Jizera montaro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
{{Geokesto | montaro
[[Dosiero:Gory izerskie frydlantske cimburi.jpg|eta|<center>la jizera montaro en Ĉeĥio; granitaj rokoj “Frýdlantské cimbuří” proksime de vilaĝo Bílý Potok.]]▼
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = Jizera montaro
| devena_nomo =
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|cs|ĉeĥ|''Jizerské hory''}}
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|de|german|''Isergebirge''}}
| alia_nomo2 = {{LingvoKunNomo|pl|pol|''Góry Izerskie''}}
| kategorio = montaro
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio =
| oficiala_nomo = Jizera montaro
| moto =
| kromnomo = Jizerky
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero = Primaveal forest Jizera.JPG
| dosiero_priskribo = Vido el monto de Jizera al sudoriento
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando = Ĉeĥio
| lando_tipo = Ŝtatoj
| lando_flago = 1
| lando1 = Pollando
| lando1_flago = 1
| regiono = Regiono Liberec
| regiono1 = Malsuprasilezia provinco
| distrikto = Distrikto Liberec
| distrikto1 = Distrikto Jablonec nad Nisou
| histregiono = Bohemio
| histregiono1 =
| histregiono2 =
| histregiono_tipo =
<!-- *** Familio *** -->
| parenco = Karkonoŝa regiono
| parto_tipo = Subulaj unuoj
| parto = Smrčská hornatina
| parto1 = Jizera montetaro
| limo = Žitava baseno
| limo1 = Frýdlanta montetaro
| limo2 = Gigantmontaro
| limo3 = Karkonoŝa cismontaro
| rivero = [[Jizera (rivero)|Jizera]]
| rivero1 = Luzacia Niso
| rivero_tipo = Akvejo
| aliro =
| memorindaĵo_noto =
| memorindaĵo1 =
| memorindaĵo_tipo =
| ŝoseo =
| geologio = granito
| geologio1 =
| geologio2 =
<!-- *** Situo *** -->
| situo = Wysoka Kopa
| situo_noto = Pollando
| situo_tipo = Plej alta punkto
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| leviĝo = 1126
| lat_d = 50
| lat_m = 50
| lat_s = 59
| lat_NS = N
| long_d = 15
| long_m = 25
| long_s = 12
| long_EW = E
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo = 417.0
| areo_rondumo = 2
| areo_noto = en Ĉeĥio
| longo =
<!-- *** Kodoj *** -->
| horzono = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset =+1
| horzono_DST = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset_DST =+2
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo = 332.34 Góry Izerskie.png
| mapo_priskribo = Situo enkadre de Pollando
| mapo_lokumilo =
| mapo1 = Jizerske hory CZ I4A-6.png
| mapo1_fono =
| mapo1_priskribo = Situo enkadre de Ĉeĥio
| mapo2 =
| mapo2_priskribo =
| mapo2_lokumilo =
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| retpaĝo =
| commons = Jizera Mountains
| portalo = Geografio
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj =
}}
▲[[Dosiero:Gory izerskie frydlantske cimburi.jpg|eta|left|<center>la jizera montaro en Ĉeĥio; granitaj rokoj “Frýdlantské cimbuří” proksime de vilaĝo Bílý Potok.]]
'''Jizera montaro''' ([[pole]]: ''Góry Izerskie'', [[ĉeĥe]]: ''Jizerské hory'', [[germane]]: ''Isergebirge'') estas [[montaro]] en [[Pollando]] kaj [[Ĉeĥio]], kiu apartenas al montaro [[Sudetoj]]. Same en pola parto kaj same en ĉeĥa parto ĝi estas la plej [[okcidento|okcidenta]] parto de Sudetoj. La montaro ricevis sian nomon laŭ rivero [[Jizera (rivero)|Jizera]].
Linio 8 ⟶ 97:
La jizera montaro faras [[okcidento|okcidentan]] parton de la [[geologio|geologia]] unuo, nomata bloko gigantmontare-izera. Ĝia [[nordo|norda]] parto estas [[masivo]] farita de malnovaj, [[Metamorfa roko|metamorfaj rokoj]], kiujn arke ĉirkaŭigas pli junaj [[Gigantmontaro|gigantmontaraj]] [[granito]]j. Metamorfaj rokoj de pola parto de Jizera montaro tio: [[gnejso]]j, [[ardezo]]j kaj ankaŭ pecoj de amfiboloj, kiuj ekestis ĉefe en [[paleozoiko]]. Inter gnejsoj interesinda estas ''okuleta gnejso'' kun specifa hela okuleto kunmetita ĉefe el kristaloj de [[kvarco]]j kaj [[feldspato]]j en malhela unuforma roka maso.
Kun la metamorfaj rokoj estas kunligita tio, ke ĉi tie troviĝas nobelaj [[gemo]]j kaj valoraj [[mineralo]]j. Jam de [[mezepoko]] Jizera montaro estis penetrita de diversaj serĉistoj. La plej konato loko de nobelaj gemoj ekspluato estis “Hala Izerska”, kie iam oni trovadis: [[rubeno]]j, [[safiro]]j, [[agato]]j kaj [[oro]]. Ĝis hodiaŭ oni povas trovi en “Rozdroże Izerskie” belaj ekzempleroj de [[kvarco]], kiuj troviĝas en kvarcaj gangoj. La plej granda gango estas 10 km longa kaj 10-80 m larĝa kaj estas ekspluatita de [[minejo]] “Stanisław” en pola parto de la montaro. En ardezoj de “Kamienicki Grzbiet” abunde troviĝas [[grenato]]j, kaj turmalinoj troviĝas en ardezoj de “Wysoki Grzbiet”. En la tuta montoĉeno de “Kamienicki Grzbiet” troviĝas [[erco]] de [[stano]] kaj erco de [[kobalto]], kiuj estis elfositaj de la [[15-a jarcento]] kaj kun mallongaj paŭzoj ĝis la [[19-a jarcento]]. Ankaŭ [[gnejso]]j estis ofte ekspluatitaj kiel gruzo kaj kiel konstrumaterialo.
Linio 21 ⟶ 109:
* [https://web.archive.org/web/20120206062646/http://www.naszesudety.pl/?p=artykulyShow&iArtykul=11 ''Góry Izerskie''] ({{pl}}, arkivigite laŭ stato de 2012)
* [https://web.archive.org/web/20061128072404/http://gory-izerskie.ir.pl/ ''Góry Izerskie''] ({{pl}}, arkivigite laŭ stato de 2006)
[[Kategorio:Jizera montaro| ]]
| |||