Servisto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Rescuing 3 sources and tagging 3 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
Sj1mor (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Amesservants.jpg|eta|Hejmaj laboristoj en Usono en 1914]]
'''Servisto, Hejma-''' aŭ '''Domanarlaboristo,''' aŭ '''mastrumisto''', estas persono kiu laboras ene de la medio de loĝejo, nome [[
== Skalo ==
Ekde 1880 kaj precipe ekde la malfruaj 1950-aj jaroj ekzistas konstanta pliiĝo en la proporcio de virinoj elirantaj por labori por salajro, inkluzive de edziĝintaj virinoj kaj patrinoj. En familioj, kie la ekonomia situacio tion permesas, la hejmaj taskoj estas parte aŭ plene transdonitaj al la hejmaj laboristoj.
Domanarlaboristoj, multaj el ili migrantaj laboristoj, nombras en 2011 ĉirkaŭ cent milionoj tutmonde, pli ol 80% el ili virinoj. En landoj kiel [[Indonezio]] kaj [[Filipinoj]] la [[Eksporto|eksportado]] de hejmaj laboristoj estas grava parto de la [[malneta enlanda produkto]].
Alia aspekto de la profesio estas [[infanlaboro]]. Estas laŭtakse ke almenaŭ 10 milionoj da infanoj tutmonde laboras en hejmaj helplaboroj, multaj el ili en [[Latinameriko|latin-amerikaj]] kaj aziaj landoj, precipe [[Barato]] kaj [[Bangladeŝo]].
En junio 2011, internacia konvencio, kiu estis subskribita de 127 landoj kaj estis ratifita, protektante eksterlandajn hejmajn laboristojn kaj donante al ili rajtojn.
== Fono kaj evoluo ==
La fenomeno dungi alian personon por fari hejmajn taskojn estas konata ekde la tempo de la [[antikva mondo]]. En la [[Antaŭindustria civilizo|antaŭindustria periodo]] en [[Eŭropo]], ĝia plej ofta esprimo estis la servisto.
=== Anglio Post la Industria Revolucio ===
Jam en la [[16-a jarcento]], krom servistoj, ankaŭ provizoraj laboristoj komencis esti dungitaj, same kiel purigadlaboristoj, kiuj estis malriĉaj virinoj, kiuj estis dungitaj por limigita tempo por plenumi la plej malfacilajn kaj malestimindajn purigadlaborojn.
Kun la disvastiĝo de la [[Industria revolucio]] en [[Okcidenta Eŭropo]] en la [[19-a jarcento]], la postulo je domservistinoj kreskis. Direkte al la fino de tiu epoko, proksime de 3 milionoj domlaboristoj estis dungitaj en [[Anglio]] kaj [[Francio]], preskaŭ ĉiuj virinoj. Ekzistis tri kialoj de ĉi tiu fenomeno:
* La procezo de [[urbanizado]] - migrado el la vilaĝoj kondukis al la serĉo de alternativaj okupoj.
* Ŝanĝoj en normoj de burĝa hejma prizorgado.
* Vastiĝo de la [[meza klaso]] kiu povas dungi hejmajn laboristojn.
En 1823 la "Master and Servant Act" (La Leĝo pri Majstro kaj Servisto) estis realigita en [[Britio]], reguligante la laboron de hejmaj laboristoj. Tiu ĉi leĝo estis la unua el sia speco, kaj sekvante de tiu ankaŭ similaj leĝoj estis realigitaj en aliaj landoj.
Fine de la 19-a jarcento virinoj laboris kiel mastrumistoj pli ol ajna alia laboro. La servistinoj ankaŭ inkludis enmigrintajn virinojn de la internaciaj migraj fluoj de la tempo, kiuj estis kutime asignitaj al tiu tasko.
=== Post la unua mondmilito ===
Post la [[Unua Mondmilito|Unua mondmilito]], [[Dungeco|dungadmanieroj]] ŝanĝiĝis. En [[Usono]], okazis ŝanĝo de domservistino al laboro ĉiutage, kie la laboristo loĝas ekster la hejmo de sia dunganto. La plej multaj el la servistinoj estis [[Afro-Amerikanoj|afro-amerikanaj]].
Komenciĝante en la [[1980-aj jaroj]], la dum semajna taga laboro intensigis en Usono. Ekzistis ankaŭ pliiĝo en la nombro da agentejoj kaj [[Laborforto|laborfortfirmaoj]] kiuj mediaciis la dungadon de purigadlaboristoj por institucioj kaj privataj domanaroj.
Plej multaj hejmaj laboristoj en la lastaj jardekoj apartenas al rasaj kaj etnaj [[Malplimulto|malplimultoj]] aŭ estas migrantaj laboristoj.
La dompurigadindustrio estas la sola, kie la entrudiĝo de eksterlandaj laboristoj ne malaltigis salajrojn. La kialo estas, ke en ĉi tiu industrio validas la reguloj de [[Mendado kaj ofertado]], kontraste al aliaj industrioj, en kiuj eksterlandaj laboristoj estas ligitaj al dungantoj.
==Servistoj==
Linio 41 ⟶ 75:
[[Kategorio:Servistoj| ]]
[[Kategorio:Laboro]]
[[Kategorio:Virinoj]]
| |||