Hipokastano: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 14:
| dunomo aŭtoritato = [[Carolus Linnaeus|L.]]
}}
'''Hipokastano''' aŭ '''hipokaŝtano''' ( '''''Aesculus hippocastanum''''' ) estas granda [[Decidua planto|decidua]] [[arbo]], komune konata kiel
==Distribuo==
Hipokastano estas hejma en la [[montaro]]j de [[Balkano]] en sudorienta [[Eŭropo]], en etaj areoj en norda [[Grekujo]], [[Albanujo]], la [[Respubliko Makedonujo]], [[Serbujo]], kaj [[Bulgarujo]] ( [[Pind-montaraj miksaj arbaroj]] kaj [[Balkanaj miksaj arbaroj]] ) <ref name=empp>Euro+Med Plantbase Project: [http://ww2.bgbm.org/_EuroPlusMed/PTaxonDetail.asp?NameId=24982&PTRefFk=500000 ''Aesculus hippocastanum''] {{en}}</ref>.
==Priskribo==
[[Dosiero:Kaštan 1.jpg|thumb|left|220px|Foliaro kaj floroj.]]
Ĝi altas ĝis 36 m, kun [[Kupolo|kupola]] arbokrono de dikaj [[branĉo]]j, ĉe pli maljunaj arboj la eksteraj branĉoj ofte pendantaj kun supren-kurbitaj pintoj. La [[folio]]j estas kontraŭaj kaj palmate kunmetitaj, kun 5–7 folietoj; ĉiu folieto longas 13–30 cm, farante diametron de 60 cm por la tuta folio, kun [[petiolo]] de 7–20 cm. La foliaj [[cikatro]]j, kiuj restas sur la [[ŝoso]]j post foliofalo, havas karakterizan [[Hufumo|hufuman]] [[formo]]n, inkluzive de la sep [[najlo]]j. La [[floro]]j kutime estas blankaj kun ruĝa makuleto; ili [[Printempo|printempe]] aperas kiel starigantaj [[paniklo]]j de 10–30 cm grandaj kun ĉirkaŭ 20–50 floroj ĉe ĉiu paniklo. Kutime nur 1–5 [[frukto]]j disvolviĝas el ĉiu paniklo; la ŝelo estas verda, mole [[Planta pikaĵo|pikaĵa]] [[Kapsulo (frukto)|kapsulo]] enhavante unu ( malofte du aŭ tri ) [[Nukso|nuksecan]] [[semo]]n nomitan ĉevalo-[[marono]]n. Ĉiu ĉevalo-marono diametras 2–4 cm, kaj estas brile nukso-bruna kun blankeca makulo sube <ref name=rushforth>Rushforth, K. (1999). ''Trees of Britain and Europe''. Collins ISBN 0-00-220013-9 {{en}}</ref>.
==Etimologio==
La kumuna nomo "ĉevalokastaneo" devenus de la [[Eraro|erara]] supozo ke la arbo estus speco de [[kastaneo]], kune kun la observado ke manĝi la fruktojn sanigis [[ĉevalo]]jn pri brustmalsanoj <ref>{{cite journal | author = Lack, H. Walter | title = The Discovery and Rediscovery of the Horse Chestnut | journal = Arnoldia | volume = 61 | issue = 4 | url = http://arnoldia.arboretum.harvard.edu/pdf/articles/628.pdf}}</ref> malgraŭ ke tiu planto estas [[Veneno|venena]] por ĉevaloj.
==Uzado==
===Bonsajo===
| |||