Oaĥak-patrinmontaraj pinaroj-kverkaroj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Sierra Madre de Oaxaca Pine-Oak Forests map.svg|eta|220px|Situo de la ekoregiono.]]
[[Dosiero:Bosque Cajonos.JPG|220px|eta|Pinaro borde de la vojo inter San Isidro Llano Grande kaj San Miguel Cajonos, en Oaĥaka Patrinmontaro.]]
La '''oaĥak-patrinmontaraj pinaroj-kverkaroj''' estas tersupraĵa [[ekoregiono]] el la centramerika [[ekoprovinco]] de la [[Neotropiso|neotropisa]] [[ekozono]] laŭ la [[tipologio]] de la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF). [[Biomo|Biome]] la ekoregiono apartenas al [[tropikaj kaj subtropikaj koniferarbaroj]] de suda [[Meksiko]]. Ĝi okupas [[Oaĥaka Patrinmontaro|Oaĥakan Patrinmontaron]], kiu grandparte troviĝas en la [[subŝtato]] de [[Oaĥako]], etendiĝante norden en [[Pŭeblo]] kaj [[Verakruco]]. Ĝi estas unu el ĉeno de arbaraj ekoregionoj kiuj etendiĝas laŭlonge de la [[Kordilero]] ekde [[Arizono]] kaj [[Malsupra Kalifornio]] en la nordo ĝis [[Nikaragvo]] en la sudo. Temas ankaŭ pri unu el la koniferarbaraj ekoregionoj kiuj kune konstituas kunmetitan [[tutmondaj 200]]-ekoregionon, nome la "[[centramerikaj pinaroj-kverkaroj]]". La ekoregiono estas parto de [[biodiverseco-riĉaĵejo]] "[[madreaj pinaroj-kverkaroj]]" signita de la [[organizaĵo]] [[Naturprotekto Internacie]] (angle : ''Conservation International'').
 
==Priskribo==
[[Dosiero:Bosque Comaltepec.JPG|180px|left|eta|Kelkaj el la plej bone konservitajkonservataj [[nubarbaro]]j en la mondo troviĝas sur la komunumaj terenoj de la Komunumo ''Chinantec'' de Santiago Comaltepec.]]
La ekoregiono kovras areon de 14 300 kvadrataj kilometroj, troviĝante super altitudo de 1 600 metroj. Oaĥaka Patrinmontaro iras nordorienten-sudkocidenten, etendiĝante 300 kilometrojn ekde Pico de Orizaba en la nordoriento ĝis flankaj montaroj de [[Terkolo de Tehuantepeko]] en la sudoriento. Pintoj de Oaĥaka Patrinmontaro havas averaĝan altecon de 2 500 metroj, kun kelkaj pintoj super 3 000 metroj. La meksik-golfa [[ebenaĵo]] troviĝas oriente, kaj [[serio]] de [[Rivero|riveraj]] [[valo]]j disigas Oaĥakan Patrinmontaron kaj Sudan Patrinmontaron en la sudokcidento kaj Kordilero je nordokcidento. La montara ĉeno kaptas humidan aeron kiu moviĝas okcidenten ekde [[Meksika Golfo]], kaj la ekoregiono estas oriente limigita de la humidaj Oaĥakajoaĥakaj Montarbarojmontarbaroj, kiuj troviĝas sub altitudo de 1 600 metroj. Oriente la [[Dezertojtehuakan-vala kaj kserofitaroj|kserofitarakserofitaro]] tehuakan-valaj arbustaroj okupas [[Tehuakano|Tehuakan]]-Valon en la nordokcidento; la [[Ĥalisko|ĥaliskaj]] sekaj arbaroj okupas la supran basenon de Rivero Santo Domingo kiuj troviĝas en [[pluvombro]] de la Sierra; kaj la sud-pacifikaj sekaj arbaroj troviĝas sude laŭlonge de la [[Pacifika Oceano|pacifika]] marbordo, etendiĝante en supran basenon de Tehuantepek-Rivero kaj OaĥakoOaĥak-Valo.

En la sudokcidento la sekaj arbaroj disigas la pinarajnoaĥak-kverkajnpatrinmontarajn arbarojn de Oaĥaka Sierra Madre,pinarojn-kverkarojn de la [[sud-patrinmontaraj pinaroj-kverkaroj]].
 
==Flaŭro==
[[Dosiero:Rhynchostele cervantesii ssp. membranacea.JPG|eta|220px|''Rhynchostele cervantesii'' ssp. ''membranacea'' estas unu el la multaj orkidacoj kiuj hejmas la arbaroj de Oaĥaka Patrinmontaro.]]
Kune kun la altitude kaj elmetaĵo varias [[vegetaĵaro]]. La superregantaj vegetaĵaraj tipoj estas pinaro, pinar-kverkaro, kverkaro kaj nubarbaro. Tiuj arbaroj havas grandan diversecon je bromeliacoj, [[orkidacoj]], [[filiko]]j, [[pino]]j kaj [[kverko]]j.
 
Linio 15 ⟶ 17:
 
==Loĝantaro==
[[Dosiero:Oaxaqa (41).jpg|eta|220px|leftmaldekstre|Cerro San Felipe, kiu situas en ''Parque Nacional Benito Juarez'', estas la sola ŝtate protektita areo de Oaĥaka Patrinmontaro, kaj gravas kiel akva [[resurso]] de la Oaĥako-Urbo.]]
La oaĥak-patrinmontaraj pinaroj-kverkaroj estis loĝataj antaŭ miloj da jaroj de multeco de indiĝenaj kulturoj, ĉefe ''Mazatec'', ''Zapotec'', ''Mixe'', ''Cuicatec'' kaj [[Ĉinanteka grupo|''Chinantec'']].
 
Linio 24 ⟶ 26:
 
==Vidu ankaŭ==
{{Portalo Biologio}}
*[[Ekologia klasifiko de la tersupraĵoj]]
*[[Ekoregionoj en Meksiko]]
Linio 34 ⟶ 35:
 
==Eksteraj ligiloj==
{{Portalo |Mezameriko|Biologio|Geografio}}
*{{en}} [http://www.worldwildlife.org/ecoregions/nt0308 Ekoregiono NT0308 : Oaĥak-patrinmontaraj pinaroj-kverkaroj (WWF)]
*{{en}} [http://web.archive.org/web/20060615125039/http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/nt/nt0308_full.html Oaĥak-patrinmontaraj pinaroj-kverkaroj (''WWF-Wildworld'')]
Linio 43 ⟶ 45:
*{{en}} [http://wwf.panda.org/about_our_earth/ecoregions/about/habitat_types/selecting_terrestrial_ecoregions/habitat03.cfm Tropikaj kaj subtropikaj koniferaraj ekoregionoj (WWF)]
*{{en}} [http://www.cepf.net/resources/hotspots/North-and-Central-America/Pages/Madrean-Pine-Oak-Woodlands.aspx Madreaj pinaroj-kverkaroj (Naturprotekto Internacie)]
{{Portalo Geografio}}
 
[[Kategorio:Neotropisaj ekoregionoj]]