Mejlo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Fiziko]] > [[Mezuro]] > [[Mezurunuo]] > Mejlo
----
'''Mejlo''' estas mezurunuo de [[longo]] por vojoj. Diversaj difinoj estis uzataj en la historio. La vorto "mejlo" devenisdevenas el la latina "''milia" (milopassuum) ĉar unua '''mejlo''' estast.e. la‘miloj romia, kiu mezuris mil duoblajn paŝojnda (ĉirkaŭpaŝoj)’; 1240la metroj).Roma Romianojmejlo uzisestis tiunla mezurojnlongo porde kalkulimil kiom(duoblaj, dasoldatmarŝaj) paŝoj, poproksimume horo1480 soldatoj povus iri al batalojmetroj. Hodiaŭ la sekvaj difinoj restas aktualaj:
 
La esperanto vorto ''mejlo'' estas uzata kiel traduko de diversaj similaj vortoj alilingvaj (ekz. la angla ''mile'', la germana ''Meile'', la rusa ''milja миля''). Tra la historio, tiuj mezurunuoj havis tre malsamajn difinojn en diversaj regnoj, kaj ankaŭ ekzistis diversaj mejloj por uzoj mara kaj voja. Ĉiuj mejloj tamen indikis iun distancon inter unu kilometro kaj (iom pli ol) dek kilometroj.
* La '''internacia mejlo''' estas la plej kutima mejlo, ligita al la [[SI]]-sistemo per la difino, ke unu [[colo]] egalas al 25,4 mm. Unu internacia mejlo egalas 1760 [[jardo]]jn aŭ 5280 [[futo]]jn aŭ 63.360 colojn, do precize 1.609,344 metrojn.
 
=== Hodiaŭaj mejloj ===
* La '''usona termezura mejlo''' havas tre similan valoron: 6336/3937 km, aŭ proksimume 1.609,3472187 [[metro]]jn.
 
Hodiaŭ la sekvaj difinoj restas aktualaj:
 
* La '''internacia mejlo''' estas la plej kutima mejlo, ligita al la [[SI]]-sistemo per la difino, ke unu [[colo]] egalas al 25,4 mm. Unu internacia mejlo egalas 1760 [[jardo]]jn aŭ 5280 [[futo]]jn aŭ 63. 360 colojn, do precize 1.6091609,344 metrojn. Ĝiaj radikoj estas en la Brita mezursistemo.
 
* La '''usona termezura mejlo''' havas tre similan valoron: 6336/3937 km, aŭ proksimume 1.6091609,3472187 [[metro]]jnj.
 
* La '''internacia [[marmejlo]]''' egalas 1852 metrojn kaj estas uzata por aviado kaj navigado.
 
* La '''geografia mejlo''' estas difinita kiel unu arkminuto laŭ la ekvatoro de la tero, do proksimume 1855 metrojnmetroj. Ĝi ne plu estas multe uzata, sed ĝi estas la origino de la internacia marmejlo.
 
* En [[Norvegio]] kaj [[Svedio]] oni uzas la vorton ''mil'' por distanco de dek kilometroj. Tion oni traduke precizigu adekvate (''sveda mejlo'', ''norvega mejlo'') aŭ prefere esprimu en kilometroj.
 
=== Historiaj mejloj diverslandaj ===
 
 
 
 
 
 
 
* En [[Norvegio]] kaj [[Svedio]] oni tradicie nomas dek kilometrojn mejlo.
[[Kategorio:Mezurunuoj]]
[[Dosiero:Milepæl.JPG|thumb|left|180px|<!-- <small>_Milepæl_ _fra_ _Holstebrokanten_. _Frilandsmuseet_</small> -->]]
Linio 40 ⟶ 55:
[[sl:Milja]]
[[sv:Mil]]