Kiel registrite je 08:52, 22 sep. 2006 redakti Lvh (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 13 554 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 04:07, 9 apr. 2007 redakti malfari Kanadano (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 8 131 redaktoj aldonis taksonomian ŝablonon, liston de specioj, kategoriojn, interwiki; plibonigis tekston por ke klare temu pri genro k ne nur unu specio Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: {{Taksonomio ~~{{25%}}~~ \| color = lightgreen ~~{\| border="1" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em"~~ !\| ~~align="center"~~name ~~bgcolor~~=~~"#ffc0c0" \|~~ Kinkono \| image = Cinchona.pubescens01.jpg \|- \| image_width = 240px ~~\| align="center" \| [[Image:Koeh-180.jpg\|280px\|]]~~ \| image_caption = ''Cinchona pubescens'' - flowers \|- \| regnum = [[Planto]]j ''Plantae'' ~~! align="center" bgcolor="#ffc0c0" \| '''[[Biologia klasado]]'''~~ \| divisio = [[Angiospermoj]] ''Magnoliophyta'' \|- \| classis = [[Dukotiledonaj plantoj\|Dukotiledonaj]] ''Magnoliopsida'' \| \| ordo = [[Gencianaloj]] ''Gentianales'' ~~{\| border="0"~~ \| familia = [[Rubiacoj]] ''Rubiaceae'' \|- \| genus = '''Kinkono''' ''Cinchona'' ~~\| ''[[Regno (biologio)\|Regno]]'': \|\| [[Planto]]j \|\| ''Plantae''~~ \| genus_authority = [[Carolus Linnaeus\|L.]] 1753 \|- \| subdivision_ranks = Specioj ~~\| ''[[Filumo (biologio)\|Filumo]]'': \|\| [[Magnolioplantoj]] \|\| ''Magnoliophyta''~~ \| subdivision = \|- ĉ. 25 specioj; vidu tekston ~~\| ''[[Klaso (biologio)\|Klaso]]'': \|\| \|\| ''Magnoliopsida''~~ }} \|- '''Kinkono''' (''Cinchona'' el [[rubiacoj]]) estas genro de daŭrafoliaj arboj el [[Peruo]], kiuj liveras amaran kaj kontraŭfebran ŝelon. ~~\| ''[[Subklaso (biologio)\|Subklaso]]'': \|\| \|\|~~ \|- ~~\| '''[[Ordo (biologio)\|Ordo]]''': \|\| \|\| ''Rubiales''~~ \|- ~~\| '''[[Familio (biologio)\|Familio]]''': \|\| [[Rubiacoj]] \|\| ''Rubiaceae''~~ \|- ~~\| '''[[Subfamilio (biologio)\|Subfamilio]]''': \|\| \|\|~~ \|- ~~\| '''[[Genro (biologio)\|Genro]]''': \|\| Kinkono \|\| ''Cinchona''~~ \|- ~~\| '''[[Specio (biologio)\|Specio]]''': \|\| \|\| ''Cinchona officinalis''~~ '''Kinkono''' estas ankaŭ uzata kiel nomo por la ŝelo mem. \|} ==Specioj== {\| \|- valign=top \| * ''Cinchona antioquiae'' L.Andersson (1998). * ''Cinchona asperifolia'' Wedd. (1848). * ''Cinchona barbacoensis'' H.Karst. (1860). * ''Cinchona × boliviana'' Wedd. (1848). * ''Cinchona calisaya'' Wedd. (1848). * ''Cinchona capuli'' L.Andersson (1994). * ''Cinchona fruticosa'' L.Andersson (1998). * ''Cinchona glandulifera'' Ruiz & Pav. (1802). * ''Cinchona hirsuta'' Ruiz & Pav. (1799). * ''Cinchona krauseana'' L.Andersson (1998). * ''Cinchona lancifolia'' Mutis (1793). * ''Cinchona lucumifolia'' Pav. ex Lindl. (1838). \| * ''Cinchona macrocalyx'' Pav. ex DC. (1829). * ''Cinchona micrantha'' Ruiz & Pav. (1799). * ''Cinchona mutisii'' Lamb. (1821). * ''Cinchona nitida'' Ruiz & Pav. (1799). * ''[[Cinchona officinalis]]'' L. (1753): Quinine Bark * ''Cinchona parabolica'' Pav. in J.E.Howard (1859). * ''Cinchona pitayensis'' (Wedd.) Wedd. (1849). * ''Cinchona pubescens'' Vahl (1790) : Quinine Tree * ''Cinchona pyrifolia'' L.Andersson (1998). * ''Cinchona rugosa'' Pav. in J.E.Howard (1859). * ''Cinchona scrobiculata'' Humb. & Bonpl. (1808). * ''Cinchona villosa'' Pav. ex Lindl. (1838). \|} [[Image:Koeh-180.jpg\|thumb\|left]] ~~'''Kinkono''' (''cinchona officinalis'') estas arbo el la genro de [[rubiacoj]], el [[Peruo]], kiu liveras amaran kaj kontraŭfebran ŝelon.~~ ~~'''Kinkono''' estas ankaŭ uzata kiel nomo por la ŝelo mem.~~ ==Ecoj== La efika biokemia substanco estas [[~~ĥinino~~kinino]], aŭkiun oni uzis kontraŭ [[~~kinino~~malario]]. ~~Oni uzis kinkonon kontraŭ [[malario]].~~ ~~Aliaj specioj de Kinkono, inter ili la ruĝa kaj flava kinkonoj, ankaŭ produktas kininon.~~ ==Etimologio kaj historio== La kinkono, aŭ ''kina-kina'' (ŝelo de ŝeloj), estis importita en [[Eŭropo]]n sub la nomo ''perua ŝelo''. Jam la peruanaj [[indiĝeno]]j malkovris la kontraŭ-maleriajn ecojn de la kinkono. La latina nomo devenas de la edzino de la vicreĝo de Peruo, la [[grafo\|grafino]] de ''El Chinchon'' kiu laŭdire resaniĝis danke al tiu ŝelo. Dankeme ŝi helpis importon de la drogo en Hispanion kie ĝi nomiĝis ''"pulvoro de la grafino"''. Enmarketigita far la [[jezuitoj]] ĝi iĝis ''"pulvoro de la jezuitoj"''. Por lukti kontraŭ malario, kiu suferigas homojn eĉ en [[Kastelo de Versajlo\|Versajlo]], [[Ludoviko la 14-a (Francio)\|Ludoviko la 14-a]] venigas kinkonon en [[Francio]]n. ==Eksteraj ligiloj== * [http://www.ars-grin.gov/~sbmljw/cgi-bin/taxon.pl?10567 Germplasm Resources Information Network] (angle) [[Kategorio:Arboj]] [[Kategorio:Kuracplantoj]] ~~[[fr:Quinquina]]~~ [[Kategorio:Rubiacoj]] [[bg:Хининово дърво]] [[ca:Quina]] [[de:Chinarindenbäume]] [[en:Cinchona]] [[es:Quina]] [[fr:Cinchona]] [[it:Cinchona]] [[pl:Chinowiec]] [[pt:Cinchona]] [[qu:Kina-kina]] [[ru:Хинное дерево]] [[vi:Canh ki na]]

Kinkono: Malsamoj inter versioj