Vikipedio

3-a de novembro: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
apartigo de Esperantujo
Neniu resumo de redakto
Linio 51:
* [[1937]]: [[Granda purigo|Granda Teroro]]: sur [[Solovecaj insuloj]] en [[Sandarmoĥ]] laŭ verdikto de [[NKVD-trio]] oni pafmortigis pli ol 100 ukrainajn [[intelektulo]]jn, i.a. Volodimir Ĉeĥivskij - estinta ĉefministro de [[Ukraina Popola Respubliko]], [[Miroslav Irĉan]] - [[esperantisto]], [[Mikola Kuliŝ]], [[Valerian Pidmohilnij]], Flagont Volinec, Pavel Voloŝin kaj [[Mikola Zerov]] - reprezentantoj de la [[pafita renesanco]]
* [[Dua Mondmilito]]
** [[1939]]: [[Germana okupado de Pollando]]: germanaj regopovoj forsendis ĝis tiu ĉi tago de polaj [[okupado|okupataj]] teritorioj al [[Tria Regno]] 10 mil fervojajn [[vagono]]jn kun aĵoj [[rabo|rabitaj]] de [[Wehrmacht]], kiel [[agrikulturo|agrikulturaj]] maŝinoj, [[meblo]]j, [[nutraĵo]]; en [[Krakovo]] germanoj malpermesis al poloj eniri [[Vavelo]]n; [[Masakro de Piaśnica]]: en arbaro apud [[Wejherowo]] germanoj pafmortigis ne malpli ol 82 [[poloj]]n, en tio multaj urbaj oficistoj el [[Gdynia]]; en [[Kielce]] oni arestis civilan komisaron kaj vickomandanton de vojevodia [[Servo al Venko de Pollando]] Stefan Artwiński - lian [[kadavro]]n germanoj postlasis nokte post kelke da tagoj apud Kielce; [[Soveta okupado de Pollando]]: germanaj kaj sovetiaj regopovoj interkonsentis pri libervola [[setlado|setligo]] de [[germanoj]] el [[anekso|aneksitaj]], fare de [[Sovetunio]], [[Orientaj Limregionoj|orientaj teritorioj]] de la [[Dua Pola Respubliko]] al [[Germanio]] en novaj limoj, kaj setligo de [[rusoj]], [[belorusoj]] kaj [[ukraino]]j de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] al [[Sovetunio]]; komisaro de [[Tria Regno]] pri [[germanigo]] rajtigis administracion al okupo de polaj loĝejoj kun plena havaĵo, kaj [[deportado|deportataj]] poloj povis nur kunporti personajn aĵojn; [[Joseph Goebbels]] raportis al [[Hitler]] pri sia vizito al Varsovio kun la demando ĉu publikigi fotojn de la detruoj: ''Estas plusoj kaj minusoj de tia decido. Plusoj konsistas en ŝoka impreso'' - laŭ lia rekomendo [[Hitler]] fermis la muzeon al [[Józef Piłsudski]] en [[Varsovio]]
** [[1940]]: [[Militkrimo]]j: [[Ordnungspolizei|germana polico]] pafmortigis en [[Lipno (Pollando)|Lipno]] 10 polojn pro vundigo de [[SS (organizo)|SS]]-ano kaj en Bralewnica (proksime al [[Tuchola]]) 10 personojn; Albana Fronto: itala [[Alpoj|Alpa]] Divizio trairante [[Pindo (montaro)|Pindon]] alproksimiĝis al [[montpasejo]] Metsovo - greka 2-a Armea Korpuso komencis kontraŭatakojn kun helpo de montaranoj, precipe [[virino]]j; en [[Londono]] subskribiĝis pola-brita protokolo pri la principoj de "pruntado" de [[militŝipo]]j al la [[pola ekzila registaro]]
** [[1941]]: [[Militkrimo]]j: germana polico pafmortigis en Bliżyn (proksime al [[Skarżysko-Kamienna]]) ĉirkaŭ 90 sovetajn [[militkaptito]]jn, akuzitaj pri provo de ribelo, kaj en [[Zakopane]] 5 personojn; interveno de brita [[ambasadoro]] ĉe sovetaj regopovoj pri evakuo de la [[Pola Armeo en Sovetunio]] - soveta registaro konsentis akcepti al formiĝanta Pola Armeo, pro alveno de multaj kandidatoj, ĝis 30 mil personojn; en [[Ĉikago]] estis malfermita por vizitantoj memorĉambro al [[Ignacy Jan Paderewski]] ĉe Pola [[Muzeo]] en [[Ameriko]], kaj oni inaŭguris Katedron de [[Pola lingvo]] kaj Historio de Pola Kulturo en Universitato Loyola; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: en [[Krimeo]] germana 30-a Armea Korpuso konkeris [[Simferopolo]]n
Linio 61:
* [[1955]]: [[Irano]] aliĝis al la [[antikomunismo|kontraŭkomunista]] Pakto de [[Bagdado]]
* [[1956]]: [[Sueza krizo]]: dum invado al [[Gaza Sektoro]] [[Israelaj Defendaj Fortoj]] mortpafis centojn da [[palestinanoj|palestinaj]] [[rifuĝintoj]] kaj loĝantoj de [[Ĥan Junis]] (275 viktmoj) kaj [[Rafah]] (111 viktimoj)
* [[1957]]: [[Sovetunio]] lanĉis artefaritan sateliton [[Sputniko]] 2 kun la hundo [[Lajka]]▼
* [[Hungara revolucio de 1956]]
** En [[Hungara Parlamentejo]] komenciĝis intertraktado por retiro de sovetiaj [[trupo (armeo)|trupoj]]; ministro pri defendo [[Pál Maléter]] estis arestita en [[stabo|stabejo]] de [[Ruĝa Armeo]] en [[Tököl]], spite al la [[internacia juro]]
** [[Tria Kabineto Imre Nagy]] formiĝis - ĝis la 12-a de novembro estas oficiale la sola legitima registaro
** [[Béla Király (politikisto)|Béla Király]] iĝis komandanto de Nacia Gvardio
Linio 69 ⟶ 68:
** Princo [[József Mindszenty]], liberigita de malliberejo, aŭdiĝis en radioparolado
** [[János Kádár]] kaj [[Ferenc Münnich]] formis en [[Moskvo]] [[Revolucia Laborista-Kamparana Kabineto|hungaran kontraŭregistaron]]
** [[Josip Broz Tito]] kaj [[Nikita Ĥruŝĉov]] konsentis sur insulo pri armea ago kontraŭ la Hungara revolucio kaj la nova hungara gvidanto (Kádár) - marŝalo [[Georgij Konstantinoviĉ Ĵukov]] ricevis la ordonon ataki ribelantojn ([[imperiismo|imperiisma]] [[invado]])
▲* [[1957]]: [[Sovetunio]] lanĉis artefaritan sateliton [[Sputniko]] 2 kun la hundo [[Lajka]]
* [[1960]]: [[Félix Houphouët-Boigny]] iĝis unua prezidento de [[Ebur-Bordo]]
* [[1961]]: [[U Thant]] iĝis [[Ĝenerala Sekretario de la Unuiĝintaj Nacioj]]
Linio 130:
* [[1893]]: [[Béla Baráth]], hungara bibliotekisto kaj bibliografo, fakulo pri prapresaĵoj (m. [[1977]])
* [[1898]]: [[Dmitro Falkivskij]], ukraina poeto, ĵurnalisto, tradukisto, kies verkoj estis tradukataj al esperanto, viktimo de [[stalinismo]], ekzekutita (m. [[1934]])
** [[1899]]: [[Ernfrid Malmgren]], sveda instruisto, direkciano de [[Sveda Esperanto-Instituto]], sekretario de [[Sveda Esperanto-Federacio]], [[turismo]]-aganto, aŭtoro de ''[[La Esperanto-Klubo]]'' kaj kunaŭtoro de [[lernolibro]] por [[estonoj]], prezidanto de [[UEA]] (m. [[1970]])
* [[1900]]: [[Adolf Dassler]], germana entreprenisto, fondinto de sportvesta firmao [[Adidas]] (m. [[1978]])
* [[1901]]: [[André Malraux]], franca verkisto, eseisto, arkeologo, [[orientalisto]], oficiro de [[Honora legio]], rete legebla en [[Esperanto]] (m. [[1976]])
Linio 137:
* [[1907]]: [[Hubert Kessler]], hungara geologo, hidrologo, kavernesploristo (m. [[1994]])
* [[1908]]: [[Giovanni Leone]], dufoja prezidento de Italio, gvidanto de [[Itala kristan-demokrata partio]] (m. [[2001]])
** [[1909]]: [[Antonina Apollo]], estonino [[persekuto|persekutita]] en Sovetunio, korespondinta kun 100 [[esperantisto]]j, tradukinta novelaron ''[[En Fremda Urbo]]'', pentristino de [[LF-Koop]], aŭtorino de poezia verko ''Saluto'' (m. [[1993]])
* [[1912]]: [[Alfredo Stroessner]], plurfoja prezidento de [[Paragvajo]], germandevena [[militisto]] (m. [[2006]])
* [[1913]]: [[Marika Rökk]], hungara aktorino, kantistino kaj dancistino (m. [[2004]])
* [[1917]]: [[Blanka Erős]], rumania hungara ĵurnalistino, ĉefredaktorino de hungarlingva "[[Dolgozó Nő|Laboranta Virino]]" (m ?)
* [[1917]]: [[Éva Semlyén]], rumania hungara lernolibroverkistino (m. [[1986]])
* [[1918]]: [[Raimon Panikkar]], hispana [[sacerdoto]] baratdevena, teologo kaj filozofo, konata de interreligia dialogo (m. [[2010]])
* [[1918]]: [[Béla Kovács (agronomo)|Béla Kovács]], rumania hungara [[agronomio|agronomo]], fakverkisto
* [[1921]]: [[Charles Bronson]], usona filma kaj televida aktoro, elmigrinto de [[Litovio]], memorigita per la [[Trotuaro de famo en Holivudo]] (m. [[2003]])
* [[1926]]: [[Valdas Adamkus]], dufoja [[prezidento de Litovio]], kavaliro de la [[Ordeno de Blanka Aglo]]
* [[1927]]: [[Zbigniew Cybulski]], pola filma kaj teatra aktoro, rolinta en filmo [[Cindro kaj diamanto (filmo)|''Cindro kaj diamanto'']] de [[Andrzej Wajda]] kaj en [[Manuskripto trovita en Zaragozo (filmo)|''Manuskripto trovita en Zaragozo'']] (m. [[1967]])
* [[1928]]: [[Tezuka Osamu]], japana kuracisto, [[mangao|mangaverkisto]], [[animeo|animeverkisto]] (m. [[1989]])
* [[1933]]: [[Amartya Sen]], barata Nobelpremiita ekonomikisto, kunkreinto de la [[indico de homa disvolviĝo]]
* [[1933]]: [[Michael Dukakis]], usona politikisto grekdevena, guberniestro de [[Masaĉuseco]]
* [[1934]]: [[József Illés]], rumania hungara ĵurnalisto, redaktoro
* [[1935]]: [[Betinho]], brazila politika aktivulo kaj sociologo (m. [[1997]])
Linio 159:
* [[1953]]: [[Kate Capshaw]], usona aktorino, edzino de [[Steven Spielberg]]
* [[1962]]: [[Phil Katz]], usona [[komputikisto]], kunkreinto de la [[ZIP (densigilo)|Zip]] dosiera formato por densigo de [[datumo]]j (m. [[2000]])
* [[1964]]: [[Hermann Pfeiffer]], germana grafikisto
* [[1967]]: [[Steven Wilson]], angla muzikisto, komponisto, gvidanto de brita rokgrupo [[Porcupine Tree]]
* [[1975]]: [[Alexander De Croo]], ĉefministro de Belgio
Linio 188:
* [[1921]]: [[Andrzej Niemojewski]], pola verkisto, publicisto, tradukisto, pioniro de [[liberpensuloj|liberpensula movado]], kunkreinto de la pola [[Religioscienco|religiologio]], esperantigata de [[Bronisław Kuhl]] (n. [[1864]])
* [[1927]]: [[Karel Matěj Čapek-Chod]], ĉeĥa verkisto, tradukita de [[Moraviaj Esperanto-Pioniroj]] (n. [[1860]])
* [[1929]]: [[Jan Niecisław Baudouin de Courtenay]], pola lingvisto francdevena, spertulo pri [[dialekto]]j de [[slava lingvaro]], kreinto de la [[termino]] [[fonemo]], publicisto, kandidato de naciaj [[minoritato]]j al prezidento, [[Esperanto]]-konanto (n. [[1845]])
* [[1932]]: [[Rhodes Marriott]], angla ŝak-ĉampiono kaj [[esperantisto]], tradukisto, [[dumviva membro de UEA]] (n. [[1856]])
* [[1937]]: Ukrainaj [[viktimo]]j de [[NKVD]], reprezentantoj de [[pafita renesanco]] ekzekutitaj en [[Sandarmoĥ]]:
Linio 198:
* [[1953]]: [[János Gruzda]], hungara reformita pastro, pentristo, disĉiplo de [[Pál Szinyei Merse]] (n. [[1881]])
* [[1954]]: [[Henri Matisse]], franca pentristo, reprezentanto de [[faŭvismo]] (n. [[1869]])
* [[1957]]: [[Wilhelm Reich]], aŭstra [[psikanalizo|psikanalizisto]] juddevena (n. [[1897]])
* [[1973]]: [[Marc Allégret]], svisa reĝisoro laboranta en [[Francio]] (n. [[1900]])
* [[1993]]: [[Lev Termen]], sovetia fizikisto kaj violonĉelisto franc-germandevena, [[inventisto]] konstruinta la muzikilon [[teremino]] (n. [[1896]])
* [[1995]]: [[Isang Yun]], korea komponisto (n. [[1917]])
** [[1995]]: [[Szilárd Bálint]], hungara instruisto kaj fervojisto, kunredaktanto de [[esperanto|esperant]]lingva "[[Hungara Fervojista Mondo]]" kaj "[[Hungara Vivo]]", [[Loka Kongresa Komitato|LKK]]-kunlaborinto de [[UK 1966]] kaj [[UK 1983]], aŭtoro de [[novelo]]j (n. [[1909]])
* [[1996]]: [[Jean-Bédel Bokassa]], Centr-Afrika diktatoro (n. [[1921]])
* [[1996]]: [[Zoltán Keresztes]], rumania hungara ĵurnalisto, redaktoro, armenologo (n. [[1929]]),
Linio 209:
* [[2009]]: [[Francisco Ayala]], hispana verkisto, literatura kritikisto kaj sociologo (n. [[1906]])
* [[2010]]: [[Jerry Bock]], usona muzikisto [[filma muziko|filmomuzika]] komponisto (n. [[1928]])
** [[2016]]: [[Endre Dudich]], hungara geologo, geokemiisto, profesoro pri zoologio, [[Esperanto-tradukoj|Esperanto-tradukisto]], aŭtoro de libroji.a. ''Ĉu vi konas la teron?'', kaj ''La lumo nutranta'' kaj de 50 esperantlingvaj publikaĵoj, membro de [[Internacia Scienca Asocio Esperanta]], estrarano kaj honora prezidanto de [[Hungaria Esperanto-Asocio]] (n. [[1934]])
 
== Specialaj tagoj kaj festoj ==
* [[Liturgia jaro|Festoj kaj rememoroj]] en [[Katolika Eklezio]]:
** SaktaSankta [[Huberto]], episkopo de [[Maastricht]] kaj [[Lieĝo]]
** [[Sankta Pirmino]], [[visigotoj|visigota]] misia [[episkopo]]
** Sankta [[Malaĥio el Arnagh]], irlanda episkopo, aŭtoro de la [[Profetaĵo de Malaĥio|profetaĵoj de Malaĥio]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/3-a_de_novembro"