14-a de oktobro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 16:
* [[1660]]: Kadre de la 4-a [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj|pola]]-rusa milito komenciĝis batalo de Cudnów ([[Ĵitomira provinco]]) gajnita de poloj, apogataj de [[Krimea Ĥanlando]]
* [[1670]]: Premiero de ''[[La Nobela Burĝo]]'' de [[Molière]] en la [[Palaco de Versailles]] kun ĉeesto de [[Ludoviko la 14-a (Francio)|Ludoviko la 14-a]]
* [[1767]]: Rusa parlamentano Nikolaj Repnin, por rompi reziston kaj [[terorismo|terorigi]] polajn parlamentanojn kontraŭajn al samrajtigo de alikredantoj kaj subskribi traktaton inter [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]] kaj [[Rusa Imperio]], ordonis al Armeo de Rusa Imperio [[kidnapo|forkapti]] gvidantojn de la [[konfederacio]] de [[Radom]] kaj [[ekziligo|ekziligisekzilis]] ilin al [[Kalugo]], kie ili restis ĝis 1773. [[Sejmo (Pollando)|Pola Sejmo]] sen [[opozicio (politiko)|opozicio]] akceptis rusajn kondiĉojn -kaj [[Pollando]] iĝis [[protektorato]] de Rusala Rusia Imperio
* [[1768]]: Teritorioj de indiĝenaj indianoj [[ĉerokoj]] en [[Virginio (ŝtato)|Virginio]] kaj Carolina ([[Alabamo]]) estis proklamitaj posedaĵo de la Brita Krono
* [[1773]]: En [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]] fondiĝis Komisiono de Nacia [[Edukado]] - unua ministerio pri edukado en [[Pollando]] kaj [[Eŭropo]]
* [[1793]]: Terorigita de rusa armeo pola [[Sejmo (Pollando)|Sejmo]] de [[Grodno]] akceptis skribitanprojekton de [[Katerinoeterna laalianco 2-ainter (Rusio)|KaterinoPollando kaj la 2-a]] projekton de eterna aliancoRusia pola-rusaimperio
* [[1809]]: [[Napoleonaj Militoj]]: [[Traktato de Schönbrunn]] finis [[Milito de la Kvina Koalicio|Militon de la Kvina Koalicio]] kune kun la pola-aŭstria - [[Aŭstrio]] agnoskis konkerojn de [[Napoleono Bonaparte]]
* [[1834]]: Oni [[patento|patentigis]] [[semo|semilon]] de [[maizo]]
* [[1861]]: RusaRusia estro de [[Kongresa Pollando]] Karol Lambert enkondukis [[militjuro]]n
* [[1877]]: Usona astronomo [[Christian Heinrich Friedrich Peters]] malkovris asteroidon [[176 Iduno|''Iduno'']]
* [[1878]]: En angla urbo [[Sheffield]] oni ludis unuan en la historio futbalan [[matĉo]]n lume de [[arkampolo]]j
Linio 32:
** [[1915]]: [[Bulgario]] aliĝis al la [[milito]] flanke de [[Centraj Potencoj]]
* [[1919]]: Prusa Sejmo akceptis voĉdonon pri disdivido de germana [[Silezio]] laŭ [[provincoj de Prusio|provincoj]]: la malsupra kun ĉefurbo en [[Vroclavo]] kaj la supra kun ĉefubo en [[Opole]]
* [[1920]]: Ratifo de la [[Traktato de Tartu]] flankefare de [[Finnlando]] kaj [[Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko]]
* [[1922]]: Germana [[astronomo]] [[Karl Wilhelm Reinmuth]] malkovris asteroidon [[985 Rozino|''Rozino'']]
* [[1926]]: Oni eldonis ''[[Winnie-la-Pu]]'', la infanlibron de [[A. A. Milne]]
Linio 45:
** [[1944]]: Germanaj soldatoj pafmortigis en Nienaszów (proksime al [[Jasło]]) 23 personojn pro malobeo al ordono evakuiĝi; germana polico [[pendumo|pendumis]] publike 15 polojn en [[Radom]] pro partopreno en la [[Pola Rezistomovado|rezista movado]]; [[Nord-Makedonio]]: flanke de germana okupanto okazis amasmurdoj en 9 vilaĝoj en la regionoj Stip, Kocani, Povardarie - plej suferis vilaĝoj Krupiste, kie 49 homoj estis mortigitaj, Gorni Balvan kun 26 homoj mortigitaj, same kiel vilaĝo Ularci kun 25 homoj mortigitaj; Pola [[partizano|Partizana]] Bataliono famiĝis per atako al urbo Kotor Varoš en [[Bosnio]]; [[Erwin Rommel]] estis devigita al [[sinmortigo]] pro [[Atenco de la 20-a de julio 1944|atenco kontraŭ Hitler]]; [[MGIMO|Moskva ŝtata instituto de internaciaj rilatoj]] fondiĝis; princo [[Karolo de Belgio|Karolo]], regento de [[Belgio]], akceptis generalon [[Stanisław Maczek]] kaj dankis lin pro partopreno favore al liberigo de la lando; Bomba Korpuso de [[RAF]] sub protekto de 300 [[ĉasaviadilo]]j atakis [[Duisburg]], kaj usona 8-a Aviada Armeo atakis (100 [[bombaviadilo]]j kun samnombra aviadila protekto) atakis [[Kolonjo]]n; [[Okcidenta Fronto (Dua Mondmilito)|Okcidenta Fronto]]: usona 9-a Armeo ĉirkaŭis [[Aachen|Akenon]]
* [[1947]]: Usona [[flug-aso]] kaj testa [[piloto]] [[Chuck Yeager]] per aviadilo [[Bell X-1]] rompis [[sonmuro]]n transigante la [[rapido de sono|rapidecon de la sono]] - unua homo kiu atingis tion dum horizontala [[flugo]]
* [[1950]]: Dua [[soveta okupado de Pollando]]: [[kunlaborismo|kunlaborismaj]]ekfunkciis regopovojla deArmea [[JaltaRegiona konferenco|postjalta Pollando]] funkciigis Armean Regionan JuĝejonJuĝejo en [[Varsovio]], kiu i.a. kondamnis al [[mortpuno]] subkolonelon [[Łukasz Ciepliński]] kun liaj 6 kunlaborantoj el [[Libero kaj Sendependo]]
* [[1953]]: [[Arabaj-israelaj militoj]]: israelaj soldatoj atakis landliman [[Jordanio|jordanan]] vilaĝon Quibya kaj eksplodigis 42 domojn, lernejon kaj [[moskeo]]n - rezulte 75 [[araboj]] pereis
* [[1955]]: [[Vieno]]: malfermo de rekonstruita postmilite [[Burgoteatrejo]]
Linio 51:
* [[1962]]: [[Kariba krizo]]: usona spionaviadilo [[Lockheed U-2]] fotis sovetajn raket-setligojn en [[Kubo]]
* [[1964]]: Pastoro [[Martin Luther King]], aganta por [[rajto|rajt]]egaligo de [[afro-usonanoj]], ricevis [[Nobelpremio pri paco|Nobelpremion pri paco]]
* [[1964]]: [[Leonid Breĵnev]] elektiĝisestis elektita unua ĝenerala sekretario de la [[Komunista Partio de Sovetunio]]
* [[1966]]: Malfermo de unua linio de la [[Metroo de Montrealo]]
* [[1966]]: [[Nederlando]]: politika partio [[Demokratoj 66]] fondiĝis
Linio 59:
* [[1981]]: [[Hosni Mubarak]] iĝis prezidento de Egiptio
* [[1983]]: [[Listo de kosmosondiloj|Sovetia kosmosondilo Venera 16]] eniris [[orbito]]n de [[Venuso (planedo)|Venuso]]
* [[1992]]: Ĉefa ŝtata [[arkivo|arkivisto]] de [[Rusio]] Rudolf Piĥoja transdonis al pola prezidento [[Lech Wałęsa]] kopiojn de la dokumentoj pri la [[masakro de Katin|Katina krimo]] indikantaj respondecon de [[Josif Stalin]] kaj liaj [[kamarado]]j el [[Politburoo]] - [[Lavrentij Berija]], [[Vjaĉeslav Molotov]], Kliment Voroŝilov, Anastas Mikojan, [[Miĥail Kalinin]] kaj [[Lazar Kaganoviĉ]]
* [[1993]]: [[Pollando]]: [[Muzeo]] de estintala [[Ekstermejo]] en [[Sobibor (koncentrejo)|Sobibor]] fondiĝisestis -fondita enomaĝe al la 50-a datreveno de la Sobibora ribelo de juddevenaj rusaj soldatoj
* [[1994]]: Premiero de la usona filmo [[Pulp Fiction|''Pulp-fikcio'']]
* [[2004]]: [[Norodom Sihamoni]] iĝis reĝo de [[Kamboĝo]]
* [[2008]]: [[Kanado]]: [[Konservisma Partio (Kanado)|Konservisma Partio]] gajnis parlamentan balotadon
* [[2010]]: [[Mark Rutte]] iĝis ĉefministro de Nederlando
* [[2011]]: En [[Moskvo]] oni inaŭguris unuan en [[Rusio]] monumenton al [[Johano Paŭlo la 2-a]] - la [[bronzo|bronza]] [[monumento]] ekstaris en [[atrio]] de la Tutrusia Ŝtata [[Biblioteko]] de Fremda [[Literaturo]]
* [[2012]]: Aŭstra [[paraŝuto|paraŝutisto]] [[Felix Baumgartner]] akiris mondĉampionecon saltante de [[stratosfero]] el [[heliumo|heliuma]] [[balono]] - la unua, kiu de pli ol 39 km de alteco rompis la [[sonmuro]]n sen [[veturilo]]
* [[2014]]: [[Verĥovna Rada|Supera Konsilio]] de [[Ukrainio]] akceptis leĝon pri fondo de Nacia Kontraŭ[[korupto|korupta]] Oficejo
Linio 96:
* [[1890]]: [[Dwight D. Eisenhower]], usona [[militisto]], prezidento de Usono (m. [[1969]])
* [[1897]]: [[Zoltán Hosszú]], hungara aktoro, reĝisoro, scenaristo (m. [[1944]])
* [[1902]]: [[Adam Lazarowicz]], pola [[majoro]], partopreninto de la [[pola-bolŝevika milito]], aktivisto de la [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]], kondamnita al 4-fojakvarfoja [[komunista krimo|mortpuno]] (m. [[1951]])
* [[1906]]: [[Hasan al-Banna]], egipta religia [[aktivulo]], fondinto de [[Islama Frataro]], avo de [[Tariq Ramadan]], murdita (m. [[1949]])
* [[1906]]: [[Hannah Arendt]], germana-usona filozofino kaj politikologino juddevena, aŭtorino de la verko ''[[La Originoj de Totalismo]]'' (m. [[1975]])
Linio 103:
* [[1914]]: [[Raymond Davis Jr.]], usona Nobelpremiita fizikisto, detektisto de kosmaj [[neŭtrino]]j (m. [[2006]])
* [[1921]]: [[János Domokos]], hungara politikisto, verkisto (m. [[1987]])
* [[1927]]: [[Boris Tokarev]], rusa-soveta, rusia esperantisto, [[fakdelegito]] pri kemio kaj literaturo, [[dumviva membro de UEA]] kaj de la [[Rusia Esperantista Unio]], aŭtoro de esperantlingva sciencfikcia romano ''[[Ardes (romano)|Ardes]]'', publikiganta i.a. en "[[La Suda Stelo]]" kaj "[[Norda Prismo]]", enestanta en ''[[Esperanta Antologio]]'' (m. [[1994]])
* [[1927]]: [[Roger Moore]], brita aktoro, ambasadoro de [[UNICEF]] (m. [[2017]])
* [[1930]]: [[Mobutu Sese Seko]], prezidento de [[Demokratia Respubliko Kongo]] (m. [[1997]])
Linio 138:
* [[1879]]: [[Ferdinand Kürnberger]], aŭstra verkisto, literaturkritikisto kaj [[felietono|felietonisto]] (n. [[1821]])
* [[1890]]: [[Josef Václav Frič]], ĉeĥa poeto, ĵurnalisto kaj politikisto, vivanta ankaŭ eksterlande (n. [[1829]])
* [[1901]]: [[Marceli Nencki]], pola kuracisto, fiziologo, kemiisto, malkovrinto de [[vakcino]], poligloto, partoprenanto de la [[januaraJanuara ribelo]] kontraŭ la [[Rusia Imperio]] (n. [[1847]])
* [[1919]]: [[Jenő Forster]], hungara [[tajloro]] kaj [[esperantisto]], tradukinto de romaneto [[Fantomo en Lubló (romano)|''Fantomo en Lubló'']] (n. [[1853]])
* [[1925]]: [[Gyula Stetka]], hungara pentristo, membro de [[Societo Benczúr]] (n. [[1855]])
Linio 156:
* [[2003]]: [[Ben Metcalfe]], kanada ĵurnalisto, kunfondinto kaj unua prezidanto de fondaĵo [[Greenpeace]] (n. [[1919]])
* [[2003]]: [[François Béranger]], franca kantisto kaj anarkiisto (n. [[1937]])
* [[2004]]: [[Ivan Ŝamjakin]], belorusa verkisto, prezidanto de la Supera Soveto de [[Belorusa Soveta Socialisma Respubliko]] (n. [[1921]])
* [[2010]]: [[Benoît Mandelbrot]], franca matematikisto juddevena, kreinto de [[fraktalo]]j (n. [[1924]])
* [[2010]]: [[Tadeusz Styczeń]], pola katolika [[kleriko]], profesoro de [[Katolika Universitato de Lublin "Johano Paŭlo la 2-a"|Katolika Universitato de Lublin]], [[etiko|etikisto]], filozofo, proksima amiko de papo [[Johano Paŭlo la 2-a]] (n. [[1931]])