Solanum muricatum: Malsamoj inter versioj

[[dosieroDosiero: Solanum muricatum Flower2.jpg|eta|maldekstre|floraro de pepino]]

[[dosieroDosiero:Solanum muricatum Flower and Fruit.jpg|eta|maldekstre|[[habituso]] de planto kun fruktburĝonoj]]

[[dosieroDosiero:Pepino 3.jpg|eta|maldekstre|frukto de pepino, tranĉita]]

La [[petalo]]j estas lilaj-blankaj aŭ violkoloraj-ruĝaj. La koloro de la floroj dependas de la kultivaro kaj la temperaturo. Se la temperaturo estas super 27 &nbsp;°C la floro estas blanka, la koloro ŝanĝas ĉe pli malalta temperaturoj de 10 ĝis 20 &nbsp;°C al ĝis malhelblua – violkolora .<ref name="Kita1989">N. Kita et al.: ''Physiological and ecological studies on pepino, Solanum muricatum Ait.'' In: ''Bulletin Kanagawa Horticultural Experiment Station'', Band 39, 1989, S. 21–35.</ref> La [[stameno]]j estas malpli longaj ol la petaloj, la [[antero]]j estas flavaj. La [[stigmo]] estas iomete pli granda ol la stamenoj.<ref name="neglected">J.E. Hernándo Bermejo, J. León (Editoren): ''Neglected crops: 1492 from a different perspective'' in: Plant Production an Protection Series No. 26. FAO, Rom, Italy, S. 181-191, 1994. ([http://www.fao.org/docrep/t0646e/T0646E00.HTM Online]) ISBN 92-5-103217-3 </ref> La fekundigado okazas per mem- aŭ fremdpolenigado. Depende de la deveno kaj bredada linioj la planto kreas pli aŭ malpli [[Partenokarpio|partenokarpajn]] fruktojn.<ref name="Kowalczyk">K. Kowalczyk: ''The kind of pollination and ability to parthenocarpy of pepino (Solanum muricatum Ait.).'' In: ''Folia Horticulturae'', Band 20, Nummer 1, 2008, S. 23-29.</ref> La fruktoj estas beroj kun unu aŭ deu kameroj.<ref name="Vogel1996">G. Vogel: ''Handbuch des speziellen Gemüsebaus - Pepino'', 1996, ISBN 3-8001-5285-1. S. 927–932.</ref> La plej multaj ovoformaj fruktoj fariĝas 10 ĝis 20 &nbsp;cm granaj kaj 150 ĝis 400 g pezaj. La maldika ŝelofariĝas de verda ĝis flavece kun violkoloraj strioj. La fruktkarno estasflavece oranĝkolora ĝis orflava. Ĝi entenas du kavojn kaj malmultajn semojn. La fruktoj bezonas de la ekfloro ĝis maturiĝo 80 ĝis 105 tagojn.<ref name="Kowalczyk"/>

Pepino estas indiĝena en la [[andoj]], kie ĝi jam de longe estis kultivata. En norda Peruo oni trovis indikoj, ke la planto jam estis uzata dum la [[mohĉeoj|moĉea]] kaj [[solenara]] kulturoj de 600 ĝis 800 a.K.. Oni trovis ceramikajn skulptaĵojn kun pepinoj en tomboj.<ref name="Hermann1988">M. Hermann: ''Beiträge zur Ökologie der Frucht- und Ertragsbildung von Solanum muricatum Ait.'' Disertaĵo, TU Berlin, Nr 186. 1988. ([http://books.google.com.my/books?id=Zjq6tT837DkC&printsec=frontcover&dq=editions:OCLC153324167&source=gbs_book_other_versions full pdf online])</ref> Sovaĝa formo de la specio ne estas konata. Ankaŭ intensaj esplorojne trovis la precizan devenlokon.Oni supozas, ke unu el jenaj specioj ''[[Solanum caripense]]'', ''[[Solanum tabanoense]]'' aŭ ''[[Solanum basendopogon]]'' estas praulojde pepino. Diversaj molekularaj esploroj montris, ke ''Solanum basendopogon'' estas pli malproksime parenca ol la du aliaj specioj. Probable tiu specio estas la rekta pratipo de pepino. 85 % de la esploritaj sudamerikaj ekzemleroj montris pli proksiman parencecon al ''Solanum caripense'', dum la resto estas pli parenca al „Solanum tabanoense''. La solvo povas esti aŭ du diversaj originoj aŭ [[hibrido|hibridigo]]. <ref name="Heiser99">C. Heiser und G. Anderson: ''"New" solanums''. In: J. Janick (Editor) ''Perspectives on new crops and new uses''. ASHS Press, Alexandria, VA (USA). 1999. S. 379–384. ([http://www.hort.purdue.edu/newcrop/proceedings1999/v4-379.html online])</ref><ref>G.J. Anderson, R.K. Jansen und Y. Kim: ''The origin and relationships of the pepino, Solanum muricatum (Solanaceae): DNA restriction fragment evidence''. In: ''Economic Botany'', Band 50, Nummer 4, ISSN 0013-0001, 1996. S. 369–380.</ref> Krome la specioj ''Solanum perlongistylum'' kaj ''Solanum catilliflorum'' etas malproksime parencaj al pepino.<ref>G.J. Anderson et al.: ''Solanum perlongistylum and S. patilliflorum, New Endemic Peruvian Species of Solanum, Section Basarthrum, Are Close Relatives of the Domesticated Pepino, S. muricatum''. In: ''Novon: A Journal for Botanical Nomenclature'' Band 16, Nummer 2, 2006. S. 161–167.</ref>

La multobligado okazas plej ofte per semoj. Pepinoj povas esti ankaŭ facile multobligata [[Vegetativa multobligado|vegetative]] per [[stikaĵo]]j. En Mezeŭropo pepino estas uzata por ornami domon kaj ĝardenon. <ref name="Vogel1992neglected"/><ref name="Nemati2009Vogel1992"/> <ref name="neglectedNemati2009"/>

Plej bone taŭgas grundon kun pH de 6,5 ĝis 7,5. Ĝi estu humosa kaj tralsebla. Bonae drenita grundo gravas, ĉar la planto ne toleras [[hdromorfio|hidromorfan]] grundon.<ref name="CRFG1996"/> <ref name="Tomaszewska2007">Z. Tomaszewska u. Z. Mazur: ''The Effect of two Multicomponent Fertilizers on Yielding and Content of Organic Compounds in Pepino (''Solanum muricatum'') fruit''. In: ''Sodininkyste ir Darzininkyste'', Band 26, Nummer 3, 2007.</ref>.<ref name="Nemati2009">S.H. Nemati et al.: ''Investigation of Some Effective Factors on Yield Traits of Pepino (Solanum muricatum) as a New Vegetable in Iran''. In: ''Pakistan Journal of Biological Sciences'', ISSN 1028-8880, 2009</ref> Profesia kultivado similas al tio de kukumoj, tomatoj, kapsikoj kaj melongenoj. <ref name="Vogel1992">G. Vogel: ''Gemüse-Biografien (6) - Pepino''. In: ''Gartenbaumagazin'', Nummer 12, 1992. S. 50-51.</ref> La taŭga plantdenseco en Nederlando ekzemple estas 2 plantoj je m².<ref name="Vogel1996"/> <ref>K. Kowalczyk, J. Kobryń: ''Effect of Plant Training Method and Hormone Treatment of Pepino (Solanum muricatum Ait.) on The Fruit Yield.'' In: ''ISHS Acta Horticulturae'', Band 614: ''VI International Symposium on Protected Cultivation in Mild Winter Climate: Product and Process Innovation''. ISBN 978-90-66053-00-7, 2003</ref> La temperaturo en la vitrodomo ne estu sub 10 °C kaj ne super 30 °C ,ĉar alikaze kreiĝas nur malmultajn fruktojn.<ref name="Prohens2000"/> <ref name="Konrad2005">P. Konrad et al.: ''Pepino - der poppige Exot aus dem Thurgau (Solanum muricatum)''. Projekt der Fachstelle für Gemüse- und Beerenbau, Arenenberg, Schweiz, 2005</ref> Tro da sterkado kun samtempe malalta aerhumideco kaj tro altaj temperaturoj donas malmultajn fruktojn.<ref name="Echim1991">T. Echim u. E. Milde: ''Pepino (Solanum muricatum) ein interessantes Gemüse. Versuche im deutschen Gartenbau'', LVG Kassel, 1991</ref>. Im professionellen <ref>G.W.H. Welles: ''Experiences With Growing and Consumer Appreciation of Pepino Fruits (Solanum muricatium) in The Netherlands''. In: ''ISHS Acta Horticulturae'', Band 318: ''II International Symposium on Specialty and Exotic Vegetable Crops'', 1992. S. 211-212.</ref> <ref>K.G. Burge: ''Fruit set in the pepino (Solanum muricatum Ait.)'' In: ''Scientia horticulturae'', ISSN 0304-4238, Band 41, Nummer 1-2, 1989. S. 63-68.</ref> ₂ <ref>K. Chen et al.: ''Effects of NaCl salinity and CO2 enrichment on pepino (Solanum muricatum Ait.): II. Leaf photosynthetic properties and gas exchange''. In: ''Scientia Horticulturae'', Band 81, Nummer 1, 1999. S. 43-56.</ref> Depende de la kulturvario kaj sezono la rikolto varias.<ref>K. Kowalczyk u. T. Zielony: ''Yield and quality of pepino (Solanum muricatum Ait.) fruits dependent on the clone and growing year''. In: ''Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wroclawiu'', Band 515, Nummer 86, S. 279-287, ISSN 0137-1959, 2005</ref> En profesia kultivado en vitrodomo eblas rikolton de 12 ĝis 16 kg/m² .<ref name="Vogel1992"/> Ekster vitrodomo la rikolto nur estas maksimume 9 kg/m².<ref>M.J.J. Janssens, A. Mierowska, H. Hindorf und K. Chen: ''Field Adaptation of Pepino (Solanum muricatum) and Melon (Cucumis melo) in the Rhinland, Germany.'' In: ''ISHS Acta Horticulturae'', Band 531: ''II ISHS Conference on Fruit Production in the Tropics and Subtropics'', 2000. S. 73-76.</ref>.<ref>J.V. Maroto et al.: Response of Pepino (Solanum muricatum Ait.) to ethephon applications''. In: ''ISHS Acta Horticulturae'', Band 412: ''I International Symposium on Solanacea for Fresh Market'', 1995. S. 313-320.</ref><ref name="Prohens2000">J. Prohens, J.J. Ruiz, F. Nuez: ''Growing Cycles for a new Crop, the Pepino, in the Spanish Mediterranean''. In: ''ISHS Acta Horticulturae'', Band 523: ''XXV International Horticultural Congress, Part 13: New and Specialized Crops and Products, Botanic Gardens and Human-Horticulture Relationship'', 2000. ISBN 978-90-66058-73-6.</ref><ref>J.V. Maroto et al.: Response of Pepino (Solanum muricatum Ait.) to ethephon applications''. In: ''ISHS Acta Horticulturae'', Band 412: ''I International Symposium on Solanacea for Fresh Market'', 1995. S. 313-320.</ref>

La stokado de la fruktoj eblas plej bone ĉe 5 &nbsp;°C kaj alta aerhumideco. Tiel ili konservas la kvaliton plej longe. Temperaturoj sub 5 &nbsp;°C kaŭzas malvarmdamaĝojn.<ref name="Prono-Widayat2003">H. Prono-Widayat et al.: ''Effect of ripening stage and storage temperature on postharvest quality of pepino (Solanum muricatum Ait.)'' In: ''Food, Agriculture & Environment'', Band 1, Nummer 1, 2003. S. 35-41.</ref> La fruktoj estas stokeblaj ĝis 3 semajnoj ĉe temperaturo de 12 &nbsp;°C kaj optimalaj kondiĉoj.<ref>E. Gugenhan: ''Öfter mal was Neues - Nischenprodukte für den Gemüsebau - Pepino''. In: ''Monatsschrift'' Nr. 1, 2008, S. 24-26.</ref> <ref>S. Huyskens-Keil et al.: ''Postharvest quality of pepino (Solanum muricatum Ait.) fruit in controlled atmosphere storage''. In: ''Journal of Food Engineering'', Band 77, Nummer 3, 2006. S. 628-634.</ref>

La fruktoj de pepino enhavas po 100 g freŝa pezo avaraĝe 35 &nbsp;mg [[vitamino C|vitaminon C]], 5-9 g sukeron, kaj 0,14 % frutacidoj.<ref name="Heyes1994">J.A. Heyes et al.: ''Textural and physiological changes during pepino (''Solanum muricatum'' Ait.) ripening''. In: ''Sci. Hort'', Nummer 58, 1994. S. 1-15.</ref><ref name="Redgwell1986"/> La tuta sukero konsistas el [[saĥarozo]], [[glukozo]] kaj [[fruktozo]]. Ĉ. duono estas saĥarozo. La kvanto de vitamino C estas pli alta ol en la plej multaj fruktoj, inkluzive citrusoj. <ref name="Redgwell1986">R.J. Redgwell, N.A. Turner: ''Pepino (Solanum muricatum): Chemical composition of ripe fruit''. In: ''Journal of the Science of Food and Agriculture'', Band 37, Nummer 12, 2006. S. 1217−1222.</ref> La frukto verŝajne enhavas ankaŭ kontraŭkoncerogenajn ecojn.<ref>W. Ren und D.G. Tang: ''Extract of Solanum muricatum (Pepino/CSG) inhibits tumor growth by inducing apoptosis''. In: ''[[Anticancer Res]].'', Band 19, Nummer 1A, 1999. S. 403-408.</ref>

[[Kategorio:solanacojFruktplantoj]]