Argentino: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj |
|||
Linio 671:
=== Lingvoj ===
{{Ĉefartikolo|Lingvoj de Argentino}}
La [[hispana lingvo]] estas komprenata kaj parolata kiel unua aŭ dua lingvo de preskaŭ la totalo de la argentina loĝantaro.<ref>El País, [https://www.argentina.gob.ar/pais] Konsultita la 16an de Aŭgusto 2016.</ref> Krome la [[itala]] kaj la [[keĉua]] havas po ĉirkaŭ unu miliono da parolantoj. El ĉiuj landoj de Hispanlingvio, Argentino estas tiu de plej granda etendo teritoria.
La hispana estas la ununura lingvo uzata en la publika administracio ŝtatnivele, kvankam neniu leĝa regulo estis deklarinta ĝin oficiala. Tamen, la provinco Corrientes deklaris en 2004 la kunoficialecon de la [[gvarania]] ĉe instruado kaj regagado, kvankam tio ne troviĝas regulita. Siaflanke la [[Provinco Ĉako]] deklaris per leĝo 6.604 de 2010 (reglamentita per Dekreto 257/2010) la kunoficialecon de la lingvoj toba, mataka kaj mogoita.
Linio 685:
En la provincoj [[provinco San Juan|San Juan]], [[provinco Mendoza|Mendoza]], kaj malpli proporcie en la provincoj [[provinco San Luis|San Luis]] kaj [[provinco La Rioja (Argentino)|La Rioja]], koincidas erojn de la [[Ĉilia hispana lingvo|ĉilia hispana]] kaj de la rioplata, montrante vortojn kaj prononcmanieron similajn al la ĉilia, en kiu oni prononcas «ll» kaj «y» kiel [ʝ] kaj oni sibligas la fortajn literojn rojn, en /rr /> [řř] (voĉe), kaj komencan /r/ > [ř], kaj en kultaj aŭ duonkultaj okazoj, al [rr] malfortigitaj aŭ normalaj.
Kujo, pro sia antikva dependo kaj geografia proskimeco al [[Ĉilio]], posedas limigitan nombron de vortoj kiu markas tiujn kontaktojn; oni aligis ankaŭ mapuĉajn vortojn en la vortotrezoro de la ĉiliismoj. Estas zonoj de [[Kujo]] kiu montras pli grandan proksimecon al [[Ĉilio]] (nome Malargüe, Calingasta), dum aliaj estas pli influitaj ekde la [[Rivero Plata]], ĉu en la modulado aŭ en kelkaj prononcoj. Tiu influo rilatas al la bonaera [[lunfardo]], kiu meze de la kultura rioplata fluo, setligis en la kuja socio klarajn montrojn, eĉ en la altaj klasoj (pro studentoj kaj la [[tango]]), kio sekvas ĝis nuntempe pro la amaskomunikiloj. Temas pri lingvaj eroj de regiona [[dialekto|dialektaro]], sed absolute ne de la [[gramatiko]].<ref>
[http://congresosdelalengua.es/rosario/ponencias/aspectos/quiroga_c.htm] III CILE. Paneles y ponencias. César Eduardo Quiroga Salcedo.</ref>
Linio 934:
Vidu ankaŭ: [[Konstitucio de la Argentina Nacio]]
=== Plenuma povo ===
{{Ĉefartikolo|Prezidanto de Argentino}}
[[Dosiero:Casa Rosada - Argentine version of the White House.jpg|eta|[[Casa Rosada]], sidejo de la plenuma povo.]]
Linio 943:
La prezidanto kaj la vicprezidanto daŭre restas kvar jarojn en siaj postenoj kaj ili povas esti reelektitaj tuje por nova mandato plia.<ref>«Constitución Nacional Capítulo I: De su naturaleza y duración». [http://www.senado.gov.ar/Constitucion/naturaleza] Konsultita la 17an de Aŭgusto 2016.</ref> La ministraro de la prezidanto de la lando estas direktita de la Ministrarestro, kiu troviĝas zorge de la administracio de la lando kaj estas respondeca antaŭ la Kongreso.<ref> «Segunda Parte: Autoridades de la Nación». [http://www.senado.gob.ar/Constitucion/ministerio] Konsultita la 17an de Aŭgusto 2016.</ref>
=== Leĝofara povo ===
{{Ĉefartikolo|Senato de Argentino|Ĉambro de Deputitoj de Argentino}}
[[Dosiero:Congreso de la Nación Argentina a pleno sol.JPG|eta|[[Palaco de la Kongreso de la Argentina Nacio|Palaco de la Kongreso]], sidejo de la [[Kongreso de la Argentina Nacio|Nacia Leĝofara Povo]].]]
Linio 961:
Same, en la medio de la Kongreso funkcias ankaŭ la [[ombudsmano]] ''Defensor del Pueblo de la República Argentina'' (Defendanto de la Popolo de la Argentina Respubliko) kiel sendependa organismo, sen ricevi instrukciojn de ajna aŭtoritato. Ties celo estas defendi la homajn rajtojn kaj la konstituciajn kaj jurajn rajtojn kiuj povus esti mistraktitaj de la Administracio.<ref>[http://web.archive.org/web/http://www.senado.gov.ar/web/interes/constitucion/defensor.php Constitución Nacional - Del defensor del pueblo]</ref>
=== Justica povo ===
[[Dosiero:ID 472 Palacio de Justicia de la Nación 5006.jpg|eta|Palaco de Justico, kie kunsidas la Supera Kortumo de Justico de Argentino.]]
La justica povo estas regata de Suprema Kortumo de Justico de la Argentina Nacio formita de kvin jurismaj juĝistoj nomumitaj de la Prezidanto de la Nacio interkonsente kun la Senato, kiu postulas por tio majoritatan de du trionoj.<ref name=AtribucionesPE>[http://web.archive.org/web/http://www.senado.gov.ar/web/interes/constitucion/ejecutivo.php Atribuciones del Poder Ejecutivo] (laŭ la Konstitucio).</ref>
Linio 994:
== Eksteraj ligiloj ==
{{projektoj|commonscat=Argentina}}
{{Merkosudo}}
| |||