Renesanca latino: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kreis novan paĝon kun "'''Renesanca Latino''' estas nomo donita al la distinga formo de latina stilo disvolvigita dum la Eŭropa Renesanco en la 14-a ĝis 15-a jarcentoj, par..."
 
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Renesanca Latino''' estas nomo donita al la distinga formo de [[Latino|latina stilo]] disvolvigita dum la Eŭropa [[Renesanco]] en la 14-a ĝis [[15-a jarcento]]j, partikulare fare de la movado de [[Renesanca Humanismo]].
 
La intenco estis purigi la latinan lingvon rigardante al la Ora EpooEpoko de la [[Latina literaturo]], kaj speciale al [[Cicerono]] en [[prozo]] kaj al [[Virgilio]] en [[poezio]], kiel la arbitroj de latinlingva stilo. Ili abandonis la uzadon de la [[Sekvenco (himno)|sekvenco]] kaj de aliaj akcentaj formoj de [[Metriko (poetiko)|metriko]], kaj klopodis anstataŭe revivigi la grekajn formatojn kiuj estis uzitaj en la latinlingva poezio dum la [[Romio|romia]] periodo. La [[Humanismo|humanistoj]] kondamnis la grandan korpuson de la literature en [[mezepoka latino]] kiel "Gotika" — por ili, termino negativa — kaj kredis anstataŭe ke nur antikva [[Latino]] el la Romia periodo estis "reala Latino".
 
La [[Renesanco]] dum mallonge plifortigis la postenon de Latino kiel parolita lingvo pro sia adoptado fare de la [[Renesanca Humanismo|Renesancaj Humanistoj]]. Ofte estritaj de membroj de la klerikaro, ili estis kortuŝitaj pri la akcelitaj dismuntado de restoj de la klasika mondo kaj la rapida perdo de ties literaturo. Ili baraktis por konservi tion kion ili povis kaj por restaŭri al Latino tia kia ĝi estis kaj enkondukis la praktikon produkti reviziitajn eldonojn de la literaturaj verkoj kiuj restis komparante survivantajn [[manuskripto]]jn. Je la 15-a jarcento ili estis anstataŭante la Mezepokan Latinon per versioj subtenitaj de la fakuloj de la ĵus aperintaj universitatoj, kiuj klopodis per sia fakuleco malkovri kia la klasika lingvo estis estinta.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=GoQ6bJY4nbM|title=What is Latin? the history of this ancient language, and the proper way we might use it|last=Ranieri|first=Luke|date=3 March 2019|website=YouTube|access-date=3a de Decembro 2019}}</ref><ref name=":0" > Pulju, Timothy. [https://www.ruf.rice.edu/~kemmer/Words04/structure/latin.html "History of Latin".] Rice University. Alirita la 3an de Decembro 2019. </ref>
 
== Renesancaj latinlingvaj verkoj kaj aŭtoroj ==
 
=== 14-a jarcento ===
{{For|14th-century works and authors that are still medieval in outlook (practically all non-Italians)|Medieval Latin}}
* 1359. ''Epistolæ familiares'' de [[Petrarko]] (1304–1374)
* 1360. ''Genealogia deorum gentilium'' de [[Giovanni Boccaccio]] (1313–1375)
 
=== 15-a jarcento ===
* 1409. ''Flos Duellatorum de [[Fiore dei Liberi]]
* 1425. ''Hermaphroditus'' de [[Antonio Beccadelli (poeto)|Antonio Beccadelli]] (1394–1471)
* 1441. ''De elegantiis Latinæ linguæ'' de [[Lorenzo Valla]] (1406–1457)
* 1442. ''Historia Florentini populi'' de [[Leonardo Bruni]] (ĉirkaŭ 1370–1444)
* 1444. ''Historia de duobus amantibus'' de Æneas Sylvius Piccolomini, papo [[Pio la 2-a]] (1405–1464)
* 1452. ''De re ædificatoria'' de [[Leone Battista Alberti]] (1404–1472)
* 1471. ''Contra amores'' de [[Bartolomeo Platina]] (1421–1481)
* 1479. ''De inventione dialectica'' de [[Rodolphus Agricola]] (1444–1485)
* 1481. ''Introductiones Latinæ'' de [[Antonio de Nebrija]] (1441–1522)
* 1486. ''De hominis dignitate'' de [[Giovanni Pico della Mirandola]] (1463–1494)
* 1491. ''Nutricia'' de [[Poliziano]] (1454–1494)
* ''Theologia Platonica de immortalitate animæ'' de [[Marsilio Ficino]] (1433–1499)
* [[Francesco Filelfo]] (1398–1481)
 
==Notoj==