Kmera arkitekturo

En Kmera arkitekturo (en Kmera lingvo: ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ), la periodo Angkor estas la periodo en la historio de la Kmera imperio el proksimume la lasta duono de la 8a jarcento al la unua duono de la 15a jarcento.

La 12a-jarcenta templo de Angkor Ŭat estas la majstroverko de Angkora arkitekturo. Konstruita sub la direktorado de la kmera reĝo Surjavarman la 2-a, ĝi estis servanta kiel persona maŭzoleo de la monarko kaj kiel templo de la hindua dio Viŝnu. Bazita sur la Dravida arkitekturo, ĝi estis desegnita kiel piramido reprezentanta la strukturon de la universo: nome la plej alta nivelo en la centro de la templo reprezentis la figuron de la Monto Meru, nome hejmo de la Hinduaj dioj, kaj la kvin turoj de la plej alta nivelo reprezentas la kvin pintojn de la monto. La larĝa elfosaĵo ĉirkaŭ la komplekso reprezentis la oceanojn kiuj ĉirkaŭas la mondon.

Templo en Sambor Prei Kuk.

En ajna studo de Angkora arkitekturo, la emfazo estas necese al religia arkitekturo, ĉar ĉiuj el la ceteraj Angkoraj konstruaĵoj estas religiaj esence. Dum la periodo de Angkor, nur temploj kaj aliaj religiaj konstruaĵoj estis konstruitaj el ŝtono. Nereligiaj konstruaĵoj kiel loĝejoj estis konstruitaj el forpaseblaj materialoj kiaj ligno, kaj tiel ili ne survivis.

La religia arkitekturo de Angkor havas karakterajn strukturojn, elementojn kaj motivojn, kiuj estas identigitaj en la klariga vortaro sube. Ĉar nombraj diversaj arkitekturaj stiloj sukcedis unu al alia dum la Angkora periodo, ne ĉiuj el tiuj trajtoj estis egale kiel pruvaro tra la tuta periodo. Tiel, fakuloj referencis al la esto aŭ foresto de tiaj trajtoj kiel fonto de pruvaro por dati la restaĵojn.

Vort-klarigoj

• Angkor (kmere): urbo;
• Banteay (kmere): citadelo,
• Baray (kmere): akvorezervejo; ne fosita, sed per digoj kreita
• Phnom (kmere): Monteto
• Prasat (kmere): Turo (de templo);
• Preah (kmere): sankta; el la sanskrita lingvo: brah
• Siem Reap (kmere): egalas Malvenko de Siamoj; celas baatlon en la 18-a jc.
• Srah (kmere): akvorezervejo, elfosita, pli malgranda ol Baray
• Srei (kmere): virino/j
• Thom (kmere): grava, elstara
• Varman (kmere): brusta kiraso
• Wat (kmere, taje): (budha) templo, el la sanksrita: Vatthu

Bibliografio

• Coedès, George. Pour mieux comprendre Angkor. Hanoi: Imprimerie d'Extrême-Orient, 1943.
• Forbes, Andrew; Henley, David (2011). Angkor, Eighth Wonder of the World. Chiang Mai: Cognoscenti Books. ASIN B0085RYW0O
• Freeman, Michael and Jacques, Claude. Ancient Angkor. Bangkok: River Books, 1999. ISBN 0-8348-0426-3.
• Glaize, Maurice. The Monuments of the Angkor Group. 1944. Traduko el la originala franca en anglan estas disponebla rete en theangkorguide.com.
• Jessup, Helen Ibbitson. Art & Architecture of Cambodia. London: Thames & Hudson, 2004.
• Ngô Vǎn Doanh, Champa:Ancient Towers. Hanoi: The Gioi Publishers, 2006.
• Roveda, Vittorio. Images of the Gods: Khmer Mythology in Cambodia, Laos & Thailand. Bangkok: River Books, 2005.