Akvohorloĝo: Malsamoj inter versioj

[[Dosiero:AGMA Clepsydre.jpg|thumbeta|rightdekstra|Antikva [[klepsidro]] – Tra la truo en la fundo de la supra ujo akvo fluas en la malsupran ujon. La formo de la supra ujo estas tia, ke la falanta akvonivelo estas proporcia al pasinta tempo.]]

[[Dosiero:SuSongClock1.JPG|250px|thumbeta|Kopio de la akvohorloĝo de [[Su Song]].]]

'''Akvohorloĝo''' estas ilo por [[mezuro|mezuri]] la tempon, kiu uzas [[akvo]]n kiel helpilon. La pasinta tempo estas difinita baze de la kvanto de akvo, kiu fluas de unu ujo al alia. La sama principo estas uzata ankaŭ en [[sablohorloĝo]]j. En la antikva [[Grekujo]] simpla akvohorloĝo estis nomata [[klepsidro]]. La klepsidro estas unu de multaj malsamaj specoj de horloĝoj kiuj estis uzitaj antaŭ oni inventis la mekanikan horloĝon.

Jam de jarmiloj la funkciprincipo estas uzata en multaj kulturoj, de [[Grekujo]] al [[Ĉinio]]. Kelkfoje la praktika realigado estas simpla kaj malgranda, aliafoje ĝi estas granda kaj konsistas el kunmetaĵo de komplikaj mekanikaj partoj.

[[Dosiero:Ancient water clock used in qanat of gonabad 2500 years ago.JPG|thumbeta|Antikva persa horloĝo uzita antaŭ 2500 jaroj]]

Surbaze de la simplaj grekaj [[klepsidro]]j de la [[antikvo]] en la sekvaj jarcentoj estis konstruitaj precipe en Ĉinio kaj en [[proksima Oriento]] grandaj mekanikaj aparatoj. En Oriento estis uzitaj ankaŭ specialaj akvohorloĝoj por [[astronomio]].

=== [[Egiptujo]] ===

En 1530 a.K. [[Amenemhet|Amemhet]] konstruis por la reĝo [[Amenofiso la 1-a]] teknike evoluintan akvohorloĝon. En la [[templo]] de [[Amun]] en [[Karnako]] estis trovitaj pecoj de akvohorloĝo el la 14-a jarcento a.K.

=== [[antikva Grekio|Antikva Grekujo]] ===

En la 3-a jarcento a.K. [[Ktesibios]] konstruis inter alie ankaŭ akvohorloĝojn.

=== [[Ĉinio]] ===

En la jaro 725 p.K. la monaĥo Jiksingo konstruis astronomian aparaton, kiu estis uzebla kiel horloĝo. Ĝi estis movita per padelrado, kiu faris unu rivoluon dum 24 horoj. Suno, Luno kaj ĉiela sfero moviĝis sur cirklaj irejoj, sonorilo aŭtomate sonoris post ĉiu horo kaj tamburo estis batita post ĉiu kvarono da horo. Post malmulte da tempo la mekanismo komencis rusti kaj ne plu funkciis. Yixing ne havis la tempon por konstrui novan modelon, ĉar li mortis baldaŭ poste. <br />

Ĉirkaŭ la jaro 1090 [[Su Song]] priskribis kaj konstruis akvohorloĝon, kiu havis retenilon ĉe la moviĝanta rado.

=== [[Proksima Oriento]] ===

{{WiktionaryVikivortaro}}