Kiel registrite je 01:49, 13 okt. 2006 redakti Marcos (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 11 811 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 23:52, 16 okt. 2006 redakti malfari Marcos (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 11 811 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''~~Fikcilingvo''' aŭ '''arta~~Arta lingvo''' estas [[konstruita lingvo,]] ~~kiun homo konscie konstruis~~kreita por ~~doni~~uzo ~~kredeblon, alimondecon, aŭ realismon al~~en [[~~fikcio~~arto\|~~fikcia~~arta]] verko, aŭ ~~sen~~por iaesti ~~ajn~~arta ~~aparta~~verko ~~kialo,~~en ~~nur por~~si ~~ludo~~mem. Tiele, ĝi kontraŭas al praktikcela [[planlingvo]] aŭ [[filozofia lingvo]]. Dum tiu lasta esence estas komunikilo aŭ esplorilo, ~~fikcilingvoj~~artaj lingvoj vere estas ''[[arto\|~~artaĵo~~artaĵoj]]''. == Specoj de fikcilingvoj ==▼ Iuj fikcilingvoj havas ankaŭ praktikan celon, nome la eksperimentado pri ligvistikaj teorioj. Oni povas demandi, ekzemple "kio okazus se la angla lingvo ne havus artikolojn" kaj krei version de la angla sen artikoloj nur por studi ĝin. Estas diversaj skoloj de fikcilingvo; plej notinda la naturisma skolo, kiu celas krei lingvojn kiuj kredeble povus evolui nature inter homoj, kaj la subskolo pri alternativaj historiaj lingvoj, ekzemple, latinidaj lingvoj influataj de la kelta ([[Brithenigo]]), la pola ([[Venediko]]), aŭ la islanda ([[Trjotruno\|Þrjótrunn]]). Aliaj artlingvo-kreantoj ne celas naturismon, sed kreas laŭ pli abstrakta stilo, aŭ celas lingvon kredeble parolataj de ne-homaj aliplanedanoj.▼ Artaj lingvoj asociataj kun fikcia mondo (''fikcilingvoj'' en la pli strikta senco) estas influataj de la kulturo, teĥnologio, ktp. de la fikciaj parolantoj, kaj (se la parolantoj ne estas homoj) ankaŭ de ilia biologio, aparte la strukturo de la parol-organoj. Oni foje nomas la fikcilingvojn uzatajn en profesie eldonataj aŭ dissendataj romanoj, filmoj ktp. ''profesiaj fikcilingvoj'', sed tio eble konfliktas kun alia ebla uzo de ''profesia fikcilingvo'', t.e. lingvo, kiun kreis profesia lingvisto. Fakte la vasta plimulto el la fikcilingvoj en profesiaj romanoj, filmoj, televidaĵoj ktp estas kreitaj ne de lingvistoj sed de lingvo-amatoroj; la [[Tolkien]]-aj lingvoj kaj la [[Klingona lingvo]] de [[Marc Okrand]] estas esceptoj. La vasta plimulto el fikcilingvoj estas ne uzataj en profesiaj fikciverkoj, sed prezentataj de siaj kreintoj en la Interreto aŭ simple konservita por la amuzo de siaj kreintoj, sen ia ajn eldono.▼ Iuj fikcilingvoj havas nur la minimumon de gramatiko kaj vortaro por prezenti ian ŝajnon en fikcia verko; aliajn plene ellaboris iliaj aŭtoroj ĝis ili taŭgas por ĉiucela uzo.▼ Inter la plej konataj fikcilingvoj estas: Linio 23 ⟶ 13: * de [[François RABELAIS]] * de [[Ill Bethisad]]: [[Brithenigo]], [[Venediko]] ▲== Specoj de ~~fikcilingvoj~~artaj lingvoj == ===Fikcilingvoj=== Fikcilingvo estas lingvo, kiun homo konscie konstruis por doni kredeblon, alimondecon, aŭ realismon al [[fikcio\|fikcia]] verko. ▲Estas diversaj skoloj de fikcilingvo; plej notinda la naturisma skolo, kiu celas krei lingvojn kiuj kredeble povus evolui nature inter homoj, kaj la subskolo pri alternativaj historiaj lingvoj, ekzemple, latinidaj lingvoj influataj de la kelta ([[Brithenigo]]), la pola ([[Venediko]]), aŭ la islanda ([[Trjotruno\|Þrjótrunn]]). Aliaj ~~artlingvo~~fikcilingvo-kreantoj ne celas naturismon, sed kreas laŭ pli abstrakta stilo, aŭ celas lingvon kredeble parolataj de ne-homaj aliplanedanoj. ▲~~Artaj lingvoj asociataj kun fikcia mondo (''fikcilingvoj'' en la pli strikta senco)~~Fikcilingvoj estas influataj de la kulturo, teĥnologio, ktp. de la fikciaj parolantoj, kaj (se la parolantoj ne estas homoj) ankaŭ de ilia biologio, aparte la strukturo de la parol-organoj. Oni foje nomas la fikcilingvojn uzatajn en profesie eldonataj aŭ dissendataj romanoj, filmoj ktp. ''profesiaj fikcilingvoj'', sed tio eble konfliktas kun alia ebla uzo de ''profesia fikcilingvo'', t.e. lingvo, kiun kreis profesia lingvisto. Fakte la vasta plimulto el la fikcilingvoj en profesiaj romanoj, filmoj, televidaĵoj ktp estas kreitaj ne de lingvistoj sed de lingvo-amatoroj; la [[Tolkien]]-aj lingvoj kaj la [[Klingona lingvo]] de [[Marc Okrand]] estas esceptoj. La vasta plimulto el fikcilingvoj estas ne uzataj en profesiaj fikciverkoj, sed prezentataj de siaj kreintoj en la Interreto aŭ simple konservita por la amuzo de siaj kreintoj, sen ia ajn eldono. ▲Iuj fikcilingvoj havas nur la minimumon de gramatiko kaj vortaro por prezenti ian ŝajnon en fikcia verko; aliajn plene ellaboris iliaj aŭtoroj ĝis ili taŭgas por ĉiucela uzo. '''Fikciaj historihavaj lingvoj''' estas lingvoj, kiuj havas fikcian historion kun evoluo el fikcia prapatra lingvo. Ekzistas iuj tutaj fikciaj lingvo-familioj (kiel la elfaj lingvoj de Tolkien, aŭ la Verduriaj lingvoj de [[Mark Rosenfelder]]). ===Mikrolandaj lingvoj=== '''Mikrolandaj lingvoj''' estas kreitaj por la uzo de [[mikrolando]]j. Verŝajne la plej fama estas [[Talossan]] de [[R. Ben Madison]], uzata oficiale de la [[Reĝlando de Talossa]] kaj parolata flue de manpleno da talosaanoj. ===Personaj lingvoj=== '''Personaj lingvoj''' estas lingvoj kreitaj por la propra uzo de la kreinto. Multaj el ties kreintoj faras multajn personajn lingvojn kaj ne multe uzas iun ajn el ili, sed iuj faras unu lingvon tre detale dum multaj jaroj, kaj iĝas vere fluaj parolantoj de sia lingvo. Ekzemploj inkluzivas [[Taneraic]] de Javant Biarujia, K de [[Robert Dessaix]], [[Vabungula]] de Bill Price, [[Loglio]] de Marcos Cramer, kaj [[gjâ-zym-byn]] de Jim Henry. ===Ŝercaj lingvoj=== '''Ŝercaj lingvoj''' estas lingvoj kreitaj ĉefe por amuzo. La humoro povas deveni el amuza sono de la lingvo, aŭ el satiraĵo pri iu aspekto de lingvoj. Ekzemploj inkluzivas [[Europanto]], [http://www.dilingo.com DiLingo], kaj [http://kisa.ca/oou.html Oou] de [[Sonja Elen Kisa]]. Oni povas distingi ŝercajn lingvojn, kiuj estas pli-malpli memstaraj artaj lingvoj, de lingvo-ludoj kiuj modifas naturan lingvon en ŝerca maniero (ekz. ''[[Pig Latin]]'' surbaze de la angla, aŭ [[Verlan]] surbaze de la franca). '''Eksperimentaj lingvoj''' estas kreitaj por eksperimenti pri iu aspekto de lingvistiko aŭ lingva psikologio. Plej famaj ekzemploj inkluzivas [[Láadan]] de [[Suzette Haden Elgin]] kaj [[Toki Pona]] de [[Sonja Elen Kisa]]. ==Listo de Aliaj Fikcilingvoj== Linio 80 ⟶ 81: ==Vidu ankaŭ== ~~<!-- [[Esperantidoj]] ne taŭgas ĉi tie, estas ligita el [[Planlingvo]] -->~~ [[Fikciskribo]] [[Fikcia mondo]] [[Planlingvo]] *[[Eksperimenta lingvo]] [[Kategorio:Fikcilingvoj\| ]]

Arta lingvo: Malsamoj inter versioj