Kiel registrite je 04:50, 21 dec. 2010 redakti Dinamik-bot (diskuto \| kontribuoj) 6 979 redaktoj e [r2.6.5] robota modifo de: pt:Folha ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 12:36, 20 jan. 2011 redakti malfari Falcoperegrinus (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 538 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: :{{TemasPri\|planto\|la ~~''En~~samnoma parto de [[grafeteorio]] ~~estadas~~ \|[[folio (grafeteorio)]]~~.''~~}} [[Dosiero:Leaf 1 web.jpg\|right\|~~300px~~thumb\|Folio antaŭ la suno.]]▼ ~~----~~ '''Folio''' ([[latine]] ''folium'') nomiĝas en [[~~Botaniko~~plantoscienco]] ~~unu bazorgano~~organo de la pli evoluintaj [[~~Planto~~planto]]j, kiu estas [[spirado\|spiradejo]]. Ili estas ĝenerale flanka kreskaĵo de la [[ŝoso]]akso. ~~kaj~~Ĝi ~~servas~~estas laordinare ~~[[fotosintezo]]n.~~verda ~~Krom~~kaj lamaldika ~~folioj~~kaj ~~sidantaj~~servas ~~sur~~por ~~tigetoj~~asimili ~~flanke,~~la ~~ekzistas~~karbonacidon ~~finaj~~de ~~folioj,~~la ~~kiuj~~aero, ~~sidas~~necesan ~~sur~~por la ~~pinto~~nutrado de la ~~ŝoso.~~planto, per la [[fotosintezo]]n▼ ▲[[Dosiero:Leaf 1 web.jpg\|right\|300px]] ▲'''Folio''' ([[latine]] ''folium'') nomiĝas en [[Botaniko]] unu bazorgano de la pli evoluintaj [[Planto]]j, kiu estas ĝenerale flanka kreskaĵo de la [[ŝoso]]akso kaj servas la [[fotosintezo]]n. Krom la folioj sidantaj sur tigetoj flanke, ekzistas finaj folioj, kiuj sidas sur la pinto de la ŝoso. == Priskribo == ~~Ĝi estas ordinare verda kaj maldika kaj servas por asimili la karbonacidon de la aero, necesan por la nutrado de la planto~~ Folio estas triparta: * '''foliplato''': (la plata parto de la folio) (aŭ folilameno, aŭ [[limbo]]).▼ * '''folitigo''': (tigo tenanta la foliplaton, [[(aŭ petiolo]] el la latina ''petiolus'', piedeto).▼ * ~~foliingo,~~ '''folibazo''': (baza parto de folio ĉirkaŭanta la tigon), kiel ĉe la [[poacoj]].▼ * '''[[stipulo]]''': ĉe kelkaj specioj, platformaĵo, baze de la folio, ĉiam duope, tipe ĉe la [[rozacoj]]. === Foliaj specoj === ~~partoj de la folio~~ Estas du malsamaj specoj de folioj: ▲* foliplato (la plata parto de la folio) aŭ folilameno aŭ [[limbo]] * Folio simpla; ▲* folitigo (tigo tenanta la foliplaton, [[petiolo]]) * Folio kunmetita el pluraj ''folietoj''. Ĝi povas esti, laŭ aranĝo de la folietoj: ▲* foliingo, folibazo (baza parto de folio ĉirkaŭanta la tigon) [[Pinata]]: parapinata se la nombro de folietoj estas para, aŭ neparapinata se la nombro de folietoj estas nepara. Ĝi ankaŭ povas esti dupinata, se la folietoj estas dividataj en folietetoj. Trifolioleta, kiel ĉe la [[trifolio]]. ** Fingrata, se la folietoj similas manaj fingroj. === Formoj de la folio === La ~~folio~~folioj ~~povas~~varias ~~esti~~laŭ: * ~~laŭ~~'''ĝenerala formo''': formoelipsa, ovoforma ~~[http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/foliform/foliform Eo]~~, inverse ovoforma (ovala), spatelforma, lancetforma, sagforma, rondforma, lancoforma, renforma, linia (linioforma), ŝildforma, korforma, pingloforma, pluma ([[pinata]]), triloba, manforma<ref>[http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/foliform/foliform ~~(palmata)~~Foliaj formoj]</ref>. * ~~laŭ~~ '''bazo''': sidanta, tiga, descenda, ĉirkaŭĉrena, kunkreskinta, (ĉirkaŭkreskinta<ref>[http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/folibaz/folibaz.html EoFoliaj bazoj])</ref>. La* '''rando ~~de la folio ([http~~''':~~//www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/folirand/folirand Eo]) povas esti~~ glatranda, harranda, (duoble) segildenta, denta, ŝarknaĝila, noĉita, loba (ondlinia), festonranda, krenela (dentoranda kun rondaj dentoj), cilia<ref>[http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/folirand/folirand Foliaj randoj]</ref>.▼ * laŭ tigo, [[piedforma]], tuboforma ([[cepo]], [[deltoidforma]] [[nigra poplo]]. La folio povas esti pare aŭ nepare [[Kunmetitaj folioj]] kunmetita, segmentita. La* '''fino''': depinta, lapintega, ~~folio~~pikilpinta, (milda<ref>[http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/folipint/folipint EoFoliaj finoj]~~) povas esti pinta, pintega, pikilpinta, obtuza folio~~</ref>.▼ * '''nervuroj''': strinervura, fingronervura, plumnervura folio<ref>[http://www.steloj.de/esperanto/botanik/folinerv/folinerv.html Foliaj nervuroj]</ref>. Kelkaj specioj havas malsamformajn foliojn, kiel la [[hedero]] kies la floroj estas malsamaj inter la fekundiĝaj kaj nefekundiĝaj branĉoj. ~~'''[[Foliero]]''' nomiĝas la unuopaj folioj de la kunmetitaj folioj.~~ ▲La rando de la folio ([http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/folirand/folirand Eo]) povas esti glatranda, harranda, (duoble) segildenta, denta, ŝarknaĝila, noĉita, loba (ondlinia), festonranda, krenela (dentoranda kun rondaj dentoj), cilia. ▲La fino de la folio ([http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/botanik/folipint/folipint Eo]) povas esti pinta, pintega, pikilpinta, obtuza folio. ~~==== Kunmetitaj folioj ====~~ ~~povas esti~~ ~~[[Pinata]]j~~ ~~La nervuro de la folio povas esti strinervura, fingronervura, plumnervura folio.~~ ~~=== Aranĝo de la folioj ===~~ === Foliordo === La aranĝo de la folioj sur la tigo tre varias. La foliordo povas esti: * '''baza''': ĉiuj folioj estas tutbazaj. * '''alterna''': la folioj kreskas alterne el iu flanko kaj la alia. * '''kontraŭa''': la folioj estas duope samnivele, aŭ samebena, aŭ kruca tipe ĉe la [[lamiacoj]]. * '''ĉirkaŭa''' (aŭ stela), se pli ol du folioj estas samnivele. === Tipoj de folioj === * [[kotiledono]] (''cotyledon'')▼ * subfoliaraj folioj (''kataphyllum'') (ekz. [[cepo]]) * subfloraj (sed superfoliaraj) folioj (''hypsophyllum'') [[brakteo]] (bractea) [[glumo]]▼ [[paleo]] (kelkfoje kun [[aristo]] [[involukro]] (''phylla involucri'') [[kupulo]] (''cupula'') [[spato]] ''spathae'' ([[maizo]], [[ajlo]] * kutima folio ▲* [[kotiledono]] ~~(''cotyledon'')~~ * modifiĝintaj folioj * [[brakteo]], aŭ [[spato]], kiu estas tipa granda brakteo. [[stipulo]] (ekz. dornego ĉe [[prunelo]], sed tio restis asimila folio ĉe [[pizoj]] [[~~ĉiro]] [[Kukurbacoj~~braktearo]] ▲** [[~~glumo~~kupulo]] * En [[spiketo]]j: [[glumo]] kaj [[paleo]]. ~~=== Lokiĝo de~~Modifiĝintaj folioj ~~===~~: * [[ĉiro]] [[Kukurbacoj]] * duope kontraŭsidantaj folioj * La [[sepalo]]j kaj [[petalo]]j estas modifiĝintaj folioj. == Vidu ankaŭ == Linio 57 ⟶ 53: * [[Floro]] * [[Radiko]] {{projektoj\|commonscat=Leaves}}▼ {{Commons\|Leaf\|Hoja}}▼ == Bildaro == Linio 73 ⟶ 66: Ekzistas [[proverbo]] pri folio en la [[Proverbaro Esperanta]] de [[L. L. Zamenhof]]<ref>[http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php Lernu]</ref>: * {{citaĵo\|'' Li tremas, kiel aŭtuna folio. ''}} ▲{{projektoj\|commonscat=Leaves}} ▲{{Commons\|Leaf\|Hoja}} == Referencoj ==

Folio: Malsamoj inter versioj