Analiza Historio de Esperanto-Movado: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 16:
La ĉefo de la soveta Esperanto-movado interpretis la historion de Esperanto laŭ komunista pensmaniero kaj prezentis sian sovetan movadon kiel modela por la alilandaj organizaĵoj. La estrojn de UEA li nomis kapitalistoj kaj oportunistoj (p. 70/71).
[[Dosiero:Analiza Historio 2-a eld.jpg|eta|200px|left|Kovrilpaĝo de la reeldono de 1972.]]▼
Drezen, surbaze de jam ekzistantaj [[verkoj pri Esperanto-historio]], priskribis la Esperanto-movadon el [[marksismo|marksisma]]-leninisma vidpunkto: [[Hector Hodler]] estis edukita en "socio burĝeca" (p. 70), [[Edmond Privat]] donis al [[UEA]] "certan demokratian aspekton", sed sekvis lin "partianoj de la grandkapitalista politiko". Tio estis "deviga tradicio de la kapitalista socio", laŭ Drezen (p. 77). Aliflanke Drezen tre memlaŭdas sian Esperanto-asocion de [[Soveta Unio]], kiu laŭ li estu modela por la tuta mondo. Pro tiu tendenco, la verko de Drezen estis ne tre influhava ekster komunismaj rondoj.
==Recenzoj==
{{Citaĵo|Kritika verko, kiu analizas la [[Esperanto-movado]]n ne kiel apartan movadon, sed kune kun la aliaj sociaj movadoj kaj malkovras la interrilatojn kun la nuntempa sociordo, [[Unua mondmilito|mondmilito]], kaj postmilitaj novaj socialaj tendencoj. |1931, [[Parvus Piscis]], [[Literatura Mondo]], p. 180.}}
{{Citaĵo|La politikaj konvinkoj de l' aŭtoro estas videblaj kaj ne permesas kredi lian plenan senpartiecon. Kelkaj el liaj asertoj estas malveraj. Aliflanke [[tezo]]j de polimisto estas pli viglaj ol serena rigardo de objektiva historiisto. Flanke de la bonaj verkoj de [[Adam Zakrzewski|Zakrzewski]] kaj Privat la nova historio devas esti konsultata kun granda singardemo. |1931, [[Historio de Esperanto (Courtinat)|Historio de Esperanto]] II, p. 734}}
{{Citaĵo|Reaperis vojmontra verko : Per tiu ĉi verko Drezen forlasis, eble kiel la unua, la tradicion de nuraj, ofte senkoloraj priskriboj de la historio de Esperanto haste verkitaj por aktualaj bezonoj de la propagando, klopodante analizi la estiĝon kaj evoluon de la movado antaŭ la fono de la [[Socio|sociaj]] kondiĉoj, en kiu ĝi naskiĝis kaj venke sin levis al ĉiuj konkurantoj. Estas tre salutinde, ke fine aperis fotorepreso de tiu grava, vojmontra verko. <br> La aliro de la aŭtoro ebligas al ni pli bone kompreni la tiutempajn agantojn kiel infanojn de ilia epoko. Kvankam Drezen konstante emas vidi paralelojn inter la lukto de la burĝa Esperanto-movado kaj la kontraŭdiroj interne de la [[Socialismo|socialisma]] socio, volante pruvi ke ambaŭ iĝos viktimoj de neevitebla historia progreso, li plene agnoskas la valoron, kiun havis, por la vivigo kaj enpenetro de la lingvo en la socion, la nebula "[[interna ideo]]" de la Esperantistaj "amasoj" kaj la organiza talento de la francaj "[[Oligarkio|oligarkoj]]". <br> Tamen, kelkfoje sin trudas la impreso, ke Drezen ne entreprenis tian profundan studon de fontoj, kiu ne nur ne kontraŭdiras lian preferon al teoria [[analizo]], sed devis esti ĝia bazo kaj konstanta akompanaĵo. Ke li grandparte dependis de sekundaraj verkoj de burĝaj aŭtoroj, sekve reflektiĝas en la tem-elekto de lia verko : ekzemple, en la eble iom eksterproporcia spaco dediĉita al Hachette, Deligitaro, [[Ido]] kaj en la relative ŝparema prezento de la movado ekster [[Parizo]]. |junio 1973, [[Ulrich Lins]], [[Esperanto (revuo)|Esperanto]], 810 (6), p. 108}}
==Vidu ankaŭ==
| |||