Kavernoj de Sloup-Ŝoŝuvka: Malsamoj inter versioj

'''[[Groto|GrotojKaverno]]j de Sloup-Ŝoŝuvka''' (ĉeĥe: '''Sloupsko-šošůvské jeskyně''') apartenas al [[Moravia karsto]]. La grotojkavernoj situas en norda rando de [[Moravia karsto]] en roka defilado de duonblinda Sloup-valo, apud suda rando de vilaĝomunicipo [[Sloup (distrikto Blansko)|Sloup]] en [[Moravia karsto]] proksimume 9 km de urbo [[Blansko]].

La grotojkavernoj estas mergbranĉo de la plej longa grotakaverna sistemo en [[Ĉeĥio]] – Amatora grotokaverno, unu el fontlokoj de subtera rivero [[Punkva]] kaj ĝi apartenas al science la plej signifaj kaj plej longe esplorataj grotojkavernoj en [[Ĉeĥio]]. Ĝi situas en tavolgrupo de kalkŝtonoj de [[devono]] de moravia-silezia [[paleozoiko]]. La hodiaŭa, 4 200 m longa grotokaverno je deniveligo 94 m estas duetaĝa sistemo de sinsekve malkovrataj, kunigataj kaj alirebligataj grotojkavernoj ''Nenio'', ''Elinjo'', ''Malnovaj rokoj'' (''Sloup-grotoj'') kaj ''Šošůvka-grotojkavernoj''. Sloup-rojo, alfluanta denorde el nekarstaj mineraloj, profundigis tiun ĉi merggrotonmergkavernon en nura rando de la [[karsto|karsta]] teritorio. Ĝis hodiaŭ ĝi trafalas sin ĉi tie sub roko nomata Hřebenáč, por ke ĝi aperu en la suba etaĝo, de kie ĝi malaperas tra sifono ĝis Sloup-branĉo de Amatora grotokaverno. La alirebligita supra etaĝo apartenas al plej alte situantaj, kaj do al la plej fruaj grotojkavernoj de Moravia karsto. Ĝi estas kunigita kun pli malfruaj etaĝoj per kelke da gigantaj abismoj.

Granda naturportalo kondukas ĝis ''Nenio-grotokaverno'' (la nomo laŭ „nenioŝtoneto“ – blanka kaĉa kalkŝtona materio sur muroj). 36 m longa kaj 21 m alta ''Katedralo'' kun riĉa karsta ornamaĵo krutas antaŭ la sekvanta ''Elinjo-grotokaverno''. Per sia eminenta akustiko ĝi estas rekte kreita por intermitaj koncertoj de muzik- kaj kantist-ensembloj. Longa artefarita trafosaĵo kondukas de ĉi tie ĝis ''Sloup-grotojkavernoj – Malnovaj rokoj'', la plej grandegaj kaj plej longe konataj spacoj. Ilia ''Ĉefa Katedralo'' havas dimensiojn 70 x 40 x 10 m. En fortegaj surfluaĵoj estas tavoloj kun multaj ostoj de [[plejstoceno|plejstocenaj]] bestoj. Vizitvojo kondukas sur nova ponto tra ''Grada abismo'' kaj ĉirkaŭ ''Perpendikla'' ĝis la plej profunda, okdekmetra ''Abismo de Nagel''. Ĉiuj kondukas ĝis la suba etaĝo kaj dum pli altaj akvaj statoj aŭdiĝas el ili efika muĝado de la subtera rivero. Tra ''Arĝenta koridoro'' kun vico da historiaj surskriboj estas Sloup-grotojkavernoj kunigitaj kun ''Šošůvka-grotojkavernoj''. Ili diferenciĝas per rompiĝema kaj pli konserva karsta ornamaĵo, en kiu eminentas globsimilaj [[stalagmito|stalagmitoj]] kaj fama stalagmito ''Kandelingo'' kun sintra kolumo (ĝi estiĝis ĉe surfaco de la fora lago kaj ĝi fariĝis simbolo de tiuj ĉi grotoj). Ankoraŭ unu abismo, 66 m profunda ''Nigra'', kondukas el ili ĝis suba etaĝo. El Arĝenta koridoro eblas trairi tra artefarite trafosita galerio ĝis groto ''Lignotenejo'', kiu estas la signifa arkeologia trovejo.

La malnovaj rokoj de Sloup-grotojkavernoj estas konataj de antaŭ longe kaj eĉ la plej malnovaj informoj kaj esploraktivecoj ligas al ili. Onidire mencias pri ili fizikisto [[Jan Hertod]] el [[Todtenfeld]] en sia verketo ''Tartaromastix Moraviae…'' en la jaro [[1669]]. Multajn bestostojn li konsideras kiel korprestaĵoj de mirakla unukornulo ''Unucornu fossile'' kaj li publikas sian propran preskribon por „ora pulvoro“, mirakla kuraciga medikamento preparata el ili (la samajn ecojn onidire havas ''Nihillum album'' – blanka nenio, nenioŝtoneto). Jam tiam li konstatis, ke ''Perpendikla abismo'' (70 m) estas profunda „2 patroniajn kaj 2 sanaestasojn“.

En la jaro [[1748]] esploris je „la plej supera ordono“ Sloup-Malnovajn rokojn, same kiel aliajn grandajn grotojnkavernojn de la aŭstria potencejo, la imperiestra fizikisto kaj matematikisto [[Johan Anton Nagel]]. Krom ampleksa manuskripta verko, metita en [[Vieno]], restis sur muroj en Arĝenta koridoro skribite per karbo: ''Nagel Mathemat. 1748 Aust. Imperatoris Francisci hanc cryptam perlustrabat'' (Nagel matematikisto 1748 de la aŭstria imperiestro Franciso tiun ĉi groton esploris). Ankaŭ unu el notitaj konstatoj de Nagel devas kuraĝigi vizitanton: ''„En tiu ĉi forlasita, malbonodora kaj terura roka labirinto ekatakis min tia teruro, ke mi tremis en ĉiuj miaj membroj kaj mi kore bedaŭris miajn pekojn... Inter ĉiuj grotojkavernoj, kiujn mi kiam vidis, tiu ĉi estas la plej malbela, kiel ĉiu, kiu havus emon por trarigardi ĝin, povas ekkoni kun teruro.“''

La grotojkavernoj estis por publiko alirebligitaj jam ekde la 80-aj jaroj de la [[19-a jarcento]]. Tiam ankaŭ [[M. Kříž]] lumigis ilian parton unuanfojon per elektraj arklampoj, kio estis monda sensacio. Krom akompanado de turistoj estis fonto por vivtenado de akompanintoj ankaŭ vendado de [[stalagmito]]j kaj ostoj, precipe de ursaj dentoj. Sloup-grotojkavernoj ankaŭ estis ludintaj gravan rolon en ekkono de vivo en [[plejstoceno]]. Jam en la [[19-a jarcento]] [[J. Wankel]] (la patro de la moravia prahistorio, la avo de [[Karel Absolon]]) elfosis en ili centojn da skeletoj de plejstocenaj bestoj, precipe de kavernaj [[urso|ursoj]] (''Ursus spelaeus''), kiuj ĉi tie amase estis pereantaj dum katastrofaj inundoj. La fama fariĝis trovaĵo de la kranio de kaverna urso, en kies parietalo onidire en resaniĝinta vundo restis enigita silikpinto de lanco. Komence de la [[20-a jarcento]] K. Absolon ĉi tie daŭrigis en la esploroj de sia avo. En la grotsistemokaverna sistemo poste esploris multaj ekspedicioj. Parto de la grotojkavernoj jam preskaŭ 20 jarojn servas al Infana sanatorio por kuracado de malsanoj de spirorganoj per restado en grotakaverna medio – speleoterapio. En la jaroj [[1997]] – [[2000]] estis farita ampleksaj rekonstruoj de la alirebligitaj spacoj. Estis ĉi tie konstruita ankaŭ nova atrakta vojo kun la ponto super ''Grada abismo'' kaj tra la tuta groto hodiaŭ kondukas senbariera trotuaro, ebliganta viziton eĉ en invalidveturilo.

En la ĉirkaŭaĵo eblas viziti ankaŭ vilaĝonmunicipon [[Sloup (distrikto Blansko)|Sloup]], alirebligitaj kavernon [[Kaverno Balcarka|Balcarka]], [[Katarina kaverno|Katarina kavernon]] aŭ [[Kavernoj ĉe Punkva|Kavernojn ĉe Punkva]], abismon [[Macocha]] kaj aliajn lokojn en [[Moravia karsto]].