Dagestano

Dagestano
Federacia subjekto
Flago	Blazono
respubliko de Rusio [+]
Lando	Rusio
Koordinatoj	43° N, 48° O (mapo)42.98388888888947.505Koordinatoj: 43° N, 48° O (mapo)
Ĉefurbo	Maĥaĉkala
- koordinatoj	43° N, 48° O (mapo)42.98388888888947.505Koordinatoj: 43° N, 48° O (mapo) [+]
Akvokolektejo	50 300 km² (5 030 000 ha) [+]
Areo	50 300 km² (5 030 000 ha) [+]
Loĝantaro	3 133 303 [+] (1-a de januaro 2021)
Denseco	62,29 loĝ./km² [+] [+]
Guberniestro	Sergey Melikov
Horzono	Moskva Horzono, UTC+03:00, Eŭropo/Moskvo [+]
Telefona antaŭkodo	(+7)
ISO 3166-2	RU-DA
Aŭtokodo	05
Dagestano (Tero)
	Dagestano (Dagestano)
	Dagestano (Dagestano)
	Dagestano
	Vikimedia Komunejo: Dagestan [+]
	En TTT: Oficiala retejo [+]
	v • d • r

Dagestano (ruse Республика Дагестан, avare Дагъистаналъул Республика, lezge Дагъустандин Республика, lake Дагъусттаннал Республика) estas laŭ la oficiala traduko federacia rusa respubliko en Norda Kaŭkazio ĉe la Kaspia maro, subjekto de la Rusia Federacio. Ĝi estas la ĉefa respubliko de Kaŭkazio kaj pro sia grandeco kaj pro la nombro de loĝantoj. Ekde oktobro 2017 la prezidento de Dagestano estas Vladimir Vasilyev.

Toponomio

La vorto Dagestano estas de turka kaj persa deveno. Dağ signifas 'monto' en la turka kaj -stan estas persa sufikso, kiu signifas 'lando'.

Administra divido

Dagestano konsistas el 10 urbaj distriktoj kaj 41 municipaj distriktoj (40 municipaj distriktoj kaj Beĵta sektoro).

Politiko

De 1813 en konsisto de Rusio. Dum 1921-1991 ekzistis Dagestana ASSR (aŭtonoma soveta socialisma respubliko). Milito en Ĉeĉenio forte influis la situacion en Dagestano, kie sufiĉas siaj internaj problemoj. En aŭgusto 1999 okcidenta Dagestano estis invadita de terorismaj bandoj gvide de Ŝamil Basajev.

Etna politiko estas malfacila afero en la multetna Dagestano. La 39 distriktoj de la respubliko "apartenas" ĉiu al aparta etno. Posteno de dagestana premiero, ekz., ĉiam estas okupata de etna kumiko ktp.

Por unu milo de loĝantoj naskiĝas 19,5 infanoj jare. Tio estas la tria plej alta naskonivelo en Rusio (post Ĉeĉenio kaj Inguŝio). La averaĝa kvanto de infanoj por unu virino estas 2,42.

Etnoj kaj lingvoj

Dagestano havis 2.576.531 loĝantojn (censo 2002).

El inter 3 mln de loĝantoj loĝas en vilaĝoj 58 %. La dagestanaj etnoj apartenas al tri lingvaj familioj:

En la lingvoj de la naĥo-dagestana branĉo de la kaŭkazia lingva familio (laŭ alia klasifiko la branĉo estas konsiderata aparta lingva familio) parolas: