Skismo en la Rusa Ortodoksa Eklezio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
RG72 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Image:Nikita Pustosviat. Dispute on the Confession of Faith.jpg|thumb|300px|Malnova kredanta pastro Nikita disputas kun la patriarko Ioakim pri kredproblemoj. Pentraĵo de [[
Raskol, el la rusa раско́л tradukebla per ''deŝiriĝo'' aŭ ''skismo,'' kutime indikas procezon, okazintan en la duono de 17-a jarcento, kiu provokis disdividon de la rusa Ortodoksa Eklezio en du partojn, la oficiala rusa Ortodoksa Eklezio kaj la movado de la Tradiciaj Kredantoj. Tiun disduiĝon kaŭzis la reformoj enkondukitaj dekomence (1653) de Nikon patriarko de Moskvo, kaj fine konfrmitaj de episkopa koncilio en 1667. Ilia celo estis unuformigi la liturgiajn praktikojn de la rusa ortodoksa eklezio kun tiu greka. ▼
▲Raskol
==La nova reformo==
Proksimume je la unua duono de la 17-a jarcento formiĝis en Rusujo intelektula rondo nonumita “Zelotoj de la Pieco” (
Apogite de la caro Alekcio la 1-a de Rusujo, [[Nikon]] (Nikita Minin = Никита Минин), elektita al patriarka seĝo de Moskvo, komencis la procezon de korektado de la liturgiaj rusaj libroj por ilin konformigi al la samspecaj de la greka liturgio kaj enkondukis diversajn ŝanĝojn en la liturgiaj kaj piecaj kutimoj jam radikiĝintaj inter klerikaro kaj popolo (ekzemple, la krucsigno kun du fingroj estis anstataŭita per tiu de tri fingroj kunigitaj, kaj “haleluja” devis esti eldirita tri foje anstataŭ du, ktp, kaj pli gravaj forigendaj eraroj en sakramentaj formuloj ktp). Tiuj novaĵoj koliziis kontraŭ la oponon de la popolo kaj klerikaro, kiuj ekdisputis pri la rajteco kaj korekteco de tiaj reformoj, kiuj destruus la rusan ortodoksan tradicion. Nikon insistis kaj sukcesis aprobigi kaj ekpresigi la novajn librojn koretitajn.
Linio 17 ⟶ 16:
La kuniĝo de fortoj tion eterogenaj povas, eble, kompreniĝi per la analizo de la kontraŭdiraj aspektoj de Raskol: idealigo kaj impulso al konservado de tradiciaj kaj antikvaj valoroj en kombino kun ilia identigo kun “naciaj valoroj”, inklino suspektema kontraŭ ennovaĵoj en kombino kun akceptigo (ĉe franĝoj) eĉ de martiro por la defendo de la antikvaj ritoj, taksata kiel saviga vojo. Tiuj elementoj kunekzistis kun socia kritikoj kontraŭ feŭdismo kaj [[Servuteco|Terservutulado]]. La plej fundamentismaj apologetoj de Raskol predikis la tujan alvenon de la [[Antikristo]] laŭ [[Apokalipso]], kies negativaj protagonistoj estis la caro kaj la patriarko imagitaj servistoj de [[Satano]]. Tiamiere Raskol fariĝis samtempe avangardisto de ekstremaj konservativaj tendencoj kaj de puŝoj al demokratio.
==Ribelo kaj persekuto==
Linio 23 ⟶ 21:
La Raskola movado eksplodis laŭ tuta ĝia virulenteco post la eklezio koncilio de 1666–1667, en kiu la Malnovaj Kredantoj estis markitaj kiel herezaj kaj punendaj laŭ normoj deciditaj en la sama koncilio. La malalta klerikaro fariĝis gvidanto de la opono elmetante voton konfesi kaj prediki la alnovam kredon ĝis morto el ekzekutado. Al tiu voto sekvis memforofero, pratikita de la plej obstinaj membroj.
[[Image:Prokudin solovki.jpg|thumb|left|
La malnovaj kredantoj baldaŭ dividiĝis en du malsamaj partioj, la pastremuloj (Popovcy, favoraj al ĉeesto de pastroj en ilia eklezio) kaj nepastremuloj (Bespopovcy, malfavoraj). Altiritaj el la predikado de ideologoj de Raskol, multaj etburĝoj, terkulturistoj, metiistoj kune kun [[kozakoj]] sin translokigis en la arbarojn de norda Rusio, Volgan regionon, [[Siberio]]n kaj eĉ eksterlanden: por eviti persekutojn, fakte, nemalmultaj trovis rifuĝejon en la konfederacio Pola-Litova, kie aŭtoritatuloj permesis ke ili pratiku sian kulton.
Linio 29 ⟶ 27:
En la jaroj 70-80aj de 17-a jarcento Raskolaj ideologoj engaĝiĝis denunci la malvirtojn de la rusa socio kaj provis pravigi kelkajn ribelojn renvesantajn la landon kvazaŭ tiuj estus diaj punoj pro la aĉaj agadoj de la ekleziaj kaj caraj regantoj. Post la cara kaj eklezia venko kontraŭ Monaĥejo Soloveckij, kie milite rezistis longatempe la reformoponantaj, iuj malnovaj kredantoj militis en la ribelo [[Stenka Razin]] (1670-1671), kaj aliaj havis gravan rolon en la ribelo de Moskvo de 1682.
Komence de la 18-a jarcento la pozicioj de la plej radikalemaj Raskoloj fariĝis minoritataj kiam montriĝis ke la reformoj ne plu estus ritiritaj. Kvankam restante oficiale membroj de movado kontraŭleĝa ĝis 1905, ne ĉiam ili trafis en samintensan persekuton kaj sub la regado de [[Petro la Granda]] ili akceptis ŝanĝi la persekutiĝon en la puno de la duobla imposto kaj sub [[Katerina la 2-a]] la skismuloj eksterlandiĝintaj ricevis inviton reveni al la patrujo.
==Bibliografio==
Linio 51 ⟶ 48:
Jean Meyendorff, L'Église orthodoxe hier et aujourd'hui, Seuil, Paris, 1995
Paul Lamarche, André Derville et Aimé Solignac (dir.), Dictionnaire de spiritualité ascétique et mystique, tome XVI, col. 1107 à 1115, « Vieŭ-Croyants », Paris, Beauchesne, 1937-1995.
==Ruslingva Bibliografio==
Linio 73 ⟶ 69:
[[Kategorio:
[[en:Raskol]]
[[es:Reforma de Nikon]]
[[fr:Raskol]]
[[ja:ラスコーリニキ]]
[[nl:Raskol]]
[[ru:Церковная реформа патриарха Никона]]
| |||