Ponto de Karolo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e korekto
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (2), |right → |dekstra, [[Image: → [[Dosiero: (2) per AWB
Linio 25:
}}
 
[[ImageDosiero:Karlův most.jpg|250px|thumbeta|Karola ponto kaj Malnova urbo de Prago]]
[[ImageDosiero:Prague - Charles Bridge.jpg|200px|thumbeta|rightdekstra|Karola ponto vidita de [[Petřínská rozhledna]] - elrigarda turo]]
'''Ponto de Karolo''' ({{lingv|cz|e}} ''Karlův most'') estas fama historia [[ponto]] super la rivero [[Vultavo]] en [[Prago]].
 
Ponto de Karolo estis konstruita laŭ ordono de imperiestro [[Karolo la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Karolo la 4-a]] ([[1357]]) surloke de pli malnova ŝtona ponto de reĝino Judita. Ĝi estas la unua konstanta ponto de la Moldvo, oni konstruis ĝin super ties unu vadejo. Sur ties loko pli frue ekzistis ligna ponto, poste la ŝtona [[Judit-ponto]], kiu ricevis sian nomon de la konstruiginto [[Turingia Judito]] (Judith von Thüringen, 1135-1174), edzino de ĉeĥa reĝo [[Uladislao la 2-a]]. Reĝino Judito volis per tiu ponto komplezi la paganojn, kiuj tute ne ŝatis la germendevenan edzinon de ili reĝo.
 
Post kiam la Judit-ponton detruis glacia inundo en printempo de [[1342]], oni konstruis novan ponton sur ties bazon ekde 1357. Ĝin planis germana arkitekto [[Peter Parler]], kies laboro pli poste karakterizis aspekton de Prago. La bazan ŝtonon metis mem la germana-romia imperiestro [[Karlo la 4-a]], post kiam ŝi petis opinion de la astrologoj kaj mostuloj de la juda kabalo pri la plej favora tempo de la komenco. La steloj signis la simbolon de Leono kaj kaj numeran vicon de 135797531, tiel oni almetisla ponton bazŝtonon en jaro 1357, en ties 9-a monato, 7-a tago kaj je 5 horoj kaj 31 minutoj. Por pli forte certigi la bonŝancon, la konstruistoj miksis ovon kaj lakton en la cementon, kiu interligis la ŝtonojn (laxu tiamaj konstruistoj, tio estis bonefika je la konstruaĵo). Tiujn materialojn la reĝo kolektis e lla najbaraj vilaĝoj – kelkaj vilaĝoj sendis kuiritajn ovojn, tiel malfruigis la laboron.
 
Spite al ĉiu favora signo, la ponto iĝis preta nur en 1402, do post 45 jaroj. Longtempe, ĝi estis la sola ŝtona ponto en Prago, tiu interligis la pragan malnovan urbon kaj la malgrandan flankon.
 
Ĝi estis finkonstruita proksimume je komenco de la [[15-a jarcento]]. La konstrulaboron supervidis la fama arkitekto, aŭtoro de la [[katedralo de sankta Vito|Sankta Vito-katedralo]], [[Petr Parléř]]. La ponto estas 520 m longa kaj 10 m larĝa, el sabloŝtono, kun 16 pontarkaĵoj. La Malnovurba pontoturo, konstruita de Petr Parléř en la dua duono de la [[14-a jarcento]], fieras per sia skulpta ornamaro el la fino de 14-a jarcento (la flanko rigardanta al la Kruckavalira placo); la statuoj de ambaŭ konstruantoj de la ponto, Karolo la 4-a kun lia filo [[Venceslao la 4-a]] kaj de sanktuloj [[sankta Adalberto|Adalberto]], [[sankta Vito|Vito]] kaj [[sankta Sigismundo|Sigismundo]], apartenas al la plej bonaj skulptaĵoj de tiu epoko en Eŭropo.