'''Bishop Auckland''' /ˈbɪʃəp ˈɔːklənd/ estas [[Kampurbo|merkata urbeto]] kaj civila paroko en la [[County Durham|gubernio Durham]] en nordorienta [[Anglio]] kiu ĉefe kreskis kiel mineja urbeto. La nomo "Bishop", referencas al la fakto ke tie loĝis la espiskopojepiskopoj de Durham <ref 4name=":0">(en) [https://web.archive.org/web/20080928062749/http://www.auckland-castle.co.uk/castle-history.asp ''Castle History'',] Auckland Castle, arkivita de la [http://www.auckland-castle.co.uk/castle-history.asp originalo], la 28-an de septembro 2008,</ref>. La urbo ne estas rekte ligita al ajnaj [[Aŭtovojo|aŭtovojoj]], sed jes per fervoja stacidomo. ▼{{Infobox UK place|country=England|postcode_district=DL14|static_image_alt=A square with three deciduous trees visible in the foreground. At the back of the square is the Town Hall, a neo-gothic style building. The town hall has two visible stories externally, together with a pitched roof with a number of dormers. In the centre of the roof area is a spire with a clock at its base. To the right of the Town hall is St Anne's church. The front of the church has a cylindrical cone spire.|static_image_name=Bishop Auckland Town Hall.jpg|london_distance={{convert|227|mi|km|0|abbr=on}} [[Boxing the compass|SbE]]|coordinates={{coord|54.6566|-1.6768|display=inline,title}}|os_grid_reference=NZ208294|dial_code=01388|postcode_area=DL|post_town=BISHOP AUCKLAND|official_name=Bishop Auckland|constituency_westminster=[[Bishop Auckland (UK Parliament constituency)|Bishop Auckland]]|lieutenancy_england=[[County Durham]]|region=North East England|unitary_england=[[County Durham]]|civil_parish=Bishop Auckland<ref>https://www.bishopauckland-tc.gov.uk/</ref>|population_ref=(2016)<ref>{{cite book
| title = 2001 Census Profiles (Numbers) for Major Centres in County Durham
| publisher = Durham County Council
| url = http://www.durham.gov.uk/PDFApproved/MCCatchmentSummarySheets.pdf
| access-date = 29 August 2008
}}{{dead link|date=July 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>|population=25,455|static_image_caption=[[Bishop Auckland Town Hall]]}}
▲'''Bishop Auckland''' /ˈbɪʃəp ˈɔːklənd/ estas [[Kampurbo|merkata urbeto]] kaj civila paroko en la [[County Durham|gubernio Durham]] en nordorienta [[Anglio]] kiu ĉefe kreskis kiel mineja urbeto. La nomo "Bishop", referencas al la fakto ke tie loĝis la espiskopoj de Durham 4. La urbo ne estas rekte ligita al ajnaj [[Aŭtovojo|aŭtovojoj]], sed jes per fervoja stacidomo.
== Geografio ==
ĜiBishop estasAuckland troviĝas je 19 km (12 mejloj) nordokcidente de [[Darlington]], 19 km (12 mejloj) sudokcidente de [[Durham (Anglio)|Durham]] kaj 8 km (5 mejloj) sudoriente de [[Crook]] ĉe la [[kunfluejo]] de la rivero [[Viuro]] (angle: ''Wear'') kun ties [[alfluanto]] la rivero ''Gaunless''. Laŭ la 2001-censo, Bishop Auckland havis 24 392 loĝantaron,loĝantojn. taksoTakso en la jaro 2016 montris pliigon:raportas 25 455 enloĝantojenloĝantojn.
== Historio ==
Multe de la frua historio de la urbo rilatas al la episkopoj de Durham kaj la establo de ĉasista loĝejo, kiu poste fariĝis la ĉefa loĝejo de la episkopoj de Durham.<ref name="S41:0">{{Harvnb|Simpson|1991}}< /ref><ref name="ACHist">{{Cito|URL=http://www.auckland-castle.co.uk/castle-history.asp}}</ref><ref name="Fordyce545">{{Harvnb|Fordyce|1857}}</ref> Ĉi tiu ligo kun la episkopoj de Durham estas reflektita en la unua parto de la nomo de la urbo; (''Bishop''). aŭ episkopo<ref>(en) name="PlacenameSimpson, meanings">{{Cito|URL=David, ''[http://www.northeastengland.talktalk.net/Place%20Name%20Meanings%20A%20to%20D.htm}} The North East England History Pages — Place Names]'',</ref>.
=== Esperanto ===
''Girls’ County School'' en Bishop Auckland estis la unua lernejo en la mondo kie dokumentita eksperimento sub la gvido de ''HM Inspectors of Schools'' okazis rilate al [[Esperanto]] kiel [[Propedeŭtika valoro de Esperanto|propedeŭtika lingvo]] por la lernado de la lingvoj franca kaj germana<ref>Reports: Dr. Alexandra Fischer, ''Languages by way of Esperanto''. "Eksperimento farita en Bishop Auckland (Britio) en la jaroj 1918–1921" en: ''[[Internacia Pedagogia Revuo]]'', 1931.</ref> <ref>(en) Prof. Renato Corsetti, Universitato de Romo, ‘La Sapienza’, novembro 2005: Field studies, in: ''The Rationale of the Springboard Project'', arkivita de la originalo pere de [[Wayback Machine|Waybak Maŝino]], [[Internet Archive]], la 22-an de februaro 2021.</ref>.
=== Vidindaĵoj ===
Episkopo Auckland estas troviĝita pri 12 mejloj (19 km.) nordokcidento de [[Darlington]] kaj 12 mejloj (19 .) sudokcidento de [[Durham (Anglio)|Durham]]. La urbo estas servita de Episkopo Auckland fervoja stacio, kiu markas la punkton kie la Ekdrajveja Vala Linio fariĝas la Weardale Fervojo. La urbo ne estas rekte ligita al ajnaj [[Aŭtovojo|aŭtovojoj]]. ▼[[Dosiero:Binchester_Roman_Fort.jpg|alternative=The ruins of a building. The remains of stone walls up to about 1-foot (0.3m) are all that remains.|eta|Binchester Romian Fortikaĵon]]
La urbo havas nombron de gravaj historiaj konstruaĵoj; Kastelo Auckland (''Auckland Castle'') <ref>(en) ''[https://web.archive.org/web/20090309061804/http://www.durham.police.uk/local/south/bishopauckland South Area]'', Durham Constabulary, arkivita de la [http://www.durham.police.uk/local/south/bishopauckland/ orginalo], la 9-an de marto 2009.</ref>, preĝejo Escomb Saxon, la paroĥa preĝejo de St Andrew, la preĝejo de St Helen, St Helen Hall, West Auckland Manor House, East Deanery kaj la 14-jarcenta ponto Bishop Skirlaw. Aliaj rimarkindaj konstruaĵoj inkluzivas la urbodomon, viktorianan fervojan viadukton kaj Binchester romia fortikaĵo <ref>(en) ''[https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196576&resourceID=5 East Deanery]'', Heritage Gateway</ref>.
[[Dosiero:Newton_Cap_Viaduct-by-Neville-Davison.jpg|alternative=A large bridge crossing a river, and the rivers floodplain beside it. The bridge has 7 visible arches, and is taller than the mature deciduous trees surrounding it.|eta|Viadukto Newton Cap]]
[[Dosiero:Escombe_Church.jpg|alternative=A small plain church building with a stone porch and no tower. The church is surrounded by a graveyard and trees without leaves.|eta|Preĝejo Escomb Saxon]]
La urbo havas nombron de gravaj historiaj konstruaĵoj; Kastelo Auckland (''Auckland Castle''),94<ref name="ACG1-1">{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196444&resourceID=5}}<br /><br />•{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196445&resourceID=5}}<br /><br />•{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1297645&resourceID=5}}<br /><br />•{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196446&resourceID=5}}<br /><br />•{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196448&resourceID=5}}<br /><br />•{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1297608&resourceID=5}}<br /><br />•{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1297529&resourceID=5}}</ref> preĝejo Escomb Saxon, la paroĥa preĝejo de St Andrew, la preĝejo de St Helen, St Helen Hall, West Auckland Manor House, East Deanery kaj la 14-jarcenta ponto Bishop Skirlaw 101.<ref name="IOEEscomb">{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1292122&resourceID=5}}</ref><ref name="IOEAnd">{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196458&resourceID=5}}</ref><ref name="StHelenChurch">{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196602&resourceID=5}}</ref><ref>{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1297566&resourceID=5}}</ref><ref>{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1209970&resourceID=5}}</ref><ref>{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1196576&resourceID=5}}</ref><ref name="IOESkirlaw">{{Cito|URL=https://www.heritagegateway.org.uk/Gateway/Results_Single.aspx?uid=1292118&resourceID=5}}</ref> Aliaj rimarkindaj konstruaĵoj inkluzivas la urbodomon, viktorianan fervojan viadukton kaj Binchester romia fortikaĵo 102.<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.durham.gov.uk/article/2011}}</ref>
La kastelo (Auckland Castle) estis renovigita kaj re-malfermita en 2019 kiu faras de la urbo gravan turisman allogaĵon.
En la apuda Binchester troviĝas romia fortikaĵo aŭ ''Vinovia'' kiel ĝi estis konata inter la [[Romio|romianoj]], estas unu el la plej bone konservitaj ekzemploj en Britio de [[Hipokaŭsto|hipokaŭstaj]] [[Banejo|banejoj]] por la romia militistaro 106.<ref>(en) Jenkins, Simon, name="S4445''[https://www.theguardian.com/artanddesign/2005/oct/07/art.politicsandthearts London should keep its hands off the treasures of the nort]''h">{{Harvnb|Simpson|1991|pp=44–45}}, The Guardian, la 7-an de oktobro 2005.</ref>.[[Dosiero:Bishop_Auckland_Railway_Station.jpg|alternative=In the foreground is a single storey building with a pitched roof. A railway platform runs along the length of the building. In the background is a large red warehouse style building.|maldekstra|eta|Episkopo Auckland fervoja stacio]]
== Transportado ==
▲Episkopo Auckland estas troviĝita pri 12 mejloj (19 km.) nordokcidento de [[Darlington]] kaj 12 mejloj (19 .) sudokcidento de [[Durham (Anglio)|Durham]]. La urbo estas servita de Episkopo Auckland fervoja stacio, kiu markas la punkton kie la Ekdrajveja Vala Linio fariĝas la Weardale Fervojo. La urbo ne estas rekte ligita al ajnaj [[Aŭtovojo|aŭtovojoj]].
[[Dosiero:Bishop_Auckland_Railway_Station.jpg|alternative=In the foreground is a single storey building with a pitched roof. A railway platform runs along the length of the building. In the background is a large red warehouse style building.|maldekstra|eta|Episkopo Auckland fervoja stacio]]
La urbo havas ligon kun la naskiĝo de la fervojoj, kun la originala 1825 vojo de la [[Fervojo Stockton kaj Darlington|Stockton kaj Darlington Fervoja]] pasanta tra West Auckland. Timothy Hackworth, bonkonata konstruisto de lokomotivoj, konstruis vaporajn lokomotivojn en la najbara urbo Shildon 117.<ref>{{Cito|URL=http://www(en) Pevsner, Nikolaus; Elizabeth Williamson (1985), ''County Durham'', The Buildings of England (2-a eld.oxforddnb), Penguin, p.com/view/article/37500}} 411, ISBN 978-0-14-071009-0</ref>.
Bishop Auckland havas ankoraŭ fervojan stacion kiu provizas pasaĝerajn servojn kiu troviĝas je la fino de la fervoja linio ''Tees Valley'' . Propro tio ke en majo 2010 ĝi estis re-konektitarekonektita kun la Weardale Fervojo, kiu provizastransportas pasaĝeron priservas supre la valon al Stanhope. <ref name="H122">{{Harvnb|Hutchinson|2005|pp=121–122}}</ref> ▼
== Fotogalerio ==
<gallery mode="slideshow" widths="280" heights="280">
Dosiero:Escomb church.jpg|alt=Preĝejo Escomb Saxon|Preĝejo Escomb Saxon
Dosiero:Newton Cap Viaduct-by-Neville-Davison.jpg|alt=Viadukto Newton Cap|Viadukto Newton Cap
Dosiero:Roman Villa Hypocaust at Vinovia - geograph.org.uk - 301483.jpg|alt=Vinovia|Hipokaŭsta romia banejo
</gallery>
== Kelkaj lokaj rimarkinduloj ==
[[Dosiero:Laurel_and_Hardy_in_Lucky_Dog.jpg|alternative=A promotional poster for Laurel and Hardy's film "Lucky Dog". Laurel is sitting on the left; Hardy is behind him with his hands around Laurel's neck. Both are looking at a small dog on the right.|eta|[[Stan Laurel]] (lasis) vivita en la urbo dum lia infanaĝo]][[Stan Laurel]] de la komedia duopo [[Laurel kaj Hardy]] vivis en la urbo dum lia infanaĝo. Liaj gepatroj posedis la nun disfaligitan Teatron Eden. En aŭgusto 2008, statuo de Stan Laurel estis inaŭgurita sur la iama ejo ke la teatro Eden<ref>(en) "''[https://web.archive.org/web/20090129124359/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/7589659.stm Unveiling for Stan Laurel statue]''", BBC News, la 30-an de aŭgusto 2008, arkivita de la orginalo, la 29-an de januaro 2009,</ref>.
Astronomo [[Thomas Wright (astronomo)|Thomas Wright]]
* Arkitekto William Atkinson naskiĝis en la urbo. <ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/860}}</ref>▼▲Bishop Auckland havas ankoraŭ fervojan stacion kiu provizas pasaĝerajn servojn kiu troviĝas je la fino de la fervoja linio ''Tees Valley''. Pro tio ke majo 2010 ĝi estis re-konektita kun la Weardale Fervojo, kiu provizas pasaĝeron priservas supre la valon al Stanhope.<ref name="H122">{{Harvnb|Hutchinson|2005|pp=121–122}}</ref>
Lingvisto Harold Orton
== Rimarkindaj homoj ==
[[Dosiero:Laurel_and_Hardy_in_Lucky_Dog.jpg|alternative=A promotional poster for Laurel and Hardy's film "Lucky Dog". Laurel is sitting on the left; Hardy is behind him with his hands around Laurel's neck. Both are looking at a small dog on the right.|eta|[[Stan Laurel]] (lasis) vivita en la urbo dum lia infanaĝo]]
== Referencoj ==
* [[Stan Laurel]] de la komedia duopo [[Laurel kaj Hardy]] vivis en la urbo dum lia infanaĝo., ĉeestanta King @James I de la urbo Gramatika Lernejo.<ref>{{Harvnb|Hutchinson|2005}}</ref><ref>{{Harvnb|Hutchinson|2005}}</ref> Liaj gepatroj posedis la nun disfaligita Eden Teatro, kiu estis troviĝita ĉe la diskruciĝejo de Newgate Strato kaj Suda Preĝeja Vojo.<ref>{{Harvnb|Hutchinson|2005}}</ref> En 2007, Wetherspoons drinkejo malfermita en la urbo nomita post Stan kaj en aŭgusto 2008, statuo de Stan Laurel estis rivelita sur la ejo ke la teatro de liaj gepatroj unufoje okupita.<ref>{{Cito|URL=http://www.jdwetherspoon.co.uk/pubs/pub-details.php?PubNumber=5268}}</ref><ref>{{Cito|URL=http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/7589659.stm}}</ref>
* d-ro. Fiona Hill, amerika fremda afera specialisto, notita por ŝia atesto en la 2019 impeachment aŭdoj de [[Donald Trump|Donald Superatutas]].<ref>{{Citaĵo el novaĵo|url=https://www.nytimes.com/interactive/2019/11/08/us/politics/fiona-hill-ukraine-transcript.html?searchResultPosition=1}}</ref><ref>{{Cito|URL=https://www.theguardian.com/us-news/2019/oct/14/fiona-hill-russia-trump-impeachment-inquiry-ukraine}}</ref>
* Unu el plejpartoj de produktemaj seriaj murdintoj de Britio, Mary Ann Katuno, vivita en la apuda vilaĝo de Okcidenta Auckland. Ŝi estis [[Pendumo|pendita]] ĉe Durham Prizono en 1873 por la murdo de ŝia vicfilo.
* Roland Knaboj Bradford, kiu dum [[Unua Mondmilito|la unua mondmilito]] estis premiita la [[Viktoria kruco|Viktorian Krucon]] por bravery sur 1 oktobro 1916 kaj fariĝis [[Brigada generalo|Brigadier Generalo]], sur 10 novembro 1917 ĉe la aĝo de 25 faranta lin la plej juna Generalo en la [[brita Armeo]], naskiĝis en la apuda vilaĝo de Witton Parko.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/articleHL/75598}}</ref><ref>{{Cito|URL=http://ww2.durham.gov.uk/dlimuseum/pgFullBiography.aspx?BioId=10423&BioSurname=Bradford&AZ=Y}}</ref> Lia pliaĝa frato, Leŭtenanta Komandanto Georgo Bradford, estis ankaŭ premiita la Viktorian Krucon, posthumously, pro tio ke liaj agoj dum la Zeebrugge Trudeniro sur 22/23 aprilo 1918, faranta ilin la nura paro de fratoj esti premiita la medalon dum la Unua Mondmilito.
* Sir Peter Soulsby, la nuna Urbestro de Leicester naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.petersoulsby.org/peter-soulsby-bio.html}}</ref>
* Sir Alan Meale, la [[Parlamentano|MP]] por Mansfield de 1987 al 2017, naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.alanmeale.co.uk/cv.html}}</ref>
* Jeremiah Dixon, astronomo kaj surveyor de la [[Linio Mason–Dixon|Mason–Dixon Linio]] naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/articleHL/37360}}</ref>
* [[Futbalo|Futbalisto]] Charlie Wayman, kiu ludita por [[Newcastle United F.C.|Newcastle Unuigita]], Middlesbrough kaj Southampton naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=https://www.theguardian.com/news/2006/mar/07/guardianobituaries.football}}</ref>
* Aktoro Kristoforo Hancock, kiu ludis Charlie Katuno en ''EastEnders'' naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=https://www.independent.co.uk/news/obituaries/christopher-hancock-533730.html}}</ref>
* Leeds Unuigis goalkeeper Ross Turnbull naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.soccerbase.com/players_details.sd?playerid=37002}}</ref>
* Urba planisto Thomas Wilfred Akra naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/31673}}</ref>
▲* Arkitekto William Atkinson naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/860}}</ref>
* Scienca instrumenta fabrikisto John Birdo naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/2448}}</ref>
* Botanist Robert Kaye Greville naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/11519}}</ref>
* poeto kaj kritikanto, Craig Raine, naskiĝis en la urbo.<ref>{{Cito|URL=http://www.contemporarywriters.com/authors/?p=auth212}}</ref>
* Aktoro John Reed naskiĝis kaj elspezita lian infanaĝon en la apuda vilaĝo de Proksima Domo.
* teologo kaj catholic pastro Frederick William Faber estis edukita ĉe King @James I Gramatika Lernejo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/9050}}</ref>
* Deknaŭa jarcenta industriisto William Georgo Armstrong estis edukita ĉe King @James I Gramatika Lernejo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/669}}</ref>
* Lingvisto Harold Orton estis edukita ĉe King @James I Gramatika Lernejo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/69689}}</ref>
* 17a jarcenta politikisto James Craggs la Plejaĝulo estis edukita ĉe King @James I Gramatika Lernejo.<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/6567}}</ref>
* Astronomo [[Thomas Wright (astronomo)|Thomas Wright]]<ref>{{Cito|URL=http://www.oxforddnb.com/view/article/30060}}</ref> estis edukita ĉe la gramatiko de la urbo lernejo.
* Eds Chesters, tamburisto por La Bluetones kaj Soho, estas de Episkopo Auckland.
* Fratino Hilda Marley, edukisto kaj psikologo en Glasgow, portita en Episkopo Auckland.
[[Kategorio:Koordinatoj sur Vikidatumoj]]
[[Kategorio:Kampurboj]]
[[Kategorio:Historio de Esperanto laŭ lando]]
[[Kategorio:Turismo en Anglio]]
| 