Maorea lingvo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Dominik (diskuto | kontribuoj) e "ISO" |
informkesto kiel ŝablono, vikiigo |
||
Linio 1:
{{Informkesto lingvo
|Lingvo=Maorea lingvo
|Propra_nomo=SHIMAORE
|Landoj= [[Majoto]]
|Parolantoj=proksimume 80 000 (2002)
|Denaske=
|Fremdlingve=
|Klasifiko=[[Niĝerkonga lingvaro|Niĝerkonga]]
|Fam2=Atlantikokonga
|Fam3=Voltokonga
|Fam4=Benue-konga
|Fam5=[[Bantuaj lingvoj]]
|Fam6=[[Svahila lingvo|Svahilaj lingvoj]]
|Fam7=[[Komora lingvo]]
|Fam8=Maorea
|Oficiala lingvo=
|Reguligita de=
|Mapo =
|Mapopriskribo =
|Skribo=
|Koloro=Niĝerkonga
|ISO1=
|ISO2B=bnt
|ISO2T=
|ISO3=
|SIL=swb
}}
La '''maorea lingvo''' ("Shimaore" [Ŝimaore], aŭ "Mahorais" [Maore'] en la franca) estas unu el la du ĉefaj indiĝenaj lingvoj parolataj en [[Majoto]]. Ĝi estas dialekto de la [[komora lingvo]], dum la [[Buŝia lingvo|buŝia]] ("Kibushi") estas najbara al lingvoj parolataj en [[Madagaskaro]]. Se historie la maorea - same kiel la buŝia - estis la kampara lingvo de Majoto, ĝi fakte fariĝas la indiĝena ''[[lingvafrankao]]'' por ĉiutaga uzo, notinde pro plimultiĝo de la popolo parolanta la maorean. La maorea enestas la novajn televidajn programojn de RFO. La popolnombrado de 2002 montris, ke 80140 personoj parolas la maorean en Majoto.
Linio 49 ⟶ 38:
==Nombroj==
{| class="prettytable"
| ''' 1 MOJA'''
| '''11 KUMI NA MOJA'''
|-
|
|
|-
| ''' 3 TRARU'''
|
|-
| ''' 4 NNE'''
| '''14 KUMI NA NNE'''
|-
|
| '''15 KUMI NA TSANO'''
|-
|
|
|-
| ''' 7 SABA'''
|
|-
| ''' 8 NANE'''
| '''18 KUMI NA NANE'''
|-
|
| '''19 KUMI NA SHENDRA'''
|-
|
|
|}
Nombroj en la maorea rolas kiel adjektivoj, kaj kiel ĉiuj adjektivoj, ili metiĝas post la nomo, kvankam antaŭ la demonstrativo.
Linio 102 ⟶ 77:
Nombroj 2, 3, 4 , 5, 8 akordiĝas kun la nomo kaj alprenas prefikson de plurala klaso.
{| class="prettytable"
|+ AKORDO DE NOMBROJ : 2, 3, 4, 5, 8 :
| '''KLASO / NOMO'''
| '''2'''
| '''3'''
| '''4'''
| '''5'''
| '''8'''
|-
| bgcolor="#E0FFFF" | ''' 2. WATRU'''
| '''WAILI '''
| '''WARARU'''
| '''WANNE'''
| '''WATSANO'''
| '''WANANE'''
|-
| bgcolor="#E0FFFF" | ''' 4. MIRI'''
| '''MILI '''
| '''MIRARU'''
| '''MINNE'''
| '''MITSANO'''
| '''MINANE'''
|-
| bgcolor="#E0FFFF" | ''' 6. MAGARI'''
| '''MAILI '''
| '''MARARU'''
| '''MANNE'''
| '''MATSANO'''
| '''MANANE'''
|-
| bgcolor="#E0FFFF" | ''' 8. ZIRI'''
| '''ZILI '''
| '''ZIRARU'''
| '''ZINNE'''
| '''ZITSANO'''
| '''ZINANE'''
|-
| bgcolor="#E0FFFF" | '''10. NGUO'''
| '''MBILI '''
| '''TRARU'''
| '''NNE'''
| '''TSANO'''
| '''NANE'''
|}
{| class="prettytable"
|+ EKZEMPLOJ :
| WATRU WARARU
| tri personoj
|-
| WATRU KUMI NA WANANE
| dek ok personoj
|-
| WATRU MIA WA SHIRINI NA WATSANO
| cent dudek kvin personoj
|-
| MAGARI MANANE
| ok aŭtoj
|-
| MAGARI SITA
| ses aŭtoj
|-
| MAGARI THALATHINI NA MARARU
| tridek tri aŭtoj
|-
| MIRI MINNE
| kvar arboj
|-
| MIRI MIA NA KUMI NA MINANE
| cent dek ok arboj
|}
{| class="prettytable"
|+ 2. DEKOJ :
| '''10 KUMI'''
|-
| '''20 SHIRINI'''
| '''60 SITINI'''
|-
| '''30 THALATHINI'''
| '''70 SABWINI'''
|-
| '''40 ARBAINI'''
|
|-
| '''50 HAMSINI'''
| '''90 TUSWINI'''
|}
Kiam deko estas sekvata de unuo, oni antaŭigas la unuon per la vorto "NA" = kaj.
{| class="prettytable"
|+ EKZEMPLOJ :
| 21 SHIRINI NA MOJA
| 27 SHIRINI NA SABA
|-
| 34 THALATHINI NA NNE
| 35 THALATHINI NA TSANO
|-
| 46 ARBAINI NA SITA
| 58 HAMSINI NA NANE
|}
{| class="prettytable"
|+ 3. CENTOJ :
| '''100 MIA'''
|-
| '''200 MIA TENI'''
| '''600 SITA MIA'''
|-
| '''300 THALATHA MIA'''
| '''700 SABA MIA'''
|-
| '''800 THAMANI MIA'''
|-
| '''500 HAMSU MIA'''
| '''900 TUSU MIA'''
|}
Kiam cento estas sekvata de unuo, oni antaŭigas tiun ĉi per la vorto "NA".
{| class="prettytable"
|+ EKZEMPLOJ :
| 101 MIA NA MOJA
|-
| 202 MIATENI NA MBILI
|-
| 303 THALATHAMIA NA TRARU
|}
Estas same por dekoj ĝis 19 :
{| class="prettytable"
|+ EKZEMPLOJ :
| 110 MIA NA KUMI
|-
| 117 MIA NA KUMI NA SABA
|}
Tamen kiam cento estas sekvata de deko ekde 20, oni antaŭigas tiun ĉi per la vorto "WA" = kaj (en la araba). Estas same por miloj.
{| class="prettytable"
|+ EKZEMPLOJ :
| 120 MIA WA SHIRINI
|-
| 230 MIA TENI WA THALATHINI
|-
| 354 THALATHA MIA WA HAMSINI NA NNE
|-
| 697 SITA MIA WA TUSWINI NA SABA
|}
{| class="prettytable"
|+ 4. MILOJ :
| '''1000 ALIFU'''
|-
| '''2000 ALIFU MBILI'''
| '''6000 ALIFU SITA'''
|-
| '''3000 ALIFU TRARU'''
| '''7000 ALIFU SABA'''
|-
| '''4000 ALIFU NNE'''
| '''8000 ALIFU NANE'''
|-
| '''5000 ALIFU TSANO'''
| '''9000 ALIFU SHENDRA'''
|}
{| class="prettytable"
|+ EKZEMPLOJ :
| 1001 ALIFU NA MOJA
|-
| 1018 ALIFU NA KUMI NA NANE
|-
| 2021 ALIFU MBILI WA SHIRINI NA MOJA
|-
| 5735 ALIFU TSANO WA SABA MIA WA THALATHINI NA TSANO
|-
| 10000 ALIFU KUMI
|-
| 18000 ALIFU KUMI NA NANE
|-
| 20000 ALIFU SHIRINI
|}
{| class="prettytable"
|+ 5. FRAKCIOJ :
| '''1/2'''
| '''NUSU'''
| duono
|-
| '''1/4'''
| '''ROBO'''
| kvarono
|-
| '''1/8'''
| '''THUMUNI'''
| okono
|}
{| class="prettytable"
|+ 6. ORDAJ NUMERALOJ :
| '''-A HANDRA'''
| MTRU WA HANDRA
| la unua persono
|-
| '''-A VILI'''
| GARI LA VILI
| la dua aŭto
|-
| '''-A RARU'''
| MWANAMTSA WA RARU
| la tria junulo
|-
| '''-A NNE'''
| SHIRI YA NNE
| la kvara seĝo
|-
| '''-A TSANO'''
| NYUMBA YA TSANO
| la kvina domo
|-
| '''-A SITA'''
| FI YA SITA
| la sesa fiŝo
|-
| '''-A SABA'''
| SUKU YA SABA
| la sepa tago
|-
| '''-A NANE'''
| PAHA YA NANE
| la oka kato
|-
| '''-A SHENDRA'''
| MWEZI WA SHENDRA
| la naŭa monato
|-
|
| MUNADZI WA KUMI
| la deka kokoso-arbo
|}
==Bibliografio==
| |||