Cinabro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb → |eta (4), |left → |maldekstra (3), aldonis uncategorised etikedoj per AWB |
e ŝablono, kategorio |
||
Linio 1:
'''Cinabro''', verŝajne el la greka {{lang|el|κιννάβαρι}} (''kinnabari''), estas la kutima formo de hidrarga(II) [[sulfido]] (HgS), brilskarlata ĝis brikruĝa, kiu estas la plej ofta [[erco]] por elementa [[hidrargo]] kaj estis la historia fonto de la brilega ruĝa kolorigaĵo nomata "vermiljono".
Cinabro ĝenerale troviĝas kiel vejno-pleniganta [[mineralo]] asociata kun freŝa [[Vulkanismo|vulkana aktiveco]] kaj malacidaj [[Termofonto|varmaj fontoj.]] La mineralo similas [[Kvarco|kvarzon]] pri simetrio kaj [[duobla refrakto]]. Koloro kaj ecoj devenas de ĝia kristala strukturo (romboedra) apartenanta al la [[Heksagona kristalsistemo|sesangula kristala sistemo]].
Linio 8:
== Etimologio ==
La nomo venas de {{lang|el|κιννάβαρι}} (''kinnàbari''), greka vorto verŝajne aplikita de [[Teofrasto]] al pluraj malsamaj substancoj.<ref><cite class="citation encyclopaedia">[http://www.etymonline.com/index.php?term=cinnabar "Cinnabar"]. </cite></ref>
Aliaj fontoj asertas ke la vorto devenas el la [[persa]]: <span dir="rtl" contenteditable="false" lang="fa">شنگرف</span> ''shangarf'' (arabigita kiel زنجفرة ''zinjifrah''), vorto de necerta deveno (ankaŭ kompari, Sanskrit सुगर ''sugara'').
Linio 16:
=== Ecoj ===
[[Dosiero:Cinnabar_on_Dolomite.jpg|maldekstra|eta|160x160px|Cinabra kristalo]]
Cinabro troviĝas ĝenerale en grajna aŭ tersimila formo, kvankam ĝi foje okazas en kristaloj kun ne-metala diamanta brilo.<ref name="today">{{Cite journal|journal = Geology Today|volume = 18|issue = 5|pages = 195–199|title = Minerals Explained 37: Cinnabar|first = R. J.|last = King|doi = 10.1046/j.0266-6979.2003.00366.x|year = 2002}}</ref><ref>Klein, Cornelis and Cornelius S. Hurlbut, Jr.; ''Manual of Mineralogy,'' Wiley, 20th ed., 1985, p. 281 [[:en:Special:BookSources/0471805807|ISBN 0-471-80580-7]]</ref>
La kristaloj montras [[Duobla refrakto|duoblan refrakton]] kaj havas mezgrandan [[Refrakta indico|refraktan indicon]] 3.08.<ref name="schumann">{{Cite book|author = Schumann, W.|title = Gemstones of the World|location = New York, NY, USA|publisher = Sterling|year = 1997|isbn = 0-8069-9461-4|page = }}</ref> La [[dureco]] de cinabro estas inter 2 kaj 2.5 laŭ la skalo de [[Mohs-skalo|Mohs]] kaj ĝia [[denso]] estas 8.1.<ref name="Webmin"><cite class="citation web">[http://webmineral.com/data/Cinnabar.shtml "Cinnabar Mineral Data"]. </cite></ref>
Linio 48:
* [http://www.muzej-idrija-cerkno.si/index.php Mestni Muzej Idrija] ({{slo}}, {{en}}, {{de}}, {{it}})
[[Kategorio:Mineraloj]]
| |||