Hispana Literumado

Lingvo > Lingvaj Familioj > Hindeŭropa lingvaro > Latinida Lingvaro > Hispana lingvo > Hispana Literumado

---

Hispana aboco

litero	nomo	sono (laŭ la Esperanta aboco kiam eble)	mezepoka sono	noto
a	a	[a]	[a]
b	be	[b]	[b]
c	se θe en Hispanujo	[k] antaŭ a, o, aŭ u [s] antaŭ i aŭ e [θ] antaŭ i aŭ e en Hispanujo	[k] antaŭ a, o, aŭ u [c] antaŭ i aŭ e aŭ kun cedilo (¸)
ch	ĉe	[ĉ]	[ĉ]	en pluraj lokoj, ch ne aperas en la aboco
d	de	[d]	[d]
e	e	[e]	[e]
f	efe	[f]	[f]
g	ĥe	[g] antaŭ a, o, aŭ u [ĥ] antaŭ i aŭ e	[g] antaŭ a, o, aŭ u [ĵ] antaŭ i aŭ e
h	aĉe	(preskaŭ ĉiam silenta) [h] en kelkaj regionoj	(ĉiam silenta)	h ofte aperas antaŭ komencaj vokaloj aŭ antaŭ u
i	i	[i] [j] apud vokalo	[i] [j] apud vokalo
j	ĥota	[ĥ]	[ĵ]
k	ka	[k]	[k]	k nur aperas en nehispanaj vortoj
l	ele	[l]	[l]
ll	eje, elje	[j] [lj] en Hispanujo [ĵ] aŭ [ŝ] en kelkaj regionoj	[lj]	en pluraj lokoj, ll ne aperas en la aboco
m	eme	[m]	[m]
n	ene	[n]	[n]
ñ	enje	[nj]	[nj]	historie, estis nn, kaj la dua n fariĝis ~
o	o	[o]	[o]
p	pe	[p]	[p]
q	ku	[k]	[k]	la litero u ĉiam sekvas la literon q
r	ere	[r]	[r]	mallonga [r], similas al esperanta [d]
rr	erre	[rr]	[rr]	daŭra, trila [r]
s	ese	[s] [ŝ] en regionoj de Hispanujo	[z] (ss por [s])
t	te	[t]	[t]
u	u	[u] [ŭ] apud vokalo	[u] [ŭ] apud vokalo
v	ube, be ĉika	[b]	[v]
w	ube doble, doble be	[ŭ]	[ŭ]	w nur aperas en nehispanaj vortoj
x	ekis	[ĥ], [s], [ks], [ŝ]	[ŝ]	x nun plej ofte aperas en nehispanaj vortoj
y	i griega	[i] [j] apud vokalo [ĵ] aŭ [ŝ] apud vokalo en kelkaj regionoj	[i] [j] apud vokalo
z	seta θeta en Hispanujo	[s] [θ] en Hispanujo	[dz]

Oftaj literkombinoj

• hu = [ŭ]
• qu = [k]

Ĝeneralaj notoj

• La sonoj de pluraj literoj varias sen reprezenti alian fonemon. Ne listiĝis multaj alofonoj.
• La origino de la sonoj de Hispanujo estas Kastilio, Hispanujo. La kastiliaj sonoj disvastiĝas kiam Kastilio gajnis povon.
• Multaj hispanaj konkerintoj de Ameriko loĝis en Andaluzio. Tial, la plej komunaj sonoj ne estas la kastiliaj.