Kalifornio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Aldono de informacio en la loĝantaro, kaj referencoj.
Linio 62:
En 1821, Meksiko atingis sian sendependecon kaj organizitis sin en [[Meksika Imperio]], kaj la Kalifornia Teritorio rajtis unu delegiton en la imperia kongreso. Sed la nova registaro ne malpezigas Kalifornion: pro la preskaǔ 11 jaroj da milito en Meksiko, la 2 hispanaj ŝipoj ke alportis monon kaj provizojn al la militistoj ĉesis veni, kaj la havenoj fermis al fremda komerco.
 
Tamen ĉi tio, en 1824 la Meksika Kongreso leĝigi tre liberalan leĝon pri koloniiĝi la teritorion, ke permesis al la fremdaj homoj akirus teron el la registaro, ankaǔ ĝi nuligis la leĝon ke fermis la komercon kun fremdaj ŝipoj, malfermanta profitan komercon inter Kalifornio kaj [[Nov-Anglio]]. Fakte, la profitoj de la fela komerco estis tre grandaj, ke ĉio homo "''havis interesointereson en la kargo de la (usona) ŝipo: la unua homo demandis pri sukeronsukero, rizonrizotabakontabako, la alia pri vestojnvestoj, silkojnsilkoj kaj satenojnsatenoj.''"
 
Tiel manieroTiamaniere, kreskiĝis la ĉeesto kaj la intereso de Usono en la teritorio de Kalifornio. En 1826, ''Jedediah Smith'', kapitano de la [[Usona Terarmeo|Usona Armeo]], alvenis al KaliforniaKalifornio el la montoj, pruvantapruvante ke oni povis alveni al Kalifornio por tero. Tio, kun la [[doktrino de Monroe]], kaǔzis kreskadon en la usona intereso pri aneksi Kalifornion al la Unio.
 
Poste en 1836, la [[Teksaso|TeksanoTeksasano]] atingitisatingis sian sendependecon de Meksiko, kiu tiam havis kiel prezidanton ''[[Antonio López de Santa Anna]].'' Li decidis, postepost sia sperto en la teksanateksasa milito de sendependeco, ne lasi la saman sorton alveni al Kalifornio, kaj nomumis ''Manuel Micheltorena'' kiel guberniestro pripor ĉesiĉesigi la eniron de usonanoj al la teritorio. Micheltorena prenis kun si armeon da 350 kondamnitoj el la meksikaj malliberejoj, kaj elŝipiĝis sur San Diego en aǔgusto, 1842.
 
Sed lianlia armeo formanĝis la teron kiel akridoj, la anoj rabis la posedaĵojn de la homoj, tiam ili ribelis kontraǔ la guberniestro en 1845, kaj perfortis lin pri suskribisubskribi traktaton kiu devigis lin pri sendi liajn "cholos" (liajliajn kondamnitajkondamnitajn militistojmilitistojn). Tamen Micheltorena ne respektis la traktaton, kaj postepost iom da bataloj la asambleo de [[Los-Anĝeleso|Losanĝeleso]] nomis al Micheltorena trairon kaj nomumis al [[Pío Pico]] kiel guberniestro. Micheltorena provis subpremi la ribelon, kun la helpo de la kapitano ''[[John A. Sutter]]'' kaj de ''[[Isaac Graham]]'' li marŝis kontraǔ la ribela armeo, direktitajdirektita perde la generalo ''[[José Castro]]'': la du armeoj renkontiĝis en la suda ekstremaĵo de la San Fernando-valo, ĉiu kun aproksimeproksimume 400 soldatoj kaj kelkaj pecoj da artilerio. La batalo rezultis en venko de la armeo de Castro kaj la elpelo de Micheltorena el Kalifornio, kaj Pico restis kiel guberniestro.<ref name=":0" />
 
En 1846, usonausonaj kolonianokolonianoj ribeliĝis kontraŭ la meksika registaro en "La Urso-Flago -Ribelo", kiu nomiĝis tiel pro la flago de la ribeluloj, kiu ekzistas en modifita formo en la nuna ŝtata flago. La '''[[Respubliko Kalifornio]]''' ([[Hispana lingvo|hispane]] ''República de California'', [[Angla lingvo|angle]] ''California Republic''), ankaŭ nomita la '''Respubliko de la flago de la urso''' ([[Hispana lingvo|hispane]] ''República de la bandera del oso'', [[Angla lingvo|angle]] ''Bear Flag Republic''), estis rezulto de ribelo gvidita de Usonanojusonanoj la [[14-an de junio]] [[1846]] en la urbo de [[Sonoma]] kontraŭ la aŭtoritatoj de la [[Meksiko|meksika]] provinco de Alt-Kalifornio.
 
Samtempe, [[Usono]] forprenis Altan Kalifornion de Meksiko rezulte de la [[meksika-usona milito]] de 1846-1848, pro la fekunda Centra Valo kaj la Pacifika haveno de [[Sanfrancisko]]. Kalifornio fariĝis la 31-a usona ŝtato la [[9-a de septembro|9-an de septembro]] [[1850]], du jaroj post ke la [[Kalifornia deliro pri oro|malkovro de oro]] kaŭzis la loĝantaron akceli rapide. Pro tio ĉi lasta, ĝi akiris la ĉjo-nomon "La Ora Ŝtato". La enfluo de kolonianoj de norda Usono certigis ke Kalifornio aliĝu al la nordaj ŝtatoj en la [[usona Enlanda Milito]].
 
==Loĝantaro==