Sudtirolo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
pli bona ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
e Komoj
Linio 16:
| retpaĝo = http://www.provinz.bz.it
}}
'''Sudtirolo''' (germane kaj ladine: ''Südtirol'', itale: ''Sudtirolo''), ankaŭ konata per ĝia itala nomo '''Supra Adiĝo''' (itale: ''Alto-Adige''), estas aŭtonoma provinco en norda [[Italio]]. Ĝi estas unu el la du aŭtonomaj provincoj kiuj konsistigas la aŭtonoman regionon de [[Trentino-Supra Adiĝo/Sudtirolo]]. La provinco havas areon de 7,400 kvadrataj kilometroj kaj totalan populacion de 511, 750 loĝantoj (31.-12.-2011). Ĝia ĉefurbo estas [[Bolzano-Bozen]] (itale: Bolzano; germane: Bozen; ladine: Balsan aŭ Bulsan).
 
La plimulto de la populacio estas de aŭstro-bavara heredaĵo kaj parolas la germanan kiel gepatra lingvo. Proksimume kvarono de la populacio parolas la italan kiel gepatra lingvo. Plejparto de ili loĝas en la du plej grandaj urboj [[Bolzano-Bozen]] kaj [[Merano|Merano-Meran]]. Malgranda malplimulto (ĉirkaŭ 4,5%) havas la ladinan kiel ilia gepatra lingvo. Cetere ekzistas konsiderinda grupo da homoj kies gepatroj havas malsaman denaskan lingvon kaj kreskanta grupo da enmigrintoj el la tuta mondo.
Linio 51:
Sudtirolo situas ĉe la plej norda punkto de Italio. La provinco estas limita fare de Aŭstrio, specife de la aŭstraj federaciaj ŝtatoj [[Tirolo]] kaj [[Salzburg]], en la oriento kaj nordo, en la okcidento ĝi limas al la [[Svisio|svisa]] Kantono de [[Grizono]] . La italaj provincoj de [[Beluno]], [[Trentino]], kaj [[Sondrio]] limigas Sudtirolon en la sudoriento, sudo, kaj sudokcidento, respektive.
 
Tute situanta en la Alpoj, la pejzaĝo de la provinco estas dominita per montoj. La plej alta pinto estas la [[Ortler]] (3,9053905 m) en okcidento, kio ankaŭ estas la plej alta pinto en la [[orientaj Alpoj]]. Eĉ pli famaj estas la fendetoplenaj pintoj de la [[Dolomitoj]] en la orienta parto de la regiono.
 
Situante intere la montoj estas granda nombro da valoj, kie la plimulto de la populacio vivas.
Linio 147:
En la provinca registaro kaj en la urboj kaj grandaj vilaĝoj, kie loĝas multaj itale-parolantoj, la SVP dum longa tempo regis en alianco kun la [[Itala kristan-demokrata partio|Kristandemokratoj]] ''Democrazia Christiana''; nuntempe ĝi estas aliancita kun la [[Demokrata Partio (Italio)|Demokrata Partio]] sed daŭre konservas decidofaran aŭtonomecon. En pli ol 90% de la komunumoj de la provinco, la urbestro estas esprimita per la SVP.
 
La dua partio de la provinco estas ''Die Freiheitlichen'' (La Liberuloj), movado favore al sendependiĝo de Italio kaj aparte atenta al protektado de la rajtoj de la germanlingvaj loĝantoj fronte al la italoj kaj precipe al la lastatempaj enmigrintoj. El politike simila direkto venas ankaŭ la partio [[Sudtirola Libereco|Suda tirola Libereco]] ( ''Süd Tiroler Freiheit''), la partio de [[Eva Klotz]] (konsiderata la plej reprezenta nuntempa gvidanto de germana [[iredentismo]] en Sudtirolo), kaj la Civitana Unio por Sudtirolo (''Bürgerunion für Südtirol''). En la provincaj elektoj de 2013 tiuj partioj kune gajnis 27.,2% de la voĉdonoj.
 
La tria politika forto en la provinco estas la [[Verduloj de Sudtirolo]]. Ĝi estas transetna politika movado kaj ano de la internacia movado por mediprotektado kaj paco.