Blankkapa maraglo: Malsamoj inter versioj

| range_map = Distribution H. leucocephalus.png

| range_map_width = 275px

}}

La '''Blankkapa maraglo''' (''Haliaeetus leucocephalus'') estas specio de [[rabobirdo]] de la familio [[Akcipitredoj]] kaj de genro ''Haliaeetus'', tio estas [[maragloj]]. Ĝi estas konata ankaŭ kiel '''Usona maraglo''' aŭ eĉ '''Nordamerika maraglo''', ĉefe pro tio, ke gi estas [[nacia birdo]] de [[Usono]] kaj aperas en multegaj bildoj. Ties [[scienca nomo]] devenas el la [[latina]] ''Haliaeetus'' kaj la greka ''haliaetos'', tio estas maraglo, kaj ''leucocephalus'', greka esprimo por blanka kapo el ''leukos'' ("blanka") kaj ''kefale'' ("kapo").

 

 

Fine de la [[20a jarcento]] la Blankkapa maraglo estis enironta en [[formorto|loka formorto]] en kontinenta Usono, dum plue prosperis en multe de Alasko kaj Kanado. Populacioj rekuperiĝis kaj stabiliĝis, tiele la specio estis elirigita el la listo de la [[Federacia Registaro de Usono|usona registaro]] pri [[endanĝerataj specioj]] kaj transpasata al la listo de [[minacata specio|minacataj specioj]] la 12an de julio, 1995, kaj elirigita el la listo de endanĝerata kaj minacata naturo en la [[Koheraj subŝtatoj (Usono)|apudaj 48]] usonaj subŝtatoj la 28an de junio, 2007.

Ĝi estas specio situa en la genro ''Haliaeetus'' ([[maragloj]]) kies nomoj kaj komuna kaj scienca devenas el distinga aspekto de la kapo de plenkreskuloj.<ref>{{cite book|last=Dudley|first=Karen |title=Bald Eagles|publisher=Raintree Steck-Vaughn Publishers|year=1998|page=7|isbn=0-8172-4571-5}}</ref> La scienca nomo devenas el ''Haliaeetus'', nova [[latino]] por "maraglo" (el [[antikva greka]] ''haliaetos''), kaj ''leucocephalus'', latinigita antikva greka por "blanka kapo," el λευκος ''leukos'' ("blanka") kaj κεφαλη ''kefale'' ("kapo").<ref name="Georgia">{{cite web|url=http://nationalzoo.si.edu/Animals/Whats_in_a_name/default.cfm?id=19|author=Joshua Dietz|title=What's in a Name|publisher=Smithsonian National Zoological Park|accessdate=August 19, 2007}}</ref><ref name="Liddell 1980">{{cite book | author = Henry George Liddell kaj Robert Scott | year = 1980 | title = A Greek-English Lexicon (Abridged Edition) | publisher = Oxford University Press | location = United Kingdom | isbn = 0-19-910207-4}}</ref>

 

 

Estas du agnoskitaj [[subspecio]]j de Blankakapa maraglo:<ref name=hbw/><ref name="ITIS">{{cite web|url=http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=175420|title=''Haliaeetus leucocephalus''|publisher=Integrated Taxonomic Information System|accessdate=2007-06-21}}</ref>

*'''''H. l. washingtoniensis''''' (Audubon, 1827), sinonimo ''H. l. alascanus'' Townsend, 1897, la norda subspecio, estas pli granda ol la suda nomiga ''leucocephalus''. Ĝi troviĝas en norda Usono, Kanado kaj Alasko.<ref name=hbw/><ref name="ESRP">{{cite web | author= Brown, N. L. | title =Bald Eagle ''Haliaeetus leucocephalus'' | publisher =Endangered Species Recovery Program | url =http://esrpweb.csustan.edu/speciesprofiles/profile.php?sp=hale | accessdate =2007-08-20}}</ref> Tiu subspecio troviĝas pli suden ol la latitudo 38° N ĉe [[Orienta marbordo de Usono|Atlantika Marbordo]], kie ili loĝas en la areo de [[Kabo Hatteras]].<ref name="Pacific">{{cite web | title =Bald Eagle ''Haliaeetus leucocephalus'' | publisher =The Pacific Wildlife Foundation | url =http://www.pwlf.org/baldeagle.htm | accessdate =2007-06-27}}</ref>

 

== Disvastiĝo ==

[[Dosiero:Haliaeetus_leucocephalus.jpg|right|thumb|200px]]

10 km² estas taŭgaj por la reproduktado de la Blankakapaj maragloj.<ref name="Gov">{{cite web|url=

http://www.fs.fed.us/database/feis/animals/bird/hale/all.html|title=Wildlife Species: ''Haliaeetus leucocephalus''|publisher=USDA Forest Service|accessdate=2007-06-21}}</ref>

La Blankakapa maraglo estas tre sensiva al homa aktiveco, kaj troviĝas plej komune en areoj for de homa ĝenado. Ili elektas lokojn je pli da 1.2 km for el malalta denseco de homa ĝenado kaj je pli da 1.8 km for el meza al alta denseco de homa ĝenado.<ref name="Gov"/> Foje Blankakapaj maragloj kuraĝas en grandajn estuarojn aŭ izolajn kampojn en grandaj urboj, kiaj en la insulo Hardtack en la Rivero Willamette en [[Portlando (Oregono)|Portlando]], [[Oregono]].<ref>{{cite web|url=http://www.willamette-riverkeeper.org/documents/RossIslandFactSheet.pdf|title=Ross Island FAQ|year=2009|work=Willamette Riverkeeper website|publisher=Willamette Riverkeeper|accessdate=2009-11-07}}</ref> Spite tiun sensivecon, familio de Blankakapaj maragloj ĵus moviĝis al kvartalo [[Harlemo]] de [[Manhatano]] en [[Novjorko]].<ref>{{cite web|last=Carlson |first=Jen |url=http://gothamist.com/2010/02/05/bald_eagle_1.php |title=Bald Eagle Spotted Near Fairway |publisher=Gothamist |date=2010-02-05 |accessdate=2010-03-20}}</ref>

 

 

La plej granda birdaro nun vivas en [[Alasko]] (duono de la monda loĝantaro, ĉ. 100.000), la dua plej granda en Florido (70 % ĉe rivero St. Johns). Ties loĝantaro estis grave endanĝerigita meze de 20a jarcento pro terura uzo de insekticido [[DDT]] -nune malpermesita-; feliĉe lastatempe la nombro plinormaliĝis kaj la specio estas forironta la liston de endanĝerigitaj specioj.