Loránd Eötvös: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e robot Adding: fr:Roland Eötvös |
internaj ligiloj |
||
Linio 1:
[[
Barono '''EÖTVÖS Loránd''', (naskiĝis la [[27-an de julio]] [[1848]] en [[Pest]], mortis la [[8-an de aprilo]] [[1919]] en [[Budapeŝto]]) estis hungara fizikisto.
Li okupiĝis komence de sia profesia laboro pri la kapilara efiko, kaj en 1886 li skizis la Eötvös-leĝon, kiu priskribas ŝanĝiĝon de surfaca streĉiteco de la fluidoj je temperaturo. Lia nomo iĝis mondkonata pro ekzameno de la Tera gravita kampo. Por mezuri la ŝanĝiĝon de la loka gravita kampo, li ellaboris plurajn sensemajn instrumentojn, el kiu la plej grava estas la Eötvös-pendolo (torda pendolo). Per tiu pendolo, li montris en 1909 samecon de la
Li estis filo de barono [[József Eötvös]], komencis instrui en 1871 en la peŝta scienca universitato, en 1878 iĝis gvidanto de la Eksperimenta Fizika Instituto de la universitato. Li agadis dum unu jaro (1894–95) kiel ministro pri religiaj kaj publikinstruaj aferoj, en registaro de [[Sándor Wekerle]]. Dum lia ministreco fondiĝis la Eötvös-kolegio. Li estis inter 1889 kaj 1906 prezidanto de la [[Hungara Scienca Akademio]].
Linio 8:
Lian nomon portis longtempe la universitato [[ELTE]], en Budapeŝto.
==La
Lia ĉefa verko, malkovro, inventaĵo estis la t.n.
Eötvös uzis en la gravitaj mezuroj du torsiajn pendolojn. Ĉe la unua, sur la torsia drato pendis horizontala stango, sur kies ambaŭ fino estis alfiksitaj platinopezoj, t.e. en la sama alto (kurba variometro). Ĉe la dua formo, sur la horizontata stango estis fiksita unufine platinopezon, sed aliflanke pendis la platinopezo je maldika drato, t.e. la pezoj ne estis en la sama alto ('''horizontala variometro''', la vera Eötvös-pendolo).▼
▲Eötvös uzis en la gravitaj mezuroj du
===Principo de la horizontala variometro===
Se la gravito efikanta je la du pezoj diversas, tiam la stango turniĝas en la horizontala ebeno kaj penda
Lia gravita variometro ricevis premion en la Pariza monda ekspozicio (1900).
|