Amiŝismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
esperantigita parametro, uzo de ŝablono, formatigo de titoloj
Linio 1:
[[Dosiero:Amish vs modern transportation.jpg|thumbeta|rightdekstra|220px|Amiŝa kaj moderna veturado en kontrasto; PA, U.S.A. <small> ''Foto: Nils Fretwurst''</small>]]
:
'''Amiŝo''' estas ano de religia grupo [[Anabaptismo|anabaptista]] kaj [[Menonitismo|menonitdevena]].
 
== Fruaj amiŝaj kutimoj ==
 
Kaj amiŝoj kaj [[Menonitismo|menonitoj]] estas [[pacismo|pacistoj]]. Amiŝoj frue diferenciĝis el la menonitoj en tio, ke '''la amiŝoj malpermesis la portadon de vestaĵoj kun butonoj''', dum la menonitoj permesis ilian portadon. Por la amiŝo, la butono estis simbolo de la armeo, ĉar tiuepoke estis la armeanoj, kiuj unue portis butonojn. Ankoraŭ hodiaŭ, la amiŝoj ne portas eksterajn jakojn kun butonoj.
 
Linio 12 ⟶ 11:
 
== Historieto ==
 
La amiŝoj estas la idoj de svisaj [[Anabaptismo|anabaptistoj]], kies origino datiĝas de [[1525]], unu jaron post la komenco de la [[ribelo de germanaj kamparanoj]]. Tio estis kamparanribelo, en kiu [[Marteno Lutero]] subtenis la nobelulojn kontraŭ la kamparanoj. Rezulte, la socio estis preta por "dua reformacio". La [[anabaptismo]] unue naskiĝis en [[Zuriko]], [[Svislando]], kaj poste ĝi disvastiĝis ĝis [[Nederlando]]. Kontraŭe al kelkaj [[Anabaptismo|anabaptistaj]] grupoj pli nordaj (ekzemple tiuj en [[Münster|Munstero]]), la svisaj anabaptistoj estis ekde la komenco pacifistaj (vidu la [[Schleitheima konfesio|konfesion de Schleitheim]]). Pro siaj kredoj je senperforto kaj rebaptado, la svisaj [[Anabaptismo|anabaptistoj]] treege suferis la persekutojn de la lokaj aŭtoritatoj. La persekutado venis same el la [[Protestantismo|protestantoj]], kiel el la [[Romkatolika Eklezio|katolikoj]].
 
Linio 21 ⟶ 19:
Dum en [[Alzaco]] kaj en [[Palatinato]] ekzistis pli da tolero por la svisaj [[Anabaptismo|anabaptistoj]] ol en ilia hejmlando [[Svislando]], ĉi tiuj teritorioj estis jam ne pacaj. Fakte, [[Alzaco]] kaj la [[Palatinato]], kun ilia situo en la koro de [[Eŭropo]] estiĝis la bastiono por multaj el la militoj de la [[17-a jarcento]]. Post jardekoj de milito la amiŝoj, la [[menonitismo|menonitoj]] kaj iliaj najbaroj estis pretaj forlasi la teritorion kaj sin turni al [[Ameriko]]. Ĉar dum la jaroj de milito la rikoltoj estis bruligitaj kaj la malsatego kaŭzis eĉ [[kanibalismo]]n inter la kamparanoj.
<gallery>
Dosiero:DSCN4624 holmescountyamishbuggy e.jpg|<!-- thumb|leftmaldekstra|180px|he:זוג מכת האיימיש נוהג בכרכרה בעיירה הולמס קאונטי שב[[אוהיו]]. he->eo:_זוג_ _מכת_ _האיימיש_ _נוהג_ _בכרכרה_ _בעיירה_ _הולמס_ _קאונטי_ _שב_[[Ohio]]. en:Amish couple in a horse-drawn buggy in rural [[Holmes County, Ohio|Holmes County]], [[Ohio]], the site of one of the largest concentrations of Amish in the United States en->eo:(Amiŝismo, Amananoj) (duopo, kupli, paro, kluĉi) (in, en) (a, _) ĉevalo-_drawn_ _buggy_ (in, en) _rural_ [[_Holmes_ (Kantono, Grafujo, Graflando), Ohio|_Holmes_ (Kantono, Grafujo, Graflando)]], [[Ohio]], la situo (da, de) (unu, oni) (da, de) la _largest_ _concentrations_ (da, de) (Amiŝismo, Amananoj) (in, en) la Usono es:Pareja amish en un coche tirado por caballos en la zona rural de [[Holmes County]], en [[Ohio]], lugar de una de las mayores concentraciones de amish en los Estados Unidos es->eo:_Pareja_ amiŝismo _en_ _un_ _coche_ _tirado_ _por_ _caballos_ _en_ _la_ _zona_ _rural_ _de_ [[_Holmes_ _County_]], _en_ [[Ohio]], _lugar_ _de_ _una_ _de_ _las_ _mayores_ _concentraciones_ _de_ amiŝismo _en_ _los_ Usono sv:'''Amish'''par i en hästdragen vagn sv->eo:'''(Amiŝismo, Amananoj)'''_par_ i _en_ _hästdragen_ _vagn_ -->
Dosiero:Shipshewana-indiana-amish-buggy.jpg|<!-- thumb|leftmaldekstra|180px|zh:[[印第安那州]]Shipshewana鎮的阿米希人四輪[[馬車]]。 en:Amish buggy rides offered in tourist-oriented [[Shipshewana, Indiana]]. en->eo:(Amiŝismo, Amananoj) _buggy_ (rajdas, veturas) (oferita, ofertita, proponita) (in, en) turisto-_oriented_ [[_Shipshewana_, Indianao]]. es:Recorridos en coches amish ofrecidos en la turística [[Shipshewana]] (Indiana) es->eo:_Recorridos_ _en_ _coches_ amiŝismo _ofrecidos_ _en_ _la_ _turística_ [[_Shipshewana_]] (Indianao) da:Amish buggy-ture gives i turistorienterede Indiana. da->eo:Amiŝismo _buggy_-_ture_ _gives_ i _turistorienterede_ Indianao. -->
Dosiero:Farm-amish-phone-booth.jpg|<!-- thumb|leftmaldekstra|180px|en:Telephone booth set up by an "English" farmer for emergency use by local Amish families. en->eo:Telefonbudo konstrui (by, pera, ĉe, de, fare de, per, preter) (an, _) "Angla" _farmer_ (ĉar, kontraŭ, por, pro) _emergency_ uzi (by, pera, ĉe, de, fare de, per, preter) loka (Amiŝismo, Amananoj) familioj. es:Cabina telefónica instalada por un granjero "inglés" en [[Marshall County]], ([[Indiana]]) para uso en casos de emergencia por parte de las familias amish locales. es->eo:_Cabina_ _telefónica_ _instalada_ _por_ _un_ _granjero_ "_inglés_" _en_ [[_Marshall_ _County_]], ([[Indianao]]) _para_ _uso_ _en_ _casos_ _de_ _emergencia_ _por_ _parte_ _de_ _las_ _familias_ amiŝismo _locales_. -->
</gallery>
{{-}}
<br clear=all>
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Pensilvangermana dialekto]]
* [[Menonanismo]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Commonscat|Amish|Amiŝismo}}