Araba dezerto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e r2.5.2) (robota aldono de: ka:არაბეთის უდაბნო; cosmetic changes
Linio 1:
[[Dosiero:Arabian Desert.jpg|right|thumb|350px|Mapo de la [[ekoregiono]] ''"Araba dezerto"'' kiel deklarita de [[World Wide Fund for Nature|WWF]]. Satelita foto: [[NASA]]. <small><br />La ekoregiono estas registrita kiel "Araba dezerto kaj la orientaj sekaj veprejoj",<ref>[http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/pa/pa1303_full.html PA1303], WWF</ref> kaj du pli malgrandaj parencaj ekoregionoj, nome "Persgolfa dezerto kaj duondezerto"<ref>[http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/pa/pa1323_full.html PA1323], WWF</ref> kaj "Ruĝmara Nubo-Sinda tropika dezerto kaj duondezerto". <ref>[http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/pa/pa1325_full.html PA1325], WWF</ref> </small><br />Naciaj limoj en nigra koloro.]]
La '''Araba dezerto''' aŭ '''Granda Araba dezerto''' estas vasta [[dezerto|dezertaro]]; kiu okupas preskaŭ la tutan [[Araba duoninsulo|Araban duoninsulon]] kun areo de 2.330.000&nbsp;km².
 
Linio 6:
 
Partoj de la ''Araba dezerto'' estas konataj laŭ siaj propraj nomoj:
* [[Rub-al-Ĥalo]], "vaka kvartalo" (Empty quarter desert) - granda sablodezerto en la sudo (vidu la duan bildon, notu la ruĝan koloron en la satelita foto).
* [[Nefudo]], An Nafud (Nefud Desert) - sablodezerto norde de la centra altebenaĵo [[Naĝdo]]
* [[Daĥnao]], Ad-Dahna (Dahna Desert) - sablodezerta zono, kiu ligas Nefudon al Rub-al-Ĥalo
* [[Tihamaho]], Tihamah - sablodezerta zono laŭlonge de la marbordo al [[Ruĝa Maro]].
 
== Klimato ==
La klimato de la Araba dezerto estas ekstreme sekega ([[arida]]) kun nur 35&nbsp;mm da [[pluvo]] jare, la temperaturoj ankaŭ ekstremas: dumtage 40-50&nbsp;°C, nokte foje eĉ [[frosto]].
 
== Resursoj ==
En la Araba dezerto troviĝas en vastaj kampoj enormaj provizoj de [[nafto]] kaj [[tergaso]], krome [[fosfato]]j kaj [[sulfuro]].
<!-- • SAŬDARABIO: [[Daĥran]] - de: [[Dhahran]] (arabisch الظهران aẓ-Ẓahrān) - nl: [[Dharaan]] - en: [[Dhahran]] • KUVEJTO [[Burgano]] - de: Burgan (arabisch برقان‎, Al-Burqan) ist ein Erdölfeld in Kuwait. - nl: [[Boergan]] - en: [[Burgan field]] • IRAKO [[Rumajla]] -->
 
== Faŭno ==
La Araba dezerto havas malgrandan [[biodiverseco]]n, ĝi estas malriĉa en biologiaj [[specio]]j. Pro ĉasado kaj detruo de [[habitato (ekologio)|habitato]]<!-- de, en, nl: habitat --> malaperis jam [[hieno|Striita hieno]] ''(Hyaena hyaena)'', [[ŝakalo]] ''(Canis aureus)'', [[miela melo]] (Mellivora capensis). Kelkaj specioj malaperintaj en la regiono estis sukcese reenkondukitaj: [[Araba orikso]] (Oryx leucoryx), [[sablogazelo]] (Gazella leptoceros)<!-- de: Dünengazelle, nl: duingazel, en: Rhim Gazelle, Slender-horned Gazelle or Sand Gazelle -->
 
Linio 24:
m&nbsp;³ da nafto verŝiĝis en la dezerton kaj kovris areon de 49&nbsp;km², kio kaŭzis vastegan malpurigon de grundo kaj [[grundakvo]].
 
== Referencoj ==
{{referencoj}}
 
Linio 30:
 
{{DEFAŬLTORDIGO:Araba Dezerto}}
<!-- [[Kategorio:Palearktiko]]
[[Kategorio:Arabio]]-->
 
[[Kategorio:Dezertoj]]
[[Kategorio:Dezertaj ekoregionoj]]
Linio 42 ⟶ 45:
[[Kategorio:Omano]]
[[Kategorio:Geografio de Jemeno]]
<!-- [[Kategorio:Palearktiko]]
[[Kategorio:Arabio]]-->
 
[[ar:صحراء عربية]]
Linio 57 ⟶ 58:
[[he:המדבר הערבי]]
[[it:Deserto Arabico]]
[[ka:არაბეთის უდაბნო]]
[[ko:아라비아 사막]]
[[lt:Arabijos dykuma]]