Klostro: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
YurikBot (diskuto | kontribuoj)
e robot Adding: lt:Vienuolynas, sk:Monastier
Lvh (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[image:cloister.jpg|thumb|right|300px|Klostro de la [[Monto Sankta Mikaelo]]]]
[[Arkitekturo]] > [[Abatejo]] > Klostro < [[Religio]]
----
 
'''Klostro''' estas kovrita promenejo ĉirkaŭ interna [[korto]] de [[monaĥejo]], [[katedralo]], ks (PIV 2005). Ĝi havas [[muro]]n ĉe la ekstera flanko kaj [[kolono|kolonaron]] aŭ [[fenestro|fenestraron]] ĉe la interna flanko.
== Difino ==
Foje oni nomas ankaŭ ''klostro'' [[monaĥejo]]n kun tia promenejo.
 
==Etimologio==
'''Klostro''' estas speco da korto aŭ ĝardeno ĉirkaŭita de kovrita galerio, kiu estas iel centreo de [[monakejo|monaĥejo]] (aŭ [[monakinejo]]). (Revo: Arkadaro ĉirkaŭanta la internan korton de monaĥejo; ĉirkaŭkorta galerio) La vorto ''klostro'' devenas de la latina "''claustrum''"=''fermita ejo''). Ĝi foje estas literature kaj figure uzatas por nomi la monaĥejon mem aŭ la stato kaj vivo de [[monaĥo]].
La vorto ''klostro'' devenas de la [[latina lingvo|latina]] "''claustrum''"=''fermita ejo'').
 
''Enklostrigi'' signifas enirigi en monaĥ(in)ejon
== Geografia disvastiĝo ==
''Klostrofobio'' aŭ ''[[klaŭstrofobio]]'' estas timo de malvasta aŭ ferma spaco.
 
==Arkitekturo==
En la nekristanaj [[religio]]j klostroj disvastiĝis precipe en [[budhismo]] kaj en la tibeta [[lamaismo]], sed eblas renkonti ilin ankaŭ en ĉina [[taoismo]] en la [[islamo|islama]] [[mistiko]] kaj en [[judismo]]. Ankaŭ la [[aztekoj|aztekaj]] [[pastro]]j en Pra-[[Meksikio]] vivis en klostrosimilaj distriktoj.
Meze de la klostro troviĝas ofte akvofonto.
 
[[Eŭropo|Eŭropaj]] monaĥejoj havas kutime nur unu klostron. En [[Latin-Ameriko]] urbomonaĥejoj havas ofte multajn klostrojn. Tiu strukturo respegulas la malsimplan, urbecan strukturen de la latinamerika urboklostro.
 
Kune kun la interna korto, klostroj foje utilis kiel tombejo.
== Klostroj en budhismo ==
 
La budhismaj klostroj ekestis kiel restadejo dum la [[pluvoperiodo]]. En la komenca tempo del abudhismo la monakoj ĉiam estis migrantaj-same kiel la kredofondinto Budho vivis en ĉiama [[migro|migrado]] ĝis sia vivofino.
Unue la [[laiko|laikaj ]] [[kredo|kredantoj]] donacis terenon por ebligi al la monakoj starigi tie siajn portempajn restadejojn. Pli poste ili donacis firmajn ejojn. Dum paso de jarcentoj kelkaj monakoj komencis loĝi daŭre tie, precipe dum budhismo disvastiĝis en malpli varmaj [[klimato|klimataj zonoj]].
 
 
== Klostroj en kristanismo ==
 
En la sfero de la [[kristanismo|kristanaj]] [[religio]]j oni povas distingi precipe inter klostroj de la [[ortodoksismo|ortodoksa]] ([[oriento|orienta]]) kaj [[katolikismo|roma]] ([[okcidento|okcidenta]]) [[eklezio]]j.
<gallery>
Image:San Paolo fuori le mura (cloister) (2).jpg|Klostro de roma preĝejo [[Sankta Paŭlo antaŭ la muroj]]
Dosiero:Prokudin-Gorskii-09.jpg|<!-- thumb|left|180px|Monaĥejo de S-ta _Nilus_ sur [[_Stolbnyi_ Insulo]] en [[Lago _Seliger_]] proksima [[_Ostashkov_]], ca. [[1910]] -->
Image:Kreuzgang_Stiftskirche_Lilienfeld.jpg|Klostro de ''Stift Lilienfeld'', [[Malsupra Aŭstrio]]
Dosiero:Wat Bangkok Thailand.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Ein_ [[_Wat_]] in Bangkok -->
Image:Cloitre d'Elne - galerie nord.jpg|Klostro de la Monaĥejo Elne, [[Germanio]]
Dosiero:Lamas Rumtek.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Lamas_ in _Sikkim_ -->
dosiero:PICT0874.JPG|Baroka Klostro en la ''Colegio de Santo Tomás'' en [[Lima]], [[Peruo]]
Dosiero:A grand view of Samye.jpg|<!-- thumb|left|180px|[[_Samye_|_Samye_-_Ling_]], _das_ _älteste_ _buddhistische_ Klostro _Tibets_ -->
dosiero:32117 St-Maurice Kreuzgang 1990-06-03.jpg|Klostro de la Abatejo Saint-Maurice, [[Svisio]]
</gallery>
<br clear=all>
 
== Vidu ankaŭ jenon: ==
* [[Pilgrimado]]
* [[Utopio]]
* [[Monaĥaj ordenoj]]
{{Commons|Category:Monasteries}}
<br clear=all>
{{Aldonaj bildoj 2}}
[[Kategorio:Kristanismo]]
[[Kategorio:Budhismo]]
 
[[angca:MynsterClaustre]]
[[cs:Křížová chodba]]
[[bg:Манастир]]
[[cade:MonestirKreuzgang]]
[[csen:KlášterCloister]]
[[daes:KlosterClaustro]]
[[defr:KlosterCloître]]
[[ennl:MonasteryKloostergang]]
[[espl:MonasterioKrużganek]]
[[etpt:KloosterClaustro]]
[[fa:صومعه]]
[[fi:Luostari]]
[[fr:Monastère]]
[[he:מנזר]]
[[hr:Manastir]]
[[hu:Kolostor]]
[[it:Monastero]]
[[ja:修道院]]
[[la:Monasterium]]
[[li:Kloaster]]
[[lt:Vienuolynas]]
[[nl:Klooster]]
[[no:Kloster]]
[[nrm:Monastéthe]]
[[pl:Klasztor]]
[[pt:Convento]]
[[ru:Монастырь]]
[[sk:Monastier]]
[[sl:Samostan]]
[[sr:Манастир]]
[[sv:Kloster]]