Theodor Steche: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Bot: transigo de datumoj de Ŝablono:Vivtempo al Vikidatumoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Albert Theodor STECHE''', naskita 1895-12-04 en [[Lepsiko,]] filokaj demortinta la1945-04-30 multjaraen prezidantoNeuenkirchen deapud GermanaGreifswald, Esperanto-Asocioestis germana fakulo pri [[Albert Stechegermanistiko]], germano, d-rodoktoro de fil.filozofio Stechekaj estisuniversitata perprofesoro, siaankaŭ unuaaktivulo profesiaen kleriĝola ĥemiisto,germana sedEsperanto-movado postedum studisla 1920-aj kaj fruaj 1930-aj lingvistikonjaroj.
Pli ol en la Esperanto-movado, Steche junaĝa aktivis en la lingvonaciisma Germana lingvo-Asocio (''Deutscher Sprachverein'') kaj iĝis membro de ĝia konsilanto-komitato (''Beirat''). En 1925 eldoniĝis libro de li pri "lingvokulturado": ''Neue Wege zum reinen Deutsch'' (Novaj vojoj al pura germana lingvo). Ĝin aprezis ankaŭ esperantistoj pro la en ĝi starigita hipotezo pri la utilo de planlingvistiko kaj Esperanto-studoj kiel helpaj sciencoj ĉe klopodoj por purigi la germanan lingvon je eksogenaj leksikaj elementoj ("fremdvortoj"). Steche faris en 1931 festparoladon pri ''Sprachwissenschaft und Welthilfssprache'' (Lingvistiko kaj monda helplingvo) ĉe la Germana Esperanto-Kongreso en Hamburgo.
 
==Biografio==
Jam en 1932 Steche aliĝis al la nazia Batalligo por Germana Kulturo (''Kampfbund für deutsche Kultur'') estrita de Alfred Rosenberg. En tiu asocio li iĝis referanto (fakestro) pri la germana lingvo. Baldaŭ poste li aliĝis al la nazia partio [[NSDAP]] mem. Post la ekrego de la nazioj en Germanio, Steche antaŭenigis la faŝisman samdirektigon (ideologian konformigon) de la Germana lingvo-Asocio. Dum sia posta kariero li okupiĝis interalie pri ĝermana prahistorio kaj ortografia reformo de la germana lingvo.
 
Steche estis filo de la kemiisto kaj entreprenisto [[Albert Steche]], multjara prezidanto de la [[Germana Esperanto-Asocio]]. Li vizitadis ĝis 1914 la [[Thomas-lernejo Lepsiko|Thomas-gimnazion]] en Lepsiko.<ref>Gottlieb Tesmer, Walther Müller: ''Ehrentafel der Thomasschule zu Leipzig. Die Lehrer und Abiturienten der Thomasschule zu Leipzig 1912–1932.'' Im Auftrag des Thomanerbundes, memeldono, Leipzig 1934, p. 23.</ref> Poste li estis enarmeigita por militservo. Li serioze vundiĝis kaj ricevis plurajn militistajn medalojn. Fine li servis kiel oficiro de la rezervo.
Laŭ informo de Léo Courtinat (''Historio de Esperanto''), Steche mortigis sin kaj sian tutan familion en Rostock je la alveno de la soveta armeo en 1945.
 
Post la [[Unua mondmilito]] li studis kemion kaj doktoriĝis en 1922. Kiel studento li en 1920 membriĝis en la [[studenta korporacio]] “Gottinga” en [[Göttingen]].<ref>Gerhard Boldt: ''Geschichte der Turnerschaft Gottingo-Normannia zu Göttingen 1875–1975.'' Göttingen 1975, p. 261.</ref> Inter 1923 kaj 1928 li estis [[asistanto]] ĉe la Instituto por Plantokultivado de la [[Universitato de Göttingen]]. De 1928 ĝis 1931 li studis germanistikon en Göttingen. De 1934 ĝis 1939 li estis stipendiulo de la Germana Esplorkomunumo (''Deutsche Forschungsgemeinschaft''). En 1936 li [[Habilitiĝo|habilitiĝis]] ĉe la [[Universitato Ernst Moritz Arndt|Universitato de Greifswald]]. De 1939 ĝis 1945 li estis [[privatdocento]] pri [[Ĝermana lingvaro|ĝermanaj lingvoj]] kaj malnova germana literaturo.<REF NAME=FS>Fritz Tschirch: ''Vor- und Frühgeschichte der Greifswalder Universitätsgermanistik.'' en: ''Festschrift zur 500-Jahrfeier der Universität Greifswald''. Vol. 2. Greifswald 1956, p. 194.</REF> Li okupiĝis dum la malfrua parto de sia kariero interalie pri ĝermana prahistorio kaj pri [[Ortografio|ortografia]] reformo de la germana lingvo.
 
Pli ol en la Esperanto-movado, Steche junaĝa aktivis en la [[lingva purismo|lingvonaciisma]] Germana Lingvo-Asocio (''Deutscher Sprachverein'') kaj iĝis membro de ĝia konsilanto-komitato (''Beirat''). En 1925 eldoniĝis libro de li pri “lingvokulturado”: ''Neue Wege zum reinen Deutsch'' (Novaj vojoj al pura germana lingvo).<ref>Steche, Theodor: ''Neue Wege zum reinen Deutsch'', Ferdinand Hirt, Breslau 1925</ref> Ĝin aprezis ankaŭ esperantistoj pro la en ĝi starigita hipotezo pri la utilo de planlingvistiko kaj Esperanto-studoj kiel helpaj sciencoj ĉe klopodoj por purigi la germanan lingvon je eksogenaj leksikaj elementoj (“fremdvortoj”). En la Germana Lingvo-Asocio li estis unu el pluraj aktivaj esperantistoj, kiuj defendis Esperanton kontraŭ la malŝato de multaj asocianoj.<ref>{{citaĵo el libro|titolo=La danĝera lingvo|familia nomo=Lins|persona nomo=Ulrich|jaro=1988|eldoninto=Bleicher-Eldonejo|loko=Gerlingen|paĝoj=94}}</ref> Steche faris en 1931 festparoladon pri ''Sprachwissenschaft und Welthilfssprache'' (Lingvistiko kaj monda helplingvo) ĉe la [[Germana Esperanto-Kongreso]] en Hamburgo.<ref>{{citaĵo el gazeto|aŭtoro=Theodor Steche|titolo=Sprachwissenschaft und Welthilfssprache|gazeto=Germana Esperantisto|volumo=28|dato=1931-06-06|paĝoj=85-90}}</ref> 1932-07-01 li iĝis membro (poste ano de la tutlanda gvidorgano: referanto (fakestro) pri la germana lingvo) de la nazia [[Batalligo por Germana Kulturo]] (''Kampfbund für deutsche Kultur'') estrita de [[Alfred Rosenberg]]. Jaron poste, la 1-an de majo 1933 (en la tiama t.n. “Tago de Nacia Laboro”), li aliĝis al la [[Nacisocialisma Germana Laborista Partio|NSDAP]], la nazia partio.<ref>Hanno Birken-Bertsch, Reinhard Markner: ''Rechtschreibreform und Nationalsozialismus. Ein Kapitel aus der Geschichte der deutschen Sprache.'' (= Eine Veröffentlichung der Deutschen Akademie für Sprache und Dichtung) Wallstein-Verlag, Göttingen 2000, p. 25.</ref> Li verkis interalie por la [[Völkischer Beobachter]], la tagĵurnalo de la NSDAP, ''Deutsche Kultur-Wacht'' kaj ''Völkische Kultur''. Komisiite de Alfred Rosenberg li sensukcese klopodis [[Samdirektigo|samdirektigi]] (t.e. ideologie konformigi al la postuloj de la reĝimo) la lingvonaciisman Germanan Lingvo-Asocion (''Allgemeiner Deutscher Sprachverein'').<ref>{{citaĵo el la reto|url=https://homepages.uni-tuebingen.de//gerd.simon/EuroMarbg.pdf|titolo=Europagedanke und Sprachpolitik 1933–1945|alirdato=2021-02-05|familia nomo=Simon|persona nomo=Gerd|paĝoj=6}}</ref> Steche sin mortigis la 30-an de aprilo 1945, venenante sin mem, sian edzinon kaj sian 15-jaran filinon.<ref>{{citaĵo el la reto|url=https://ns-zeit.uni-greifswald.de/projekt/personen/steche-theodor/|titolo=Theodor Steche|eldoninto=Universität Greifswald (Universität Greifswald im Nationalsozialismus)|alirdato=2021-02-05}}</ref>
 
{{Vivtempo|Steche, Theodor}}