[[Dosiero:Wayback Machine logo 2010.svg|eta|'''Emblemo de la ''Wayback Machine'''''|alternative=|245x245px]]
The '''Wayback Machine''' (angle ''way back'' estas ''antaŭ longa tempo'' kaj ''machine'' estas ''maŝino'') estas cifereca arkivo de la [[Tutmonda Interreto]], fondita de la [[Interreta Arkivo]], [[ne-profita organizaĵo]] bazita en San-Francisko. Ĝi permesas al la uzanto iri "en la tempo" kaj vidi kiel aspektis retejoj en la pasinteco. Ĝiaj fondintoj, [[Brewster Kahle]] kaj [[Bruce Gilliat]], disvolvis ''Wayback Machine'' kun la intenco provizi "universalan aliron al ĉiuj scioj" konservante arkivajn kopiojn de malfunkciaj aŭ malaperintaj retpaĝoj kiel ekzemple la [[Deklaracio de Manilo]] (1980) de la [[Monda Organizaĵo pri Turismo]] en kiu estas referenco al [[Esperanto]]. Ekde ĝia lanĉo en 2001, pli ol 452 miliardoj da paĝoj estis aldonitaj al la ar arkivejo.
Ekde ĝia lanĉo en 2001, pli ol 452 miliardoj da paĝoj estis aldonitaj al la ar archiveivo. La servo ankaŭ estigis polemikon pri tio, ĉu krei aŭ ne arkivitajn paĝojn sen la permeso de la posedanto konsistigas [[Copirajto-malobservo|malobservon de kopirajto]] en iuj jurisdikcioj.▼
== Historio ==
La fondintoj de [[Interreta Arkivo]] [[Brewster Kahle]] kaj [[Bruce Gilliat]] lanĉis Wayback Machine en 2001 por trakti la problemon de la enhavo de retejo malaperante kiam ajn ĝi ŝanĝiĝos aŭ malŝaltos.<ref>Notoj, Greg R. (marto-aprilo 2002). "La Wayback Machine: La Retejo-Arkivo". ''Interrete.'' '''26''': 59–61 - pere de EBSCOhost.</ref> La servo ebligas al uzantoj vidi arkivitajn versiojn de retpaĝoj tra la tempo, kiujn la ar archiveivo nomas "tridimensia indekso". Kahle kaj Gilliat kreis la servon kun la espero arkivi la tutan Interreton kaj provizi "universalan aliron al ĉiuj scioj."
== Kritiko ==
▲Ekde ĝia lanĉo en 2001, pli ol 452 miliardoj da paĝoj estis aldonitaj al la ar archiveivo. La servo ankaŭ estigis polemikon pri tio, ĉu krei aŭ ne arkivitajn paĝojn sen la permeso de la posedanto konsistigas [[Copirajto-malobservo|malobservon de kopirajto]] en iuj jurisdikcioj.
== Kontraŭstaro al Google Books Search ==
Internet Archive estas membro de la ''Open Book Alliance'' ([[Malferma Libra Alianco|Malfermita Libra Alianco)]]. Tiu Alianco estis inter la plej akraj kritikantoj de la ''Google Books Search Settelment Agreement''. [[Internet Archive|''Internet Archive'']] rekomendas alternativan ciferecan bibliotekan projekton.
