Banderanoj: Malsamoj inter versioj

Per la nomo '''banderanoj''' (nomitaj laŭ sia gvidanto [[Stepan Bandera]]) estis erare markitaj grupoj da homoj, kiuj fine de la [[dua mondmilito]] kreiĝis el [[Ukraina Ribela Armeo|URA]] ([[Ukraina Ribela Armeo]]). Ili estiĝis en [[Pollando]] kiel armigita konsistero de [[Organizaĵo de Ukrainaj Naciistoj|OUN]] ([[Organizaĵo de Ukrainaj Naciistoj]]), sed ankaŭ ili rekrutiĝis ekzemple el anoj de [[SS (organizaĵo)|SS]] [[divizio Galizien]] kaj pluaj partopreninto de la [[milito]] en la flanko de [[Adolf Hitler|hitlera]] [[Germanio]]. Banderanoj ne estis [[armeo]] en ĝusta senco de la vorto, eĉ kiam ili tre klopodis pri tio. Post la milito ankaŭ eĉ tial, por ke ili akiru [[statuto]]n de almenaŭ militaj [[militkaptito]]j. Sed pro siaj armilaro kaj spertoj el [[batalo]]j ili prezentis en la teritorio, tra kiu ili post la milito, precipe en la jaroj [[1945]]—[[1947]], moviĝis, grandan danĝeron.▼

En la teritorio de tiama [[Ĉeĥoslovakio]] taĉmentoj de banderanoj komenciĝis penetri jam de somero de 1945. Tiam precipe en [[Slovakio|slovakajn]] montarojn, solejojn kaj vilaĝojn. Nur dum aŭtuno dum ilia rabado de orientslovakaj vilaĝoj (ekzemple [[Nová Sedlica|Novosedlice]], [[Zboj]], [[Ulič]], [[Kolbasov]]) fariĝis viktimoj dek ok [[homo]]j. Banderanoj rabis precipe [[nutraĵo]]jn, [[brutaro]]n, vestaron kaj [[medikamento]]jn. Kontraŭ taĉmentoj, nomataj ekzemple [[Iroň]], [[Karmeluk]], [[Sokil]], [[Peryh]] kaj [[Browsko]] fine inventis kvar armeaj [[bataliono|batalionoj]] kaj komune kun [[polico]] kaj financa [[gardistaro]] ili forpuŝis ilin reen en Pollandon, kie ankoraŭ operaciis da ili kelke da dekoj de miloj.▼

Ekde aprilo de sekvinta jaro banderanoj klopodis trapenetri tra pola [[limo]] denove, ĉifoje ankoraŭ pli profunden ĝis la slovaka enlando. Ili krom alia kunvokis kun armilo la tutajn vilaĝojn por kunvenoj, dum kiuj ili unuspire heroldis [[moto]]jn pri batalo por „Por Dio kaj por nacio, por komunikaĵo de d-ro [[Jozef Tiso|Tiso]]“. Devene ili kalkulis kun daŭrigo de batalo, kun rapida [[eksplodo]] de plua mondmilito kaj kun ŝanĝo de [[Eŭropo|eŭropa]] mapo. Sed politika situacio en la teritorioj, tra kiuj ili moviĝis, en la jaro 1947 roligis ilin en militajn frakasiĝintojn. En Pollando laŭvorte komencis bruli [[grundo]] sub iliaj [[piedo]]j. Ili havis por elekti nur malmulte da eblecoj de plua sorto — aŭ kapitulaci aŭ provi retiriĝi. Ĉefa celo estis en [[Bavario]]. Ĉi tie, en [[Munkeno]], havis sian sidlokon OUN, ĉi tie tiam restadis ankaŭ [[Stepan Bandera|Bandera]] mem. La plej nombraj grupoj (la t.n. sotni), kiuj antaŭenpaŝis tra [[Ĉeĥoslovakio|ĉeĥoslovaka teritorio]], nomiĝis [[Burlak]], [[Ĥromenko]] kaj [[Brodyĉ]].▼

Somere en 1947 banderanoj venis ĝis [[Moravio]]. Ĉi tie estis ilia grava obstaklo fariĝis natura obstaklo [[rivero]] [[Morava]]. Ĉe ĉiu [[ponto]], [[travadejo]] aŭ [[pramejo]] estis gardistaroj. Al principo, ke la armitoj ne devas super la riveron, subiĝis taktiko de ĉiuj defendantoj de [[Ĉeĥoslovakio|ĉeĥoslovaka]] limo. En la teritorio de la tuta Moravio batalis kontraŭ banderanoj nur proksimume je unu mil homoj pli malmulte ol en Slovakio, kie okazis unuaj kaj la plej gravaj kunpuŝiĝoj. Intervenoj en moravia teritorio postulis enbataligi preskaŭ kvin milojn da soldatoj, [[partizano|partizanoj]] kaj pluaj.▼

Povus ŝajni, ke la enbataligo de soldataro kaj pluaj defendantoj de ĉeĥoslovaka teritorio ne estis proporcia al kelkaj [[cento]]j de banderanoj. Sed ni devas imagi, ke tio estis malamiko, kiu en Slovakio disiĝis en malgrandajn [[grupo]]jn. Ili sciis batali kaŝeme, en saltoj, la maniero de ilia batalo ŝajnigis damaĝantan militon. La moviĝemaj kaj lertaj grupetoj de malamiko plimulte evitis al rekta renkontiĝo, kunpuŝiĝinte ili rapide transŝoviĝis kaj estis malfacile esplori ilin.▼