Lasta Vespermanĝo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
e Festo je la Sankta ĵaŭdo
Linio 1:
[[Dosiero:Simon ushakov last supper 1685.jpg|eta|dekstre|250px|En [[ikono]] de Simon Uŝakov pri la Lasta Vespermanĝo (1685) dekunu el dekdu apostoloj havas orkolorajn [[nimbo]]jn: nur [[Judaso Iskarioto]] ne havas tion.]]
La '''Lasta Vespermanĝo''' kutime ekmemorigas pri la tre fama [[pentraĵo]] de [[Leonardo elda Vinci]] (Italio), konservita en [[Milano]]; sed ĉi tie estas aludata la lasta vespermanĝo de Jesuo kiel rakontita de la evangeliistoj (Mt 26; Mk 14; Lk 22 kaj Paŭlo en la 1-a letero al la Korintanoj), kie [[Jesuo]], laŭ katolikoj kaj ortodoksuloj kaj kelkaj evangelianaj eklezioj[[eklezio]]j, identigis la panon kun sia korpo kaj la vinon kun sia sango kaj ordonis tion samefike fari ĉiutempe; krome li rivelis la nomon de la perfidisto ktp.
 
Antaŭ esti preferata objekto de pentraĵoj kaj alispecaj artaĵoj de sennombraj [[kristano|kristanaj]] artistoj de la tuta kristana mondo ĉiuepoke, la lasta vespermanĝo estis objekto de [[apokrifoj|apokrifaĵoj]], se ne konsideri, ke en la kristana [[liturgio]] ĝi ludas la fundamenton mem de la kristana [[kulto]]. El apokrifaĵoj eblas kompreni kiel kristanoj de la unuaj jarcentoj taksis la kristan eventon kaj, foje ili liveris ŝancon por disvastigi apartan koncepton pri kristanismo. La Lastan Vespermanĝon festas la kristanoj dum la [[Sankta ĵaŭdo]]<ref>{{cite book|url = https://books.google.com/books?id=1UWp5pi1SdUC&pg=PA64 |title = Worship and Festivals|publisher=Heinemann (publisher)|author=Gwyneth Windsor, John Hughes|quote=On the Thursday, which is known as Holy Thursday, Christians remember the Last Supper which Jesus had with His disciples. It was the Jewish Feast of the Passover, and the meal which they had together was the traditional ''Seder'' feast, eaten that evening by the Jews everywhere.|date=21 November 1990|access-date =11 April 2009|isbn = 978-0435302733|language=angle}}</ref>.
== Loko de la lasta vespermanĝo ==
Linio 13:
Laŭ la [[evangelio]]j de [[kristanismo]], la '''Lasta Vespermanĝo''' (aŭ '''Sankta Vespermanĝo''') estis la lasta manĝo kiun [[Jesuo Kristo]] dividis kun siaj dek du [[apostolo]]j kaj [[disĉiplo]]j antaŭ ol esti mortigita per [[krucumado]]. La Lasta Verspermanĝo iĝis la temo de multaj pentraĵoj kaj aliaj bildigaj artaĵoj. Eble la plej konata el ili estas la verko "[[La Lasta Vespermanĝo (Leonardo)|La Lasta Vespermanĝo]]" fare de [[Leonardo da Vinci]], pentrita dum la jaro [[1498]]. La simboleco de sameca kaj familieca divido de la manĝaĵo inter ĉiuj, aparte la gesto de rompa disdivido de la pano, iĝis grava elemento en la tradicioj de [[kristanismo]]. La [[kaliko]], el kiu dum la Lasta Vespermanĝo trinkis Jesuo kaj la disĉiploj, laŭ kristana legendo dum la krucumado ankoraŭ estis uzita por kolekti falantan sangon de la suferanta Jesuo, kaj dum la [[mezepoko]] legende adoriĝis sub la nomo "[[Sankta Gralo]]" - la vido de la sankta kaliko donu grandegan forton batali por la bono de la homaro, kaj laŭ la legendo ekestis frataro de [[kavaliro]]j por sekure gardi kaj protekti ĝin. Cele al rita memorigo de la evento, ekestis la kristana [[sakramento]] de [[komunio]], kiu scene ripetas la simbolan manĝon de panpeco kaj iom da vino.
 
Kiel ĉiutagaĵo en kelkaj katolikaj landoj estas kutimo havi en manĝoĉambroj pentraĵon aŭ gravuraĵon pri la Lasta Vespermanĝo, ofte kun latina subskribo, nome "''Amen dico vobis quia unu vestrum me traditurus est''", tio estas "Mi diras, ke unu el vi perfidos min".
 
En la [[Minoritana preĝejo (Vieno)|Minoritana preĝejo]] en [[Vieno]] troviĝas kopiaĵo de la Lasta Vespermanĝo, rekreita en la origina grandeco (9,18 x 4,47 m) laŭ ordono de [[Napoleono Bonaparte]], sed jam kiel mozaiko. Ĝi pezas 20 tunojn<ref>{{citaĵo el la reto
Linio 43:
}}</ref>.
 
== Apokrifaĵo[[apokrifoj|Apokrifo]] elde la agoj de [[AgojJohano de(apostolo)|sankta Johano]] ==
 
Se en la oficialaj evangelioj la lasta vespermaĝo estas rakontata koncize, en la apokrifa [[Agojapokrifo de Johano]], la aŭtoro prenas okazon el la sobra evangelia esprimo “post esti kantintaj la himnon, ili (la kunmanĝantoj), foriris direkte al monto olivarba (Mt 26,30)”, kaj ŝajnigas koni ankaŭ la kantajn paroladojn. Jen unu eldirita de Jesuo kaj respondita per komuna “Amen”, el kiu eblas kompreni kiel aparta kristana komunumo perceptadis la vivon kaj la esencon de Jesuo, kiu ĉi tie instigas kanti kaj danci:
 
Mi volas esti savita kaj volas savi. Amen
Linio 95:
''Ĉar la konceptoj odoras [[ebionismo]]n, eble la himnantaro estas kristana palestina hebrea komunumo.
 
Aliaj apokrifaj rakontoj ignoras la ŝafidan viandon kaj ĝin anstataŭigas per fiŝo: temas pri komunumo “Nazarea”, kies asketismo puŝis la konfesianojn ne manĝi viandon kaj ne trinki vinon. Spuron de tiu tendenco oni povas konstati en pentraĵo en la, origine iniciatita de Gotoj, Baziliko hodiaŭ nomata ''Sant' Apollinare Nuovo'' ([[Baziliko de Sankta Apolinaro Nova|Sankta Apolinaro Nova]]), en [[Raveno]] (Italio): tie estas reprezentata la “vespermanĝo pura”.''
 
== Referencoj ==