Ĝentlemano: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e vira vorto |
Sj1mor (diskuto | kontribuoj) En kulturo kaj verkaro |
||
Linio 1:
'''''Ĝentlemano''''' (el la [[Angla lingvo|angla]] ''gentleman'' - ĝentila viro) signifas [[viro]]n kiu apartenas al la [[Nobelo|nobelaro]] kaj kies sinteno respektas la bonajn morojn (t.e. ĝentileco, afableco, digno). Kvankam oni emas uzi tiun vorton por traduki la anglan ''gentleman'', ĝi ne entenas la saman difinon. Efektive, en la angla, oni uzas la vorton por ĝentile nomi ĉiun: ''ladies and gentlemen'' kies esperanta traduko kompreneble estus tiukaze ''
== En kulturo kaj verkaro ==
La figuro de la ĝentlemano estis establita kiel literatura [[arketipo]] en 20-a-jarcenta kulturo plejparte dank'al kulturaj verkoj kiuj traktis elstarajn ecojn de la karaktero kaj ĝian rilaton kun ĝia medio. Ekzemple, en preskaŭ ĉiuj libroj pri adoleskeco de [[Charles Dickens]], la ĝentlemano troveblas kiel la objekto de envio de malriĉa junulo, kiu volas mem fariĝi sinjoro, kaj fariĝi ĝentlemano finfine estas la kulmino de la romano (Ekz., [[Oliver Twist]], [[David Copperfield (romano)|David Copperfield]], Pip en "[[Grandaj Anticipoj|High Hopes]]"), la [[The Pickwick Papers]] de Dickens enhavas la prototipojn de ĝentlemano kaj la Ĝentlemana [[Klubo]]. Ankaŭ en aliaj libroj de Dickens estas kutime la karaktero de la deca, riĉa viro, kiu emas esti bonkora kaj agas trankvile kaj sen peti rekompencon favore al la malfeliĉa ĉefrolulo.
[[Oscar Wilde]] diskutas kun [[ironio]] la tutan sistemon de leĝoj kaj reguloj, kiuj ligas [[Viktoriana epoko|viktorianan socion]], kiam la ĝentlemano figuro estas en ĝia centro. Tiel en la ''"The importance of being ernst" (graveco de seriozeco)'' la junuloj konkurencas inter si, kiu estas pli ĝentlemano kaj en la ''Fano de Lady Windermere'' kaj Lord Darlington kaj Lord Windermere estas perfektaj ĝentlemanoj.
[[Jane Austen]] kaj [[Charlotte Brontë|Charlotte Bronte]] prezentas la sinjoron kiel serĉatan [[Fraŭlo|fraŭlon]] kaj la aspiron edziĝi al ĝentlemano kiel la aspiro de ĉiu knabino kiel elirejo de malalta [[socia statuso]] aŭ ekonomia malfacilo. Rochester en [[Jane Eyre]] de Bronte, Mr. Knightley en [[Emma (romano)|Emma]], Mr. Darcy kaj Mr. Bingley en [[Pride and Prejudice|Fiero kaj Antaŭjuĝemo]], Henry Crawford en [[Mansfield Park]] kaj ĉiuj viraj roluloj de Austen preskaŭ saĝe kaj senteme reprezentas sinjorajn stereotipojn, kaj eĉ donas grandan gravecon al ĝi en la intrigo. Ekzemple, ĝentlemano Darcy tute ŝanĝas sian konduton publike post kiam la protagonisto de la romano Elizabeto akuzas lin, ke li ne agas kiel sinjoro. La libro de [[William Makepeace Thackeray]], ''The Vanity Fair'', ankaŭ ironie diskutas la samajn aferojn.
[[Emily Brontë|Emily Bronte]] en [[Wuthering Heights]] prezentas la malhelan karakteron de Heathcliff kiel kontraŭĝentlemanon: pasia, senatenta pri konvencioj, kolera kaj venĝema. Li estas prezentita kiel avidita de Catherine, kontraŭe al la reganta konvencio, ke ŝi devas voli geedziĝi kun deca sinjoro.
[[Jules Verne]] priskribas en "Ĉirkaŭ la mondo en okdek tagoj" la stereotipan rolon de la ĝentlemano Philias Fogg. En [[Usono]], dekoj da gvidlibroj estis publikigitaj sub titoloj kiel: "Kiel Esti Sinjoro", "Gvidilo al Moderna Sinjoro" kaj simile, kiuj diskutas pri [[Etiketo (reguloj)|etiketo]], kavalireca traktado de virinoj kaj maskla modo.
== Vidu ankaŭ ==
* [[Kavalireco]]
* [[Dando]]
[[Kategorio:Sociologio]]
| |||