Alger Hiss: Malsamoj inter versioj

[atendante kontrolon][atendante kontrolon]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita ŝablono (Referencoj), formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, kosmetikaj ŝanĝoj
e esperantigo de referencoj
Linio 1:
{{Informkesto homo}}
'''Alger HISS''' (11a de Novembro, 1904 – 15a de Novembro, 1996) estis usona publika funkciulo akuzita en 1948 je [[spionado]] por [[Sovetunio]] en la 1930-aj jaroj. Limigaj statutoj estis eksvalidigitaj pri spionado, sed li estis akuzita je [[falsa ĵuro]] en konekto kun tiu akuzo en 1950. Antaŭ la juĝo, Hiss estis envolvita en la establado de [[Unuiĝintaj Nacioj]], kiel funkciulo de la [[Usona Departemento de Ŝtato|Departemento de Ŝtato]] kaj kiel funkciulo de la Unuiĝintaj Nacioj. En posta vivo li laboris kiel preleganto kaj verkisto.
 
La 3an de Aŭgusto, 1948, Whittaker Chambers, iama membro de la [[Komunisma Partio de Usono|Usona Komunisma Partio]], atestis antaŭ la [[Komitato pri Kontraŭusona Aktiveco]] (HUAC) ke Hiss estis sekrete estinta komunisto estante en federacia servo. Hiss absolute malakceptis la akuzon kaj komencis proceson pri [[kalumnio]] kontraŭ Chambers. Dum la [[malkovrado (juro)|malkovra procedo]] antaŭ la juĝo pri kalumnio, Chambers produktis novan pruvaron indikantan, ke li kaj Hiss estis partopreninta en spionado. Federacia granda tribunalo akuzis Hiss pri du kazoj de falsa ĵuro. Post misjuĝo, Hiss estis juĝita duan fojon, kaj en Januaro 1950, li estis deklarita kulpulo kaj ricevis du kvinjarajn kondamnojn, el kiuj li finfine servis tri jarojn kaj duonon.
 
Diskutoj pri la kazo kaj la valideco de la kondamno rezultis en pli larĝaj debatoj pri la [[Malvarma Milito]], [[Makartiismo]], kaj la etendo de la soveta spionado en Usono.<ref> Rosenbaum, Ron (16a de Julio, 2007). [http://www.slate.com/id/2170415/pagenum/all/ "Alger Hiss Rides Again".] Slate. [https://web.archive.org/web/20071211231338/http://www.slate.com/id/2170415/pagenum/all/ Arkivita] el la originalo la 11an de Decembro, 2007. Alirita la 14an de Oktobro, 2021. </ref> Ekde la kondamo al Hiss, asertoj fare de la koncernaj partioj kaj ĵus aperinta pruvaro aldoniĝis al la disputo. Anthony Summers argumentis en 2000 ke ĉar multaj gravaj arkivoj estis ankoraŭ nedisponeblaj, la polemiko Hiss plue estu debatita.<ref>[https://books.google.com/books?id=8SvufU3WsisC&pg=PT113 Anthony Summers, ''The Arrogance of Power: The Secret World of Richard Nixon'' (New York, London: Penguin-Putnam Inc, 2000), p. 77].</ref> En 1995 la dokumentoj ''Venona Papers'' havigis plian subtenon por la teorio, ke li estas soveta spiono, sed tio estis ankoraŭ malakceptita de multaj fontoj.<ref>{{CiteCitaĵo news|el last = Barronnovaĵo| first = James| title = Online, the Hiss Defense Doesn't Rest| work = The New York Times| date = 16a de Aŭgusto, 2001| url = https://www.nytimes.com/2001/08/16/technology/online-the-hiss-defense-doesn-t-rest.html?scp=1&sq=The%20Hiss%20defense%20doesn't%20rest&st=cse|titolo=Online, access-datethe =Hiss Defense Doesn't Rest|alirdato=29a de Aŭgusto, 2009|familia nomo=Barron|persona nomo=James|dato=16a de Aŭgusto, 2001|verkaĵo=The New York Times}} ''Vidu ankaŭ'':<br />
* "... the vast majority [tiel] of modern American historians today and particularly those specializing in domestic Cold War accept Chambers' overall version of events."
{{CiteCitaĵo web|el lastla = Oshinskyreto| first url= Davidhttp://www.nyu.edu/library/bobst/research/tam/hiss_david_oshinsky.pdf| title titolo= Transcript, Alger Hiss and History, Inaugural Conference|familia publishernomo=Oshinsky|persona nomo=David|aŭtoroligilo=David Oshinsky|dato=5a de Aprilo, 2007|eldoninto=New York University, Center for the United States and the Cold War| date = 5a de Aprilo, 2007| url = http://www.nyu.edu/library/bobst/research/tam/hiss_david_oshinsky.pdf| author-link = David Oshinsky}}<br />
* "Yet the weight of historical evidence indicates that Hiss was ... a member of the communist underground and a Soviet spy." {{Cite news| last =Elson| first =John| title =Gentleman and Spy?| work =Time| date =November 25, 1996| url =http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,985571-1,00.html| access-date =2a de Aŭgusto, 2007| archive-date =5a de Julio, 2007| archive-url =https://web.archive.org/web/20070705102235/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,985571-1,00.html| url-status =dead| titolo =Arkivita kopio| alirdato =2021-10-13| arkivurl =https://web.archive.org/web/20070705102235/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,985571-1,00.html| arkivdato =2007-07-05}} {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20070705102235/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,985571-1,00.html |date=2007-07-05 }}
* "The case against Hiss, which has been strong but controversial ever since his conviction for perjury... is now overwhelming as a result of new evidence... from the VENONA decrypts, KGB files made available to Weinstein and Vassiliev... and Hungarian interrogation records of Hiss's fellow agent Noel Field."{{Cite book|last1=Andrew|first1=Christopher|last2=Mitrokhin|first2=Vasili|title=The Sword and the Shield: The Mitrokhin Archive and the Secret History of the KGB|date=1999|publisher=Basic Books|location=New York|isbn=978-0-465-00310-5|page=[https://archive.org/details/swordshieldmitro00andr/page/591 591]|url=https://archive.org/details/swordshieldmitro00andr/page/591}}
* "In the end, the publication of the Venona intercepts ... settled the matter&mdash; to all but the truest of believers." {{CiteCitaĵo webel la reto|url=http://writ.lp.findlaw.com/books/reviews/20040806_kutler.html|titolo=Rethinking lastthe Story of Alger Hiss|familia nomo=[http://www.law.wisc.edu/profiles/sikutler@wisc.edu Stanley I. Kutler]| title =Rethinking the Story of Alger Hiss| work =FindLaw| date dato=6a de Aŭgusto, 2004| url verko=http://writ.lp.findlaw.com/books/reviews/20040806_kutler.htmlFindLaw}}
''Sed'':<br />
* "Most historians have conceded the argument to Weinstein. They have done so, however, not because the evidence against Hiss is clear and definitive, but because the evidence box&mdash;filled as it is with a morass of circumstantial detail&mdash;leaves them the easy option of finding him guilty of some form of espionage activity during his murky relationship with Chambers." {{Cite journal| author1 =Bird, Kai| author2 =Chervonnaya, Svetlana| title =The Mystery of Ales| journal =American Scholar| date =Summer 2007| url =http://www.theamericanscholar.org/the-mystery-of-ales-2}}
* "The question of his guilt or innocence remains controversial." Svetlana Ĉervonnaja ''[http://www.documentstalk.com/wp/hiss-alger-november-11-1904-november-15-1996 Hiss, Alger (1904 – 1996)] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20211026212923/http://documentstalk.com/wp/hiss-alger-november-11-1904-november-15-1996/ |date=2021-10-26 }}'' DocumentsTalk.com. Alirita: 2010-09-09.
* En 1997, Allen Weinstein, en la dua eldono de sia libro de 1978 nome ''Perjury: The Hiss-Chambers Case'', nomas la Venonan pruvaron "persuasive but not conclusive".{{Harvnb|Weinstein|1997}} pp. 5: pp. 316–317: pp 7: pp. 37, 46–47: pp. 153–157: pp. 163–170: pp. 499: pp. 502: pp. 519: pp. 512</ref>
En la 1990-aj jaroj, du iamaj veteranaj sovetaj militoficiroj responsaj pri la sovetuniaj militspionaj arkivoj asertis, post traserĉado de tiuj arkivoj, ke "la rusia spionservo ne havas dokumentojn provanta, ke Alger Hiss kunlaboris kun nia servio ie aŭ iam," kaj ke Hiss "neniam havis rilaton kun la soveta spionado."<ref>{{CiteCitaĵo bookel libro|titolo=Alger Hiss, Whittaker Chambers and the Case That Ignited McCarthyism|familia nomo=Hartshom|persona nomo=Lewis|eldoninto=Oxford University Press|paĝo=viii}}</ref><ref>[https://files.nyu.edu/th15/public/hedem.html Volkogonov on the Hiss Case] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20120820034020/https://files.nyu.edu/th15/public/hedem.html |date=2012-08-20 }} ''Remembering Alger Hiss in the Age of Russia-Gate'', 11/26/2018, Jeremy Kuzmarov, ''counterpunch.org''.</ref><ref>[https://algerhiss.com/history/new-evidence-surfaces-1990s/interpreting-russian-files/ ''The Alger Hiss Story''.]</ref> Hiss insistis en sia nekulpeblo ĝis sia morto.
| last = Hartshom
| first = Lewis
| title = Alger Hiss, Whittaker Chambers and the Case That Ignited McCarthyism
| publisher = Oxford University Press
| page = viii}}</ref><ref>[https://files.nyu.edu/th15/public/hedem.html Volkogonov on the Hiss Case] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20120820034020/https://files.nyu.edu/th15/public/hedem.html |date=2012-08-20 }} ''Remembering Alger Hiss in the Age of Russia-Gate'', 11/26/2018, Jeremy Kuzmarov, ''counterpunch.org''.</ref><ref>[https://algerhiss.com/history/new-evidence-surfaces-1990s/interpreting-russian-files/ ''The Alger Hiss Story''.]</ref> Hiss insistis en sia nekulpeblo ĝis sia morto.
 
== NotojReferencoj ==
{{Referencoj}}
{{Projektoj}}
{{Referencoj}}
{{Bibliotekoj}}