Jungaoj: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[dosiero:Bolivia_Yunga_Road.jpg|thumb|upright|
La '''Yungas''', Esperantigite '''[[Jungaoj]]''', estas regiono el du longetendiĝantaj valoj, kiuj situas paralele al orienta rando de la [[Cordillera Real]] kaj formas la transiron inter la altebenaĵoj de la [[Andoj]] (super 4000 m) kaj la tropikaj ebenaĵoj de la [[Amazono]]-[[tropika pluvarbaro]] (ĉ. 500 m). <!-- La regiono situas en la bolivia departamento [[La-Pazio|La Paz]] kaj estas administre dividita al provincoj [[Norda Yungas]] ( Nordaj Jungaoj ) kaj [[Suda Yungas]] ( Sudaj Jungaoj ).--> La Jungaoj konstituas tiratan areon de [[arbaro]]j laŭlonge de la orienta [[deklivo]] de Andoj ekde sudorienta [[Peruo]] tra centra [[Bolivio]] ĝis norda [[Argentino]]. Jungaoj estas ankaŭ konsiderataj kiel tipon de [[Tropiko|tropika]] [[vegetaĵaro]], transira inter
==Priskribo==
La Jungaaj arbaroj estas ekstreme diversaj, variante de [[Tropikaj kaj subtropikaj humidaj foliarbaroj|humida malaltaĵa arbaro]] ĝis ĉiamverda [[nubarbaro]]. La tereno konsistas el [[valo]]j, montaraj fluejoj kaj [[rivero]]j, estas ekstreme kruda kaj varia, kontribuante al ekologia diverseco kaj riĉeco. Kompleksa [[mozaiko]] de [[biotopo]]j estas trovita laŭ ŝanĝiĝantaj [[latitudo]] kaj altitudo. Estas altaj niveloj de [[biodiverseco]] kaj [[Specio (biologio)|specia]] [[Endemio|endemiismo]] tra la jungaaj ekoregionoj. Multaj el la arbaroj estas ĉiamverdaj, kaj la Jungaoj de Sudaj Andoj entenas ĉion kioj povas esti la lastaj ĉiamverdaj arbaroj, estiĝintaj dum la [[glaciepoko]].
Linio 7:
==Ekoregionoj==
La [[Monda Natur-Fonduso]] estas limdifininta tri jungaajn [[ekoregiono]]jn kiuj situas en la [[Ekoprovinco]] de Centraj Andoj, de la [[Neotropika ekozono]]. La plej norda estas nomata '''Peruaj jungaoj'''; ĝi tute situas ene de Peruo kaj etendiĝas sur kvazaŭ la tuta longeco de la lando. La '''Boliviaj jungaoj''' troviĝas sude, plejparte en Bolivio sed inkluzivante parton de suda Peruo. La Inambari-Rivero konstituas la limon inter la Peruaj jungaoj kaj la Boliviaj jungaoj ĉar la jungaoj norden kaj suden de la rivero havas diferencajn ekologiajn rekonilojn. La '''Jungaoj de Sudaj Andoj''' komenciĝas en suda Bolivio kaj kontinuas en Argentinon. La Jungaoj de Sudaj Andoj estas regiono de humida arbaro inter la pli seka [[Gran Chaco]] oriente kaj la sekaj, alt-altitudaj Punaj herbejoj okcidente.
==Flaŭro kaj faŭno==
[[Dosiero:LomasLachay.jpg|thumb|220px|Lomas de Lachay, Lima, Peruo.]]
La [[flaŭro]] de la subtropika [[nubarbaro]] de la Jungaoj ĉefe konsistas el ''Schinus molle'', ''Furcraea'', ''Furcraea andina'', [[drakofrukto|''Hylocereus'']] kaj ''Echinopsis peruviana''. La [[Kokaino|kokao-planto]] estas enkondukita en tiu regiono same kiel ''Uncaria tomentosa''. La plej allogaj ejoj de tiu varma refreŝiga regiono estas siaj [[Orkidacoj|orkidaj]] arbaroj kaj belegaj [[valo]]j. La [[faŭno]] de la Jungaoj estas karakterizita de Longvosta mokbirdo ( ''Mimus longicaudatus'' ) <ref>Pulgar Vidal, Javier 1979 : Geografía del Perú; Las Ocho Regiones Naturales del Perú. ''Edit. Universo S.A.'', Lima, First Edition (his dissertation of 1940): Las ocho regiones naturales del Perú, Boletín del Museo de historia natural „Javier Prado“, n° especial, Lima, 1941, 17, pp. 145-161. {{es}}</ref><ref>Benavides Estrada, Juan 1999 : Geografía del Perú 2do año de Secuandaria. Lima: Escuela Nueva {{es}}</ref>.
== Vidu ankaŭ==
*[[Pasejo La Cumbre]]
*[[Yungas-vojo]]
== Referencoj ==
{{referencoj}}
== Eksteraj ligiloj==
{{Portalo Biologio}}
*[http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/nt/nt0153_full.html Ekoregiono NT0153 : Peruaj jungaoj] {{en}}
*[http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/nt/nt0105_full.html Ekoregiono NT0105 : Boliviaj jungaoj] {{en}}
| |||