Granda tektono: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 30:
Granda tektono troviĝas en [[vario]] de [[biotopo]]j kaj [[Klimato|klimataj]] cirkonstancoj ekde [[Arida klimato|aridaj]] areoj kun nur 500 mm da jara [[pluvo]] ĝis tre humidaj arbaroj kun pli ol 5 000 mm da jara pluvo. Tipe, tamen, la jara [[precipitaĵo]] en areoj kie vegetas granda tektono averaĝas 1 250-1 650 mm kun [[seka sezono]] de 3-5 monatoj<ref name="Kaosa-ard"> {{en}} Kaosa-ard, A. 1981. Teak its natural distribution and related factors. ''Nat. His. Bull. Siam. Soc.'', 29: 55-74.</ref>.
== Botanika historio ==
[[Dosiero:U Bain Bridge1.JPG|eta|left|220px|Ubejn-ponto, Amarapura, Birmo. La plej longa tektona [[ponto]] en la mondo kun longeco de 1,2 kilometroj.]]
Grande tektono unue estis preskribita formale de Carl Linnaeus la Plijuna en lia verko de [[1782]], ''Supplementum Plantarum'' <ref name=IPNI>{{en}} {{IPNI|id=864923-1|accessdate=17 December 2010}}</ref>. En [[1975]], Harold Norman Moldenke publikigis novajn priskribojn de kvar [[formo (botaniko)|formoj]] de tiu specio en la [[Scienco|scienca]] [[revuo]] ''Phytologia''. Moldenke priskribis ĉiun formon kiel iomete diferencan de la [[Tipo (biologio)|tipo]] : ''T. grandis'' f. ''canescens'' estas distingita de la tipo-materialo pro la ĉeesto de densa hararo subflanke de la folio, ''T. grandis'' f. ''pilosula'' estas distingita de la tipo-materialo pro la varia [[Morfologio (biologio)|morfologio]] de la foliaj vejnoj, ''T. grandis'' f. ''punctata'' estas nur harkovrita je la pli grandaj vejnoj subflanke de la folio, kaj ''T. grandis'' f. ''tomentella'' estas notinda por siaj dense flavecaj haroj subflanke de la folio<ref name="Moldenke">{{en}} Moldenke, H. N. 1975. [http://biodiversitylibrary.org/page/13038500 Notes on new and noteworthy plants. LXXVII.] ''Phytologia'', 31: 28.</ref>.
== Kultivado ==
Tektono estas flav-bruna [[ligno]] kun bona [[Lignoteksturo|teksturo]]. Ĝi estas uzita por [[Manufakturo|manufakturi]] eksterdoman [[meblaro]]n, [[Ŝipo|ŝipajn]] [[ferdeko]]jn, kaj aliajn artiklojn kie [[vetero]]rezistemo estas dezirata. Ĝi estas ankaŭ uzita por [[haktabulo]]j, dominternaj [[planko]]j, kuirejstabloj kaj kiel plakaĵo por dominternaj ornamaĵoj.
Tektono, kvankam facile prilaborebla, povas kaŭzi severan malakrigadon de [[tranĉilo]]j pro la ĉeesto de [[silikato]]j en la ligno. La naturaj [[Vegetalo|vegetalaj]] [[oleo]]j faris ĝin utila en elmetitaj situacioj, kaj faras ke la ligno estas rezistema al [[termito]]j, aliaj [[insekto]]j kaj [[fungo]]j.
== Uzado ==
==Propagado==
Linio 45 ⟶ 48:
== Eksteraj ligiloj ==
*{{en}} [http://www.fao.org/docrep/x4565e/x4565e00.htm Granda tektono ( FAO ).]
*{{en}} [http://www.westafricanplants.senckenberg.de/root/index.php?page_id=13&preview=true&searchTextMenue=Tectona+grandis&search=Wikitemplate Bildoj de granda tektono en Okcidentafriko.]
{{Commons|Tectona grandis}}
{{Wikispecies|Tectona grandis}}
|