://www.hallatlan.hu Hallatlan vortaro de Hungara Signolingvo]</ref> [[Surdblindeco\|Surdblinduloj]] uzas la metodon tuŝe. Aŭdantoj pleje ne povas konscie legi sur lipoj, sed ne konscie jes. Oni povas pli kompreni tiun, kies vizaĝon aŭ buŝon oni vidas. Tiu estas [[efiko de McGurk]]. Oni uzas ~~legadon sur lipoj~~liplegado por rekonstrui filmojn, helpo de komunikado de uloj, kiuj ne havas voĉon, aŭ por agado de sekretaj servoj. ==Priskribado== Dum parolado moviĝas parolorganoj, ankaŭ lipoj. Buŝmimiko estas individua, sed simila. Per observado kaj komparado oni povas rekoni buŝmimiko de voĉoj, vortoj kaj idiomoj. Tiu eblas legi kaj interpreti parolon fluente. Linio 9: Ne nur scio, praktiko kaj kapablo por deĉifrado estas decida, sed ankaŭ cirkonstancoj. Masko kaj vualo faras tiun neebla, ĉar oni ne povas vidi la mundon. Malhelpaj estas barbo kaj lipharoj. Balbutado, kriado detruas buŝmimikon, tiu faras ĝin neinterpretebla. Ankaŭ mallumo aŭ tro forta lumo estas malhelpo. ==Baroj== Ankaŭ ~~legado sur lipoj~~liplegado havas ĝiajn barojn. Multa da vortoj havas saman buŝmimkon en multa lingvoj. Oni povas eki malmultan informon per tiu metodo, kiun oni devas interpreti en kunteksto, mimiko, gestoj, konita temo, situo, kaj skribita skizo. Ankaŭ kun multa sperto povas oni rekoni nur 32% da vortoj. Oni povis fari programon, kiu majstras ~~legadon sur lipoj~~liplegadon, ĉar ĝi rekonas 80% da vortojn.<ref name ="szgep"/> Tiu helpas instrui la metodon pli rapide kaj pli bone. En komunikado kun aŭdaj malkapabluloj estas alternativoj: [[skribo]] kaj [[signolingvo]]. Cued speech estas uzebla kun Angla lingvo, kiu diferencas konsonantojn kun sama buŝmimiko per manaj signoj.<ref name="cued speech">{{Cite web \|url=http://www.naprakez.hu/magyar%20lapok/cikk/cued%20speech/cued%20speech%20hu.html# \|title=A jelzett beszéd \|accessdate=2010-08-20 \|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090409143915/http://naprakez.hu/magyar%20lapok/cikk/cued%20speech/cued%20speech%20hu.html# \|archivedate=2009-04-09 }}</ref>

Liplegado: Malsamoj inter versioj