Kiel registrite je 06:47, 20 feb. 2015 redakti Longharulo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 25 926 redaktoj →‎Ekspozicioj ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 10:09, 19 okt. 2015 redakti malfari KuBOT (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 112 941 redaktoj e Roboto unuecigis titolon de lastaj sekcioj; kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[~~dosiero~~Dosiero:DPAG 2010 13 Jüdischer Hochzeitsring Erfurt.jpg\|eta\|Geedziĝoringo el la trezoro de Erfurto, germana poŝtmarko el 2010]] La '''trezoro de Erfurto''' estas valoraĵo, kiun [[juda]] bankisto kaj monŝanĝisto kaŝis pro timo de elrabo dum la persekutado de la judoj en 1349. En 1998 konstrulaboristoj hazarde malkaŝis la [[trezoro]]n en la ĉefurbo de [[Turingujo]]. La trovaĵo estas laŭ amplekso kaj ankaŭ laŭ konservostato tutmonde unika. Tial la urba administracio klopodas ĝian registrigon kune kun la [[malnova sinagogo de Erfurto\|malnova sinagogo]] (la plej malnova ankoraŭ konserviĝinta en Eŭropo) kaj la [[mezepoka mikveo de Erfurto\|mezepoka mikveo]] en la liston de la [[monda heredaĵo de Unesko]]. Post kelkaj tutmondaj ekspozicioj la trezoro konserviĝas en la [[Sinagogo malnova de Erfurto]]. == Historio: deveno kaj trovo == En 1998 okazis historia urbocentro de [[Erfurto]] [[arĥeologio\| arĥeologiaj grundaj esploroj]]. Ĉar sub la novkonstrua ensemblo sur la terpeco [[Michaelisstraße (Erfurt)\|Michaelisstraße]] 43/44 – en tuja najbareco al la Malnova Sinagogo – malnova kelomasonaĵo, uzata kiel demetoloko por bicikloj, devis esti konservata, tie ne oni planis elfosadojn. Hazarde la konstrulaboristoj tamen trafis sur arĝentopladon sinpinĉan sub la masonaĵo. Supoze, ke temas pri peco da [[stano]], ili metis la trovaĵon en sian laboristoĉaron. Nur kelkan tempon pli malfrue evidentiĝis post pli precizaj esploroj la gravecon de la trovaĵo, kaj [[arĥeologo]]j komencis savi la trezoron, kiu estis enfosita sub la muro de la kela alirejo. Posedinto estis laŭ esploroj la bonhava [[judismo\|juda]] monpruntisto kaj bankisto Kalman de [[Wiehe]], kiu kaŝis siajn valoraĵojn dum la persekutado de judoj dum la pesto de [[1349]] pro timo de elrabiĝo. Li tamen ne transvivis la perforton kaj persekutadon, kiu okazis la 21-an de marto en Erfurto. == Trovaĵoj == [[~~dosiero~~Dosiero:Jüdische Synagoge Erfurt 2.JPG\|eta\|Ormoneroj el la trezoro]] La trezoro havas tutan pezon da 28 kilogramoj. Ĝi konsistas els 3141 [[arĝento]]moneroj, 14 [[ingoto\|arĝentobrikoj]] diversgrandaj, arĝentvazaro – konsista el ok vazoj, kruĉo kaj trinkpelvo – same kiel pli ol 700 unuopaĵoj da [[Gotika arto\|gotika]] [[oraĵisto\|oraĵista]] kaj arĝentaĵista arto, kiuj parte estas surmetitaj per gemoj. El ĉi-lasta grupo aparte elstarigendaj estas ok [[broĉo]]j diversgrandaj kaj -formaj kun parte abunda gemosurmetaĵo same kiel sep ringoj el oro kaj arĝento. La laŭnombre plej grandan parton konsistigas zonopartoj kaj borderaĵo. Brilaĵo de la trezoro estas treege [[Filigrano (artmetio)\|filigrane]] kaj arte verkita geedziĝoringo, en kiun oni gravuris en [[hebrea lingvo]] la vortojn ''masel tov'' ([[esperanto]]: ''multan sukceson'' aŭ ''multan feliĉon/bonŝancon''). == Ekspozicioj == [[~~dosiero~~Dosiero:Jüdische Synagoge Erfurt 1.JPG\|eta\|Ormoneroj el diversaj landoj, prezentataj dum ekspozicio en la Malnova Sinagogo]] Kadre de pluraj ekspozicioj en eksterlando la trezoro allogis tutmondan atenton. Inter aprilo kaj septembro de 2007 kelkaj eroj ĝiaj estis inter alie prezentataj kun la trezoro de [[Kolmaro]] je la ekspozicio „Trezoroj de la Nigra Pesto“ en la [[pariza]] [[Nacia Muzeo pri la Mezepoko de Parizo\|Nacia Muzeo pri la Mezepoko]]. En [[Novjorko]] muzeo de la [[Universitato Jeŝiva]] dediĉis al la grava trovaĵo el [[Germanujo]] apartan ekspozicion inter septembro de 2008 ĝis januaro de 2009, tuj poste sekvis prezentado en [[Londono]] kaj poste en la [[Diaspora Muzeo]] je [[Tel-Avivo]]. Ekde oktobro de 2009 ĝi estas daŭre ekspoziciata en la kelovolbo de la Malnova Sinagogo en Erfurto, kiu sammonate estis malfermata kiel muzeo post multjara resanigo. == Literaturo == * Maria Stürzebecher: ''Erfurter Schatz''. Bussert & Stadeler, Jena u. a. 2009, ISBN 978-3-932906-96-1, (''Jüdisches Leben Erfurt''). * Sven Ostritz (eldoninto): ''Die mittelalterliche jüdische Kultur in Erfurt'', vol. 1: Der Schatzfund. Archäologie - Kunstgeschichte - Siedlungsgeschichte, Beier & Beran, Langenweißbach 2010. * Sven Ostritz (eldoninto): ''Die mittelalterliche jüdische Kultur in Erfurt'', vol. 2: Der Schatzfund. Analysen - Herstellungstechniken - Rekonstruktionen, Beier & Beran, Langenweißbach 2010. * Sven Ostritz (eldoninto): ''Die mittelalterliche jüdische Kultur in Erfurt'', vol. 3: Der Schatzfund. Die Münzen und Barren, Beier & Beran, Langenweißbach 2011. == ~~Ligoj~~Eksteraj ~~eksteren~~ligiloj == {{Commonscat\|Erfurt Treasure\|Trezoro de Erfurto}} * [http://alte-synagoge.erfurt.de/jle/de/altesynagoge/ausstellung/ Informoj pri la ekspozicio en la Malnova Sinagogo de Erfurto] * [http://www.dradio.de/dlf/sendungen/studiozeit-ks/627966/ Radioraporto pri la trezoro] * [http://www.mdr.de/thueringen-exklusiv/5710787.html Radiodokumentaĵo pri la trezoro kaj pri la juda vivo en Erfurto] [[Kategorio:Historio de Erfurto]] [[Kategorio:Michaelisstraße (Erfurto)]]

Trezoro de Erfurto: Malsamoj inter versioj