Duelo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Korektis miskomprenigan vortelekton
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo Altnivela poŝaparata redaktado
e Lingvaj kaj interpunkciaj korektoj en komencaj alineoj
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo Altnivela poŝaparata redaktado
Linio 2:
'''Duelo''' estas antaŭkonsentita batalo inter du personoj pro privata malakordo, laŭ antaŭdifinitaj reguloj.
 
Caesar kaj Tacitus mencias, ke en la ĝermanaj triboj oni decidisdecidadis pri disputoj en duelo. Tiu praktiko iĝis kutimo en la fru-mezepoka okcidenta Eŭropo. Oni akceptis la decidan duelon, ĉar oni ofte rompis la ĵuron.
 
Se iu akuzis iun antaŭ juĝisto pri pekfaro kaj la akuzato respondis, ke la akuzanto mensogas, la juĝisto ordenis duelon kaj antaŭskribis samtempe antaŭskribis ties kondiĉojn (loko, tempo, armilo) kaj petis garantiaĵon de ambaŭ pri la partorpeno. La eltiron simbolis grundoĵeto de ganto, la akcepton ties desurpreno fare de la kontraŭulo. Oni pensis, ke Dio defendas iuntiun, kiu pravas; la malvenkinto iĝis pekulo antaŭ la leĝoj.
 
La duelo estis libera por ĉiuj – krom la ekleziuloj, virinoj, malsanuloj, aĝaj malpli ol 20 kaj pli ol 60.
 
En plimulto de la landjlandoj, oni duelis ne pro privataj disputoj sed pri aliaj aferoj. En Hispanio oni duelis en 1085 por decidi pri uzo de latina aŭ mozaraba rito en la toledo-a liturgio (venkis Ruiz de Mastanza, mozaraba ĉampiono).
 
Oni detale reguligis la duelon. Tie loko estis la champs clos (sorompó), kie aperis la ĉefuloj de la lando, anoj de la kortego. Se iu vundiĝis aŭ terenfalis, la kontraŭulo genuis sur lian bruston kaj murdpikis lin – se litiu ne petis amnestionindulgi lin.
 
En Anglio la duelon enkondukis Vilhelmo la 1-a en la 11-a jc., kiun oni ĉesigis en 1819. En Francio la mortfinaj dueloj tiel oftiĝis, ke oni povis multfoje obstakli ĝin. La lasta duelo kun reĝa permeso okazis la 10-an de julio 1547. Karlo la 9-a, franca reĝo eldonis leĝon en 1566 minacante je mortpuno la duelantojn. La lastaj dueloj okazis eĉ komence de la 20-a jc.